कलकत्ता २०७०
(यात्राप्रसङ्ग)
lbg]z kf}8]n
O6x/L
!= bGTosyfsf] ;x/
Pp6f a]nfotL uf]/] 3'Db}3'Db} x'UnL gbLsf]
lsgf/sf] Pp6f ;fgf] ufpFg]/ cfOk'u]5 . p;n] v]tdf sf6]sf] wfg ;x\ofl//x]sf]
ls;fgnfO{ lxGbL efiffdf ;f]w]5– æSof gfd x} O; ufFj sf <Æ
ls;fgn] cfkm\gf] sfd 5f8]/ 6fpsf] p7fpFb}
uf]/]nfO{ x]/]5 . uf]/]n] pSt k|Zg k'gM bf]xf]¥ofP5 . ls;fgn] d'v cfF u/]/
uf]/]lt/ x]l//x]5 p;sf s'/f ga'em]/ . æO; ufFj sf Sof gfd x} <Æ uf]/]n]
o;kN6 clns 7"nf] :j/df ;f]w]5 . cem} t aª\ufnLx¿ /fd|/L lxGbL a'em\b}gg\,
tLg ;o jif{eGbf cl3sf] sxfgL xf] of], p;a]nfsf] aª\ufnL ls;fgn] lxGbL s]
a'emf];\— To} klg uf]/]sf] pRrf/0f . p;n] eG7fg]5 o; uf]/]n] of] wfg slxn]
sf6]sf] eg]/ ;f]w]sf] x'g'k5{ . p;n] aª\ufnLdf pQ/ lbP5– æsn sf6f ÛÆ cyf{t\
lxhf] sf6]sf] .
aª\ufnLn] æsnÆ eGbf æsf]nÆ eg]h:tf] ;'lgG5 .
uf]/]n] cfkm\gf] 8fo/Ldf l6k]5– æsf]nsf6fÆ . To;kl5 a]nfotL zf;sx¿n] pSt
ufpFsf] gfd æsf]nsf6fÆ 7fg]5g\ .
oxL ufpFdf kl5 uf]/]x¿n] O:6 OlG8of sDkgLsf]
d'Vo sfof{no vf]n] . x'UnL gbLsf] k"jL{ lsgf/fsf tLgcf]6f ufpFnfO{ ldnfP/
sf]nsf6fdf h'6, t]nxg, sk8f / wfgsf ldnx¿ vf]n] . kl5 of] :yfg 7"nf] ;x/
aGof] .
d]/f xh'/afn] snsQfsf] gfd s;/L /x]sf] eGg]
ljifodf of] syf elg/xg'x'GYof] xfdLnfO{ . pxfF cfkm"n] 3'd]sf ;x/ / wfld{s
:ynx¿sf] af/]df bGTosyf eGg] z}nLdf aofg ug'{x'GYof] . clg cGTodf yKg'x'GYof]– æx/]s
ufpFsf] gfpF x'G5, / To; gfpFsf] sf/0f s'g} dfG5] jf 36gf x'G5 .Æ
ljZjsf] kfFrf}F 7"nf] ;x/, ljZjsf] Ps
cToGt 3gf a:tL ePsf] / eL8ef8k"0f{ ;x/, cToGt lgw{gx¿ a:g] ;x/,
em'k8Lx¿sf] ;x/, k|fl1sx¿sf] ;x/, snf–;flxTosf kf/vLx¿sf] ;x/, k"j{sf]
e]lg;, k"j{sf] d]gr]:6/, ;a}eGbf a9L klqsf laSg] ;x/, kf]:6/x¿sf] ;x/,
/ª}/ªsf] ;x/ cflb cg]s pkgfd 5g\ snsQfsf . snsQfdf t emGg} d]/f] sf7df8f}F
pkTosfsf] hg;ª\Vofhlt dflg; ;8sd} ;'T5g\ c/] . snsQfdf x'UnLgbLdfly vDaf guf8L
agfOPsf] ;o lkm6 rf}8f / cfwf lsnf]ld6/ nfdf] l:6nsf] æxfp8f k'nÆ eP/ lbgsf]
aL; nfveGbf a9L dflg; k}bn jf/kf/ u5{g\ c/], ;f7L xhf/hlt df]6/n] of] k'n kf/
u5{g\ c/] lbgx'F . o:tf æc/]–c/]Æ t slt xf] slt snsQfsf ljifodf . æxfp8]Æ
eg]sf] ;fgf] s'/f e]6\6fPdf cfsfz–kftfn hf]8]/ 7"N7"nf agfO{ ukm ug]{
dflg; xf] . xfp8fsf] k'n x]/]/ ToxfFsf] aofg ubf{ xfd|flt/sf dflg;n] gkTofP/
To:tf] ckTofl/nf] sxfgL ug]{nfO{ g} æxfp8]Æ kb lbPsf xf]nfg\ .
g]kfnL efiffsf] klxnf] uLt o;} ;x/df /]s8{
ePsf] lyof] . g]kfnn] k|of]u ug]{ aGb/ufx klg snsQfs} aGb/ufx xf] . xfdL g]kfnL
hflt snsQf;Fu snf, ;ª\uLt, ;flxTo, Jofkf/, lzIff, :jf:Yo, efiff, wd{, pBf]u
cflb cg]s lx;fan] hf]l8Psf 5f}F . xfd|f] cfsfzdf p8\g] afbn aª\ufnsf] vf8Laf6
p7]/ Tot} st}sf] cfsfzdf p8\b}p8\b} cfP/ xfd|f kxf8sf] lr;f];Fu ;ª\ut kfP/ a;{G5,
gbL, vf]nfvf]N;f / tnfp aG5 . clg km]l/ aUb}aUb} uª\ufhLdf k:5 / ToxL af6f]
kmsL{ uª\uf;fu/df k'U5, ;d'b|df x/fpF5 . xfd|f] 3/sf] an];L aUb}aUb} ToxL xfp8f
k'nd'lg aU5 . o;/L klg snsQf lhGbuLdf PskN6 k'Ug} kg]{ xf] d]/f nflu . d]/f]
;x/ O6x/Laf6 snsQf / sf7df8f}F nueu a/fa/Lsf] b"/Ldf 5g\ . hf]uagLaf6
;f]em} snsQf k'Ug] /]n klg 5, o;/L x]bf{ t ca sf7df8f}F hfg'eGbf snsQf hfg'
;:tf] / ;lhnf] 5 . sf7df8f}F emGg} krf;k6s cf]xf]/bf]xf]/ ul/;lsof] xf]nf,
snsQf lhGbuLdf Ps}kN6 k'Ug ;s]sf] xf]Og .
@= ukmofqf
d}n] k9fpg] u/]sf] ljBfnosf
lzIfsldqx¿ lbpF;f]sf] vfhf vfg] ;dodf slxn] 5f]6f] t slxn] nfdf] e|d0fdf lg:sf}F
eg]/ s'/fsfgL ug'{x'G5 . e|d0fdf lg:sg] ljifodf rrf{ u/]/ dg axnfpgdf xfdL
l;kfn' eO;s]sf 5f}F . slxn] blIf0f ef/tsf] aL;–afO;lbg] ofqfsf] sNkgf u5f}F{ t
slxn] xfdL kfgLhxfh r9]/ cG8dfg / lgsf]af/ 6fk' lg:sG5f}F . snsQf, db|f;, aDaO{
/ hf]wk'/ t xfdL sNkgfsf] /]n r9]/ sltkN6 k'lu;Sof}F . Psb'O{kN6 t aªª\unfb]z, kfls:tfg jf dl/;;sf]
ukmofqfdf b;–afx| hgf ;kl/jf/ lg:s]sf 5f}F .
xfdLdWo] sf]xL g sf]xLn] tL :yfgsf
af/]df lgs} hfg]sf] x'G5 . lrq, k':ts clg ljZj1fgsf]z kN6fP/ tL 7fpFsf af/]df
dgUu] hfgsf/L af]s]/ xfdL sNkgfofqf ug]{ u5f}F{ . xfdLdWo] sf]xL cf;fd 3'd]sf]
x'G5, sf]xL d;'/L jf g}gLtfn cyjf snsQf k'u]sf] x'G5, pm xfdLnfO{ c¿yf]s s]xL
ug{ gEofP klg cfk"mn] 3'd]sf] Tof] ;x/ g3'dL gdg{ ;Nnfx lbG5 .
@)^! ebf}sf] ;'?lt/sf] k|;ª\u,
s]xL ;xsdL{ ;fyLx¿ ldn]/ ;Fu} snsQf 3'Dg hfg] eg]/ 5nkmn u¥of}F . 6LsfhL,
s'd'bhL, 6ª\shL, dgf]hhL, >Lw/hL, lji0f'hL, 6Lsf/fdhL, bfdf]b/hL,
k'?iff]QdhL / c¿ s]xL ;fyLx¿ ldn]/ b;}Fsf] 5'§Ldf snsQf x]g{ hfg] s'/f] p7Øf] .
d]/f] s'/} gu/f}F, dnfO{ t lxF8\g kfP k'Uof] . db/ 6]/];fsf] snsQf k'Ug kfOg]
b]v]/ d lgs} pT;flxt / pQ]lht lyPF . lgs} lbg;Dd xfd|f aLr ukmsf] ljifo g} æsnsQfÆ ePsf] lyof] . hfg] elgPsf] ltly
glhlsFb} cfof] . 6LsfhLnfO{ ;f]w]F– ætof/L s:tf] rNb} 5 <Æ æv}, d t hfg kfpF5' h:tf] 5}g .
lgs} jif{ y'lgPsf] b;}F aNn o;kfln v'Nnf h:tf] 5 .Æ 6Lsf ;'j]bLhLn] cfkm\gf] kl/jf/
7"nf] ePsfn] ls t hGd ls t d/0f eOlbP/ b;}F y'lgO/xg] kL8f JoSt ug'{eof] .
w]/} efO xh'/afx¿ / cguGtL sfsf–afa'x¿ x'g]sf nflu b;}F 5]lsO/xG5, clg cfPsf]
b;}F 7"nf] eP/ cfpF5 . pxfFn] eGg'eof]– æb;}Fsf] tof/L ug{' 5 .Æ
s'd'bhLnfO{ ;f]w]F– æs] 5 t va/
<Æ s'd'bhL
aª\ufnL af]nrfn ug{ dhf;Fu ;Sg] ePsfn] snsQf hfFbf pxfFsf] ;fy nfu]/ hfg kfP
;lhnf] kg]{ x'GYof] . t/ s'd'bhLsf Pshgf a8faf v:g'eP5 . dg} vl:sof] . pxfF klg
hfg gkfpg] x'g'eof] .
a/fnhL cfkm\gf] d"n 3/ cf;fd
hfg] ePF eGg yfNg'eof] . s6\6]nhL cfkm\gL cfdfsf] :jf:Yo–k/LIf0f u/fpg sf7df8f}F
hfg] x'g'eP5 . v'nfnhL;Fu ;Dks{ u/]F, pxfFn] klg c;dy{tf hgfpg'eof] . zdf{hL /
g]kfnhL æoL sf]xL st} hfFb}gg\Æ eGb} ;Dks{ g} gu/L emfkf cyf{t\ cfkm\gf 3/lt/ nflu;Sg'eP5 .
rf}w/LhLnfO{ ;f]w]sf] t o;f] eGg'eof]– æs'd'bhL ghfg] eP snsQf hfg'sf] s] dhf
<Æ pxfF klg tof/
b]lvg'ePg . p:t} hafkm cfpnf eg]/ uf}tdhLnfO{ ;f]lw/xg dg} nfu]g . hfg] elgPsf]
;do cfpg nfUbf sf]xL klg tof/ x'g] b]lvPg . o;/L ^! ;fndf xfdLn] Toqf] lbg
nufP/ agfPsf of]hgf vfln l6lkmgvfhf ld7\ofpg] ukmd} ;Lldt ePsf lyP .
xfn}sf] s'/f, Ps lbg k|sfz ;/n] ;f]Wg'eof]– æg]kfn
e|d0fsf] of]hgf gu/]/ lsg ef/t <Æ
g]kfndf /fhgLlts bnx¿ aGbsf] æcfof]hgfÆ
ul//xG5g\ . aGbn] b]znfO{ kIff3ft ePsf] 5 . aGbdf ;8sdf u'8\g vf]Hg] ;jf/L;fwg
hnfpg', tf]8kmf]8 ug'{ / k;n tf]8kmf]8 ug'{ xfd|f] /fhgLlts ;+:s[lt aGb} uPsf]
5 . o:tf] b]zdf ko{6g ug'{ eg]sf] b':;fx; dfq xf] . kf]v/f k'u]sf] lbg tLglbg]
aGb cfof]hgf eOlbof] eg] < kfNkf k'u]kl5 a'6jn cfpg] ;8s hfd ul/lbP eg] <
9Ns]a/af6 otf nfu]kl5 anfg, sdnf cyjf uhw/ vf]nfsf] k'ndf t]l;{P/ 6«s lalu|lbof]
eg] < avf{ofddf dfq xf]Og, hlxn] klg sxfF k'u]kl5 slt lbg cnkq kl/g] xf],
lglZrt x'Fb}g xfdLsxfF . xfdL g]kfnLx¿ s'v'/f xf}F, ;fFem gkb{} u'F8df kl;xfNg]
. ;fFem k/]kl5 oxfF vl/bf/L, 3'dlkm/ cyjf ofqf ul/Fb}g, 3fd kx]lnFb} uPkl5 jf;
vf]lhxfNg'k5{ . xfd|f /ft rf]/8fFsf, u'G8f jf /fhgLlthLjLn] vf];]sf 5g\ . dl;t
k|sfz ;/sf k|Zgsf] pQ/ sdhf]/ 5 .
csf{] jif{ cyf{t\ a};6\7L ;fnsf] s'/f,
sfgk'/sf] h]s] 6]Dknaf6 km"nafu hfgsf nflu d}n] l/S;fjfnfnfO{ ;f]w]sf]
lyPF– æef8f slt <Æ
p;n] eg]sf] lyof]– æb; ?lkofF .Æ
;Ltf s/fOg\– æafkm /], a? 6]Dkf]df hfcf}F .Æ
l/S;fn] ef8f dxFuf] eGof] eg]/ xf]Og, h]s] 6]Dknaf6 km"nafu k'Ug l/S;fdf
hfg] eP emGg} Ps 306f nfUg] b]v]/, b; ?lkofF ef8f eg]sfn] . g]kfndf l/S;fjfnn]
krf; ?lkofF ef8f eg]sf] eP s'/f a'em] x'GYof]– lxF8]/ uP cfwf 306fdf ;lhn} k'luG5
. g]kfndf ofqf ug'{ eg]sf] k};f 5b{} lxF8\g'h:t} xf] . h] s'/f klg dxFuf] .
cfkm\gf] b]z eg]/ s] ug'{ .
#= æPsnf rf]nf] /] ÛÆ
snsQf hfg] /x/ cnkq k/] klg dg dl/xfn]g .
k'gM o:t} vfn] ;fd"lxs ofqfsf] wfuf] pGg d k|oTgzLn eO/x]F . Tof] jif{
of]hgf t'lxP klg csf]{ jif{ b;}Flabf cfOxfNYof], lxDdt xfg'{kg]{ sf/0f lyPg .
d}n] csf]{ jif{ klg snsQfsf] k'/fgf] /fu cnfk]F, t/ s;}n] ;fy lbg] b]lvPg .
snsQflgjf;L ljZjslj 6]uf]/sf] sljtf ;Dem]F– æPsnf rf]nf] /] ÛÆ c¿sf] ;fy kfOPg eg]/ nIo 5f8\g'x'Gg, PSn} eP klg lxFl8/xg'k5{,
nIodf k'luG5 .
a};6\7L ;fnsf] b;}F klg cfOxfNof], snsQf
hfg] ofqL o; jif{ O6x/Ld} jf; a:nfg\ h:tf] nfu]/ cfkm\gf hxfg–5f]/Lx¿ lnP/ cfwf
kmGsf] 3'ldof] . Tof] b;lbg] O6x/L–sl6xf/–efunk'/–uof–agf/;–Onfxfafb–k|ofu–sfgk'/–dy'/f–sfgk'/–nvgpm–O6x/L
ofqfsf af/] d}n] Pp6f lstfa} n]v]sf] 5' . b;}F t a;]{lg cfP, t/ ltgn] dnfO{
ofqf ug]{ cg'dlt lbPgg\ . aNn kf]xf]/ cyf{t\ @)^( ;fnsf] b;}Fn] dnfO{ lbNnLlt/
uP x'G5 eGof] . Ps hgf b;lbg] sfsfsf] d[To'sf sf/0f hd/f /fVg gkfOg] eof],
hd/fa]u/sf] b;}F s] b;}F eGg] lgx'F agfP/ d lbNnLlt/ bf}8]F . ;fydf 7"nL
5f]/L k"hf k'R5/ nfuL .
lbNnLsf] lgxF'df lxF8]sf] d hok'/, chd]/,
hf]wk'/, lasfg]/, al7G8f, gfef, kl6ofnf, kGrs'nf, r08Lu9 cflb 3'Dg EofPF . dg t
Py]G;, cfD;68{d, Dofl8«8, k]l/;, nShdau{, ;]G6lk6;{au{, nG8g, sf]k]gx]u]g,
cf]:nf] 3'd]/ Ps jif{df 3/ cf eG5 lg, Aofª\s–Aofn]G;n] cg'dlt lbFb}g . 3fF6L
ljrf/ u/]/ xf8 lgNg] xf], t/ To} xf8 klg ;w}F gl;a x'Fb}g / kf] .
udL{ labf ;'? x'g] lbg cfof] . ;w}Fem}F
o;kN6 klg 5'6\6Ldf 3/aflx/ lg:sg] ljifodf l6lkmgvfhf–;dodf d}n] s'/f lgsfn]F .
d]/f ;fyLx¿ d}n] af]n]sf w]/} s'/fnfO{ dxŒj lbFb}gg\ . af]ln/xg], To;dfly
cfkm\g} s'/f elg/xg]sf cleJolStnfO{ dxŒj lbP/ s] ;fWo klg Û clg 5'6\6L g} lkR5]
3'Dg] s'/f lg:sG5g\ . ;w}F t sxfF lxFl8G5 / Û t/ dgdf cfO/x\of]– oqf]
aL;–afO;lbg] 5'6\6Ldf klg s] 3/}df a;]/ Kof/fnfOl;;sf] la/fdLsf em}F lbg
latfpg' <
$= k"j{tof/L
j}zfvb]lv 3/df OG6/g]6 5}g, a]n}df Tof]
;'ljwf gjLs/0f ug{ ;lsPsf] lyPg . OG6/g]6 ePsf] eP snsQfsf af/]df oy]i6
;"rgf ;xh} ldNg] lyof] . sDKo'6/df dfOqmf];km\6 OGsf6f{ OG;fOSnf]lkl8of
OG:6n ug{ vf]h]F t/ l;8Ldf s'g} v/faL cfP/ xf]nf d]/f] sDKo'6/df of] k|f]u|fd
OG:6n ePg . d v;|Ss k/]F . OG;fOSnf]lkl8of la|6flgsfdf x]/]F . la|6flgsfdf
snsQfsf af/]df lbOPsf] hfgsf/L lgs} k'/fgf] x'gfn] e/kbf]{ lyPg .
d]/f ;xsdL{ ;fyLx¿nfO{ o;kfln d p:tf] cfu|x ug]{jfnf 5}gF
. logLx¿ ofqfdf ;'la:tfsf] kIfdf hf]8 lbG5g\ ls eGg] dnfO{ nfU5 . vfgfdf,
jf;df, ;jf/L ;fwgdf / df};dsf] ljifodf w]/}h;f] ;xsdL{x¿, cem vf;u/L eGg'k5{
dlxnf ;fyLx¿, clns gfslgs] 5g\ eGg] d 7fG5' . t/ s] ug]{, cfkm\gf vf; ;fyLx¿
log} x'g\ . ;Fu} sfd ug]{ oL ;fyLx¿;Fu hfg kfpg] eP hlt w]/} ;Demf}tf ug{ klg d
tof/ 5' lsgls d w]/} jif{cl3b]lv logLx¿sf] ;fy kfpg] nfn;f kfn]/ a;]sf] 5' .
logsf] ;fy gkfP dfq d c¿ cg'xf/lt/ kms{g]5' .
hLjg Ps ofqf xf] . o; ofqfdf slxNo} s;}n] hLjge/ ;fy lbFb}g,
lbg ;St}g . ;a} ofq' g x'g\ af6fdf e]l6Psf . e]l6Psfx¿;Fu /dfP/ cl3 a9\g] clg
5'6]sfnfO{ labf ub{} cl3 al9/xg] . hLjgofqfdf s;}n] ;fy glbP klg cl3 al9/xg],
rfx] PSn} kg'{k/f];\ . hf]hf] h'6] klg jf sf]xL gh'6] klg ofqf ug'{ 5 .
6}uf]/n] eg] em}F–
æPsnf rf]nf] /] ÛÆ
SoflG6gaflx/ lg:s]kl5 xl/ ;/n] v';'Ss
eGg'ef]– æ===oL sf]xL st} hfg] xf]Ogg\ . logLx¿;Fu ofqfsf] s'/f ug'{ eg]sf]
vf]nfsf] uLt xf] .Æ
æxfdL b'O{ hfcf}F g t .Æ d}n] xl/ ;/nfO{
k|:tfj /fv]F . SoflG6gaflx/ 6G6nfk'/ 3fd lyof] .
æoxfF t o:tf] pv/dfpnf] 5, snsQfdf emg\ slt
udL{ xf]nf ÛÆ xl/ ;/sf] k|ltlqmof cfof] .
ædfgj–hfltn] s'g} :yfg /f]Hbf ToxfF slt udL{
jf hf8f] 5 eg]/ /f]h]sf] 5 / < tkfO{F hGd]sf] t]x|y'dsf] ;ª\qmflGtahf/df
eGbf lbNnL jf kfls:tfgsf] s/fFrL ;x/df slt w]/} udL{ x'G5 < t/ lbNnL g} ;x/
aGof], s/fFrL g} ;x/ aGof], ;ª\qmflGt–8fF8fdf t ag]g . udL{ x'G5 eg]/ b'O{ lbg
3'Dg klg 8/fpg' xfdLrflxF <Æ
æk};f klg t 5}g .Æ xl/ ;/sf] lrGtf t]l;{of]
. sd{rf/L ;~rosf]if / cfkmGt–;fyLefOaf6 l/g clg ;/;fk6 u/]/ hUuf lsGbf / 3/
agfpFbf nfu]sf] l/gsf] ls:tf / Aofh ltbf{ltb{} xl/ ;/sf] tnasf] 7"nf]
lx:;f ;lsG5 . xfnt p:t} t xf], k};f t dl;t klg lyPg . d}n] pxfFsf] d'vdf x]/]F–
k|r08 3fddf pxfFsf] cg'xf/ /ftf]–/ftf] lyof] .
æsnsQf 3'd]/ cfpFbf slthlt nfUnf <Æ xl/
;/n] d'v cFWof/f] kfb{} ;f]Wg'eof] .
ævr{ t cft]–hft] / rf/ lbghltsf nflu hgfsf]
rf/–kfFr xhf/ ef=?= rflxG5 xf]nf .Æ d}n] xft xNnfpFb} eg]F . xfdL SoflG6gaf6
;ef–xncufl8 cfO;s]sf lyof}F .
æToltn] k'Unf / < Tolt t lgsfNg ;S5'
xf]nf .Æ
æxfdL ;fwf/0f xf]6ndf vfg] xf}F, ;fwf/0f
nhdf ;'Tg] xf}F . cfpFbf–hfFbf /]ndf klg ;fwf/0f l/ha{ l8Aafdf r9\g] xf}F====.Æ
d}n] cfzfk"0f{ nahdf ;s];Dd sd eg]F . k"j{k6\l6af6 Ps 6'qmf] ;fpg]
afbn gLnf] cfsfzdf ;b{};b{} otf cfO/x]sf] lyof] .
:s'naf6 3/ kmls{Fbf O6x/Ll:yt dgf]sfdgf
6«fen PG8 6';{sf] clkm;df k;]F . 6';{sf k|d'v s[i0f v8\sf bfOnfO{ 9f]s}df e]6]F
. pxfFnfO{ ;f]w]F– æls:g bfO, hf]uagL–snsQfsf nflu cft]hft] l6s6 5 <Æ
æslxn]sf nflu rflxof xf] <Æ s[i0f bfOn]
leq k;]/ sDKo'6/df a:t} ;f]Wg'eof] .
d cndNn k/]F, v} slxn] xf] slxn]sf nflu .
d}n] eg]F– æPs}l5g x} bfO, d ;fyLnfO{ ;f]W5' .Æ pxfFsf] clns ;fFu'/f]
clkm;sf]7fdf nf]8;]l8ª eP/ ps';d's'; lyof] . s[i0f bfO cfkm}F kl;gfn] lgy|'Ss
x'g'eof] .
xl/hLnfO{ kmf]g u/]/ ;f]w]F– æslxn]sf nflu
l6s6 sf6"F <Æ
æklv{gf];\ x} sfsf Û d Sofn]G8/ x]5'{ . ptf
SofDk;sf] ?l6g klg x]g'{k5{ . ;s];Dd sd labf kg]{ u/L ldlt ldnfpg'k5{ ====. cF,
;fpg @! ut] ;f]djf/sf] hft] / @% z'qmjf/sf] cft] l6s6 sf6f}F . o;f] ubf{
dª\unjf/, a'wjf/ / laxLjf/ u/L tLg lbgsf] dfq 5'6\6L lnFbf k'U5 . z'qmjf/ Ob
kj{sf] labf 5 . zlgjf/ laxfg cfOk'luof] eg] cfOtjf/b]lv k'gM SofDk; hfg kfOG5 .Æ
s[i0f bfOnfO{ ;fpg @! sf] hft] / @% sf] cft]
l6s6 x]g{ eg]F . sDKo'6/df l6s6 x]bf{ @@ / @% ut]sf] dfq l6s6 ldNg] eof] .
xl/hLnfO{ k'gM kmf]g u/]/ @@ / @% sf] l6s6 sf6\g] ;dy{g lnPF . l6s6 ldNof] .
o;/L ;fpg @@–@^ eGg] lglZrt eof] xfd|f] snsQf–ofqfsf] .
dl;t Pp6f k':ts 5 M æng{ aª\ufnL Og y6L{ 8]hÆ
. lxF8\g'cl3 lal;{;s]sf aª\ufnL cIf/ o; k':tsaf6 l;Sg vf]h]F . ptf uPsf a]nf
;fOgaf]8{ k9\g ;lhnf] x'G5 eg]/ . aª\ufnL efiffsf b'O{rf/ cfjZos jfSo klg
8fo/Ldf l6k]F .
xl/ ;/sf l5d]sL ef/tLo ;]gfdf sfd u5{g\ .
pgn] 5'6\6Ldf cfpFbf ef=?= lnP/ cfPsf /x]5g\ . pg}n] xfdLnfO{ cfjZos ef? k};f
lbPsf lyP . d}n] xl/ ;/nfO{ eg]F– ædl;t ef?sf] km'6Lsf}8L 5}g x} . b; xhf/ ef?
af]Sg'xf]nf .Æ
xl/ ;/n] eGg'eof]– æx;\ .Æ
xl/ ;/sf Pshgf cfkmGt snsQfsf] s'g} ef/tLo
;/sf/L sfof{nodf aL;f}F jif{b]lv sfd ug'{x'G5 . pg} cfkmGtn] O6x/Lsf] 3/df
5f8]sf] Pp6f ef/tLo gDa/sf] df]afOnsf] l;dsf8{ /x]5 . o;/L xfdLnfO{ ef/tLo
/]nj]sf] l6s6, ef/tLo ?lkofF / ef/tLo df]afOn kmf]g cflb ;a}sf] aGbf]a:t
eOxfNof] .
snsQf hfgsf nflu s] tof/L rflxG5 / < Pp6f
;fgf] emf]nfdf b'O{ hf]/ sk8f, ;fgf] tf}lnof, bf/L sf6\g] ;fdfg, bfFt dfem\g]
a'?; cflb af]s]F . hlt sd ;fdfgn] sfd rnfpg ;Sof] Tolt /fd|f] . dl;t Pp6f
l8lh6n Sofd/f 5Fb} 5, Tof] klg emf]nfdf xfNg lal;{gF, xl/ ;/sf] Sofd/f pxfFsL
>LdtLn] sf7df8f}F nUg'ePsf] 5 . ljgfSofd/f ofqf t ug{ ;lsxflnG5 t/ To;
ofqfsf] dxŒj Sofd/fn] w]/} u'gf a9fpF5 eG7fG5' d . cft]hft] l6s6 emf]nfdf 5–5}g
km]l/ hfFr]F . ef/tdf /]nofqf / xf]6n–nhdf a:tf cfkm\gf] kl/ro v'Ng] cflwsfl/s
k|df0fkq af]Sg}k5{– gful/stf, 8«fOleª nfO;]G;, ef]6/ cfO{8L sf8{ cflb . d}n]
8«fOleª nfO;]G; af]s]F . ca tof/ eOof] .
%= k"jf{~rn aGb
k|yd lbg M @)&) ;fpg @@ ut] dª\unjf/ .
xl/ ;/n] kmf]gdf eGg'eof]– ævgf/ jf b'xaLdf xh'/sf sf]xL
lrgf? 5g\ <Æ
æ5g\ lg, lsg / <Æ
æoxfFaf6 ToxfF;Dd df]6/;fOsndf hfcf}F . df]6/;fOsn ToxLF
5f8f}F . ptf lnDa'jfgsf] k|efj gkg]{ ePsfn] a; kfOPnfg\ .Æ
æt/ e]6\grflxF sxfF e]6\g] <Æ
ærf]sdf . d /fwfs[i0f dlGb/cufl8 pleg]5' 7Ls P3f/ ah] .Æ
æx'G5 lg t .Æ
lxF8\g'kg]{ eg]sf] lbg ;ª\3Lo lnDa'jfg kl/ifb\ eGg]
kf6L{n] aGbsf] cfof]hgfdf ul/lbof] . lj/f6gu/;Dd hfg a;} lyPgg\ . s;n] slxn]
aGb u5{ slxn] s;n], s'g} lglZrttf x'Fb}g . kms{g] lbg klg æsf/0fjzÆ aGb eOlbof]
eg] kms{Fbf klg ;d:of x'g] x'gfn] df]6/;fOsn lj/f6gu/;Dd g} nUg' / pt} /fVg'
7Ls x'GYof] . To; lbg df]6/;fOsn gnu]sf] eP lj/f6gu/ k'Ug} d'l:sn x'g] /x]5,
lnDa'jfgsf] aGb xf], vgf/b]lv ptf t uf8L rNnfg\ lg eg]sf] t c¿ kf6L{ klg
aGbstf{ /x]5g\, lj/f6gu/ hfgsf nflu s'g} klg ;jf/L ;fwg gkfOg] l:ylt /x]5 .
aGbstf{n] st} cj/f]w u/]gg\ . ;8sdf ;fOsn, l/S;f /
df]6/;fOsn u'8\b} lyP . xfdL d]/f] sf] % k $!#) gDa/sf] ahfh Knfl6gf !@%
df]6/;fOsndf r9]/ cfkm\gf–cfkm\gf emf]nf af]sL uof}F . af6fel/ hltv]/ klg kfgL
knf{–knf{ h:tf] eO/x\of] . b'xaLg]/ / lj/f6gu/ k'Ug] a]nfdf t clns l56\ofof]
klg . kfgLb]lv 8/fpFb}–8/fpFb} eP klg lj/f6gu/ ;dod} k'luof] . s[i0fhL d]/f
afn;vf, pxfFnfO{ Po/kf]6{g]/ k'u]kl5 kmf]g u/]F– æls:ghL, d]/f] df]6/;fOsn
rf/–kfFr lbgsf nflu lj/f6gu/d} yGSofpg'kg]{ ef], sxfF /fv"F <Æ
æaflx/ hfg nfUg' e’sf] h:tf] 5 lg .Æ
æxf], tLgrf/ lbgsf nflu snsQf hfg nfUof .Æ
æeOxfN5 lg . 3/}df Nofpgf];\ g . d clxn] ahf/lt/ sfddf 5',
3/sf] klZrdk6\l6 df]6/;fOsn /fVg] ;'/lIft sf]7f 5 . aflx/} 5f8\g'eP klg x'G5 .
a]n'sf s]6fx¿nfO{ yGSofpg nufpFnf .Æ
s[i0fhL eg]sf lj/f6gu/sf ;kmn lk|lG6ª Joj;foL, s[i0f
kf]v/]n . pxfFsf] æefujt 5fkfvfgfÆ k"jf{~rnsf] Ps 7"nf] / Jo:t
5fkfvfgf xf] . ;flxTo;~rf/ k|lti7fgn] pxfFs} 5fkfvfgfdf æ;flxlTos sf];]9'ª\ufÆ
klqsf 5fKg] uYof]{ . df]6/;fOsn s[i0fhLs} 3/df /fVof}F . dWo lbg ePsfn]
dx]Gb|rf]s;Dd hfg] l/S;f kfpg} sl7g ef], lxF8]/ hfcf}F eg] 3fd rs]{/ 6'KkL
;Nsnfh:tf] lyof] .
%= hf]uagL
lj/f6gu/af6 hf]uagL;Dd rflxF ldgLa; rNb} lyP .
xfdL @M#% ah] 5'6\g] /]nsf nflu emGg} ;f9] afx||lt/}
k'luxfNof}F . hf]uagLsf] /]nj] :6];gdf k'Ugf;fy kfgL cf]Ol/P/ :6];gcufl8sf]
kSsL cfFug hndUg eof] . :6];gsf] d"nåf/aflx/ ;8sdf vf]nf] s'b\b} lyof] .
xfd|f h'Qf leh]/ cs{} ePsf lyP .
xfdLsxfF laxfg vfgf vfg] sfo{ ;a]/} eg]h:tf] x'G5 .
;Ltfsf] :s'n 6f9f 5, ;f9] cf7 ah] g} xfdL vfglkg ul/xfN5f}F . Ps ah] xfd|f]
lgoldt vfhf vfg] ;do xf] . t/ hf]uagLdf t olta]nf lbpF;f]sf] vfgf dfq kfOG5 .
æef]s kf] nfUof] t . vfhf vfcf}F .Æ xl/ ;/sf] k|:tfj cfof]
. pxfFsf] cg'xf/df x]/]F . ToxfF Psvfn] ;Gt'li6, Psvfn] clglZrttf / Psvfn]
a]r}gL b]lvGYof] . gofF 7fpFdf ;xh 9ª\un] ko{6gdf hfg nfUbf x'g] o:tf] efj
d]/f] cg'xf/df klg 5l/Psf] lyof] xf]nf .
æolta]nf vfhf t s] kfOPnf / . a? xNsf eft} k8\sfcf}F g ÛÆ
d}n] eg]F .
æcf]s] ÛÆ xl/ ;/sf] ;xdlt ;lhn} h'6\of] . /]nj] :6];glt/
hfg] af6}df n:s/} ;:tf ;fgf xf]6n 5g\ . Ps ;fgf] t/ lrl6Ss k/]sf] ;kmf xf]6ndf
k;]/ df5f–eft vfof}F . ;:tf] xf], t/ vf;} dL7f] ePg .
tf]lsPsf] ;dodf sf]nsftf hfg] xfd|f] /]nuf8L cfof] . /]nj]
6ld{g; x'gfn] oxfF 6«]g k|foM vfnL x'G5g\ . xfdL cfkm\gf] l8Aaf P; @ df k:of}F
. cfkm\gf l;6 gDa/ $! / $@ df emf]nf la;fof}F . 5]p5fpsf l;6df ;a} g]kfnL ofq'
lyP . w]/}h;f] ofq'x¿ lgoldt ¿kdf otfsf] ofqf ug]{ x'g\ eGg] b]lvGYof], gofF
ofq'df x'g] lsl;dsf] s't"xn, eo jf ;ts{tf logdf lyPg . logLx¿ sf]nsftf jf
cem k/lt/ Jofkf/Joj;fo jf gf]s/Lsf l;lN;nfdf ptf nfu]sf b]lvGy] . sf]xL
/fhlj/fh, Og?jf, w/fg jf lj/f6gu/sf /x]5g\ eg] sf]xL ufpFlt/sf h:tf b]lvGy] .
d]/f] df]afOn l6lggL aHof] . 3/af6 ;Ltfsf] kmf]g cfPsf]
/x]5 .
æsxfF k'Ug'eof] lg < hf]uagL k'Ug'ePs} 5}g / cem} <
;f9] b'O{ t alh;Sof] t ÛÆ
æef/tdf clxn] ev{/ ;jf b'O{ ah]sf] 5 . xfdL /]ndf r9]sf
5f}F . ca cem} aL; ldg]6 afFsL 5 /]n lxF8\g .Æ d}n] eg]F .
æP P . eg]kl5 /]ndf ====.Æ
æcF /]ndf . ca /]n lxF8]kl5 g]kfn 6]lnsd l6Kg] 5}g . kmf]g
8]8 . 6]G;g glng" .Æ
æTof] OlG8og l;dsf] gDa/ eGg" g .Æ
ædnfO{ yfxf 5}g . clxn] To;df k};f klg nufpg EofPgf}F .
ef]ln laxfg k};f nufPkl5 ld;sn u¿Fnf g .Æ d}n] eg]F .
æx;\ t . ;'Qf emf]nfsf] l;/fg] nufpg'xf]nf . k};f ?dfndf
s;]/ lt3|fdf afFWg'xf]nf . n'ª\uL cf]9]/ ;'Tg'xf]nf . xh'/ t 9n]sf] ¿vh:tf] s8f
lgbfpg'x'G5, rf]/n] emf]nf rKsfOb]nf lg km]l/ .Æ ;Ltfn] xf]l;of/Lsf kf7 k9fOg\
.
æn–n . lrGtf gu/ . ef]ln snsQfaf6 kmf]g u¿Fnf .Æ d}n] olt
eg]/ kmf]g /fv]F . xl/ ;/ l;6d'lgsf emf]nf cln leq 7]Nb} x'g'x'GYof] .
ætkfO{Fsf] /]nofqf sltcf}F xf] <Æ d}n] xl/ ;/nfO{
;f]w]F .
pxfFn] eGg'eof]– æoxL g} klxnf] /]nofqf xf] eg] x'G5 .Æ
æeg] x'G5 <Æ d xfF;]F .
æcF, eg] x'G5 ===. lsg æeg] x'G5Æ eg]sf] eg] kf]xf]/–k/f/
nf]sn l8Aafdf r9]/ kmf/la;uGh;Dd rflxF k'u]sf] lyPF, sn]h k9\bf ;fyLx¿;Fu . nf]sn
l8Aafsf] sf]rfsf]r x]/L l/he]{;gsf] v'nf / cf/fdbfoL ofqf d]/f nflu gofF eof] .Æ
s]xLa]/d} /]n kmf/la;uGh, c/l/of, k'l0f{ofF x'Fb} sl6xf/
k'Uof] . af6fdf y'k|} ef/tLo ofq' r9] . sl6xf/ k'u'Gh]ndf s'g} l;6 vfnL /x]gg\,
/]n vrfvr el/of] klg .
/]n el/Fb} uPkl5 ToxLF Ps lsl;dsf] ;dfh aG5 . cg]s ¿k/ªsf
dflg;x¿ cfk;df lrgfhfg ug{ yfN5g\ . o;cl3 slxNo} ge]6]sf] dflg;;Fu cfkm\gf
dfdfsf 5f]/f;Fu em}F lbn vf]n]/ aft df5{g\ . logsf s'/fsfgLdf df};d, /fhgLlt,
;d;fdlos 36gf, :jf:Yo, cfkm\gf 3/]n' ;d:ofb]lv lnP/ ;a} ljifo ;dflji6 x'G5g\ .
/]ndf lj/f6gu/af6 snsQf hfg] ofq'dWo] xfd|} glhsdf l;6
x'g] b'O{–tLghgf df/jf8L lyP . logLx¿ snsQf cfphfp ul//xg] x'g\ eGg] logsf
s'/faf6 a'lemGYof] . Pp6L clns lgs} sfnL / cg'xf/ klg vf;} nf]enfUbL gk/]sL t/
a}F;, :jf:Yo / cfTdljZjf;n] el/k"0f{ s]6L xfd|f glhs} a;L . pm cfkm\gf
bfh'sf ;fy snsQf lxF8]sL /lx5 . p;n] snsQfsf] s'g} OlG:6Ro'6df clkm; ;]qm]6/L
ljifo k9\b} 5' egL .
æof] clkm; ;]qm]6/L k9]kl5 s] sfd kfOG5 t <Æ d}n]
ukmsf] TofGb|f] pgLx¿;Dd tGsfPF .
æcfh;Dd clkm;x¿df aLsd / aLaLP;x¿n] jf To;eGbf sd k9]sfn]
sDkgLx¿sf] ;]qm]6/Lsf ¿kdf sfd ul//x]sf 5g\ . xfdL eg]sf t sDkgL ;]qm]6/Ln]
ug'{kg]{ ;a} sfdsf ljifodf tflndk|fKt hgzlSt . xfdLn] sDkgLsf ;]qm]6/Lx¿n]
ug'{kg]{ sfo{ cem /fd|/L ;Dkfbg ug{ ;S5f}F .Æ sDkgL ;]qm]6/L k9\g] To; s]6Ln]
cfTdljZjf;sf ;fy egL .
æof] sf];{ k"/f u/]kl5 s'g of]Uotfa/fa/sf] eOG5 lg
<Æ
æof] sf];{ Sjflnlkms];g xf]Og, 6«]lgª xf] . afx| Snf; kf;
u/]sf JolStn] b'O{ jif{ nufP/ of] tflnd lnG5g\ . of] sf];{ eg]sf] rf6{8{
PsfpG6]G6 ag]h:t} tflnddfq xf] .Æ
To; s]6Lsf] dgdf cfkm"n] snsQfdf k9\g] lg0f{o u/]/
;xL sfd u/]F5' eGg] cfTdljZjf; lyof] . p;n] d':sfpFb} egL– æx]gf]{;\ g, dnfO{
klxn] hf]uagL k'Ug klg ;fyL rflxGYof] . cr]n t snsQf klg PSn} cfphfp ug{ ;Sg]
ePsL 5' .Æ
t/ clxn] klg of] s]6L cfkm\gf] bfh';Fu lyO{ .
Ps}7fpFdf s] al;/xg' eg]/ d otfptf x]g{ lxF8]F . xl/ ;/n]
To; s]6L;Fu lgs} nfdf] aft dfg'{eP5 . d kms{Fbf Tof] s]6L, p;sf] bfh' /
pgLx¿;Fu} ePsf] ;]t} km'n]sf] bf/Ljfn df/jf8L xl/ ;/;Fu sl:;P/ aft dfl//x]sf /x]5g\
. pgLx¿n] xl/ ;/af6 xfd|f af/]df clg o; ofqfsf af/]df klg lgs} hfgsf/L kfO;s]sf
/x]5g\ . logLx¿ xfdL;Fu ldNg] vfnsf /x]5g\ . cfhsf] ofqf o; df/jf8L a"9fn]
/dfOnf] agfpg] b]lvof] . s]xLa]/df s]6LrflxF 9Nsg] eg]/ dflyNnf] ay{df r9L .
/]ndf l6s6 hfFRg] b'O{hgf 6L6LO{ k;] . xfdLn]
cfkm";Fu ePsf] O–l6s6 b]vfof}F . O–l6s6 r]s u/]kl5 To;n] kl/ro kq dfUg]
u5{ . d}n] cfkm\gf] 8«fOleª nfO;]G; b]vfPF . b'j} 6L6LO{ uP . 6L6LO{ ToxfF
/x'Gh]n dflg;x¿ Ps vfnsf] cbadf a:5g\ . /]nofqfsf] cg'ej gePsf / unt tl/sfn]
ofqf ug]{x¿sf nflu 6L6LO{ 7"nf] qf; klg xf] .
Ps}l5gdf Pp6f sfnf] s]6f] RofFl7Fb} cfpF5– æP kfgL–kfgL ÛÆ kfgLsf af]tn a]Rg] oL s]6f b;–afx|b]lv
kGw|;f]x| jif{;Ddsf 5g\ . ;fob o;eGbf a9L pd]/ nfu]kl5 clns a9L gfkmf x'g] sfd
ubf{ x'g\ . Ps}l5gdf rgf a]Rg] Pp6f r'Rrf] gfs ePsf] n'O/] cwa}F;] Ps aflN6g
rgf af]s]/ wf]q] :j/df s/fpF5– æx] rg]rg] ===ÛÆ ptf k5fl8af6 xl/of] a'6\6] s'tf{
;'?jfn nufPsL Pp6L s]6L lrla{/fpFb} cfpF5]– æu/d rfo Û tfhf rfo Û rfo nLlho] ÛÛÆ Pp6f dflg; s8f :j/df ehg ufpFb}
xfdLlt/ cfof], cGwf /x]5 . s;}s;}n] Psb'O{ ?lkofFsf] 9s p;sf] 6f]s/Ldf xfn] .
cGwf ufpFb} cl3 a9\of]– ærfx] lstgL cld/L /fhf xf]===== ÛÆ
To;sf] s]xLa]/df l;ª\u} 8Aafdf crDdsf] zflGt km}lnof] .
l8Aafsf] gb]lvg] t/ ;'lgg] efuaf6 sf]xL k6\6k6\6 yk8L ahfpFb} cfPh:tf] ;'lgof]
. dhlQs} cUnL dlxnf klx/gsL Ps t];|f] lnª\\uL /lx5 . /]nsf] l6s6 hfFRg]
6L6LO{;Fu eGbf ofq'x¿ o;;Fu ys{dfg lyP . dflg;x¿ km6fkm6 b; ?lkofFsf] gf]6
lems]/ p;sf] xftdf /fVy] .
xfd|L ;xofqL s]6L tn cf]nL{ . p;n] t];|f] lnª\uLtkm{ b;sf]
gf]6 a9fP/ cflzif yfkL . t];|f] lnª\uLn] To; s]6Lsf] lz/df xft /fv]/ cfzLjf{b
lbO{ . pm To; v08af6 cufl8 a9]kl5 ;a}n] zflGtsf] nfdf] ;f; km]/] . t];|f]
lnª\uLx¿sf] cTofrf/ ef/tLo /]ndf vkLg;Sg'sf] 5 . logn] k};f glbg] ofq'nfO{ cToGt
ceb| Jojxf/ u5{g\ .
æo; /]ndf c¿ t];|f] lnª\uL cfpFb}gg\ . o} lbbLdfq xf] .
t];|f] lnª\uLaf6 cflzif yfKg'k5{ . logsf] cflzif nfU5 . logn] eg]sf] k'U5 .Æ
df/jf8L s]6Ln] xfdLnfO{ ;a} s'/f a'emfO{ .
d]/f nflu klg oxfFaf6 cufl8sf] af6f] gofF lyof] . em\ofnaflx/
x]/]F– a]nfa]nf dfq kftnf ufpF b]vfky]{ . ls;fgsf kl;gfn] l;Fr]sf xl/of wfg v]t
x]b{} a;]F . v]tdf wfg;Fu} cfFksf gofF v]tL nufOPsf lyP . htftt} cfFk3f/L g}
cfFk3f/L . t/ oL cfFk3f/Lleq ;a} 7fpFdf wfg /f]kfOF ul/Psf] . st}st} h'6 v]tL
klg lyof] . otflt/ h'6sf] v]tL /fd|} b]lvGYof] .
^= h'6v]tL
cfheGbf tL;–k}FtL; jif{ cl3;Dd g]kfnsf] k"jL{ t/fO{df
h'6sf] /fd|f] v]tL x'GYof] . h'6 v]tL u/]/ ls;fgn] hUufhldg, u/uxgf / 3/]n'
;fdfg hf]8\y] . 3/ agfpg, rf8af8 dfGg / lax]a6'nf] ug{ ls;fgnfO{ w]/} sl7gfO
lyPg h'6sf sf/0f .
d]/f sfG5f dfdfn] ;f9] tLg la3f h'6sf] v]tL u/]/ Ps}
;fnsf] cfDbfgLn] Ps la3f v]t lsGg'ePsf] lyof] .
h'6sf af]/f, 8f]/L, ;'tnL cflb agfOG5g\ . 3/ agfpg, af/L
af/a]/ ug{ / bfp/f afNg h'6sf] ;G7L ;f/} sfdnfUbf] x'G5 . h'6 v]tL u/]sf] hldgdf
wfg jf tf]/L klg /fd|f] x'G5 . j}zfvdf 5/]sf] h'6 ;fpg clGtd jf ebf}df p7fOG5 .
o;/L rf/–kfFr dlxgfsf] v]tLn] otfsf ls;fgsf] hLjg sfofkn6 ul/lbPsf] lyof] .
t/ rfnL; ;fnlt/b]lv b'Mvsf lbg ;'? eP . Psflt/ h'6sf] v]tL
;k|g 5f8\b} uof] clg csf{lt/ h'6sf] efp cf]/fnf] nfUb} uof] . ha Knfl:6ssf
af]/f, 8f]/L cflb aGg yfn], ;+;f/n] h'6nfO{ la;{Fb} uof] .
qmdzM g]kfnsf] h'6v]tL nueu z"Gosf] xfntdf k'Uof] .
O6x/Ldf h'6 ljsf; tyf cg';Gwfgsf nflu Ps ;/sf/L s[lif cg';Gwfg s]Gb| klg 5 . t/
ls;fgn] h'6v]tLaf6 cfo x'g 5f8]sfn] Jofj;flos 9ª\un] of] km;n nufpg 5fl8;s] .
;8slsgf/sf kfgL hDg] vf8ndf ;gkf6 8'afPsf] b]lvof] . xfdL
o; sfo{nfO{ kf6f tf]Kg' eG5f}F . rf}FtL;–k}FtL;b]lv k}FtfnL; ;fn;Dd d Ps s'zn
k6'jf–s[ifs lyPF . kf6f 5g]{ v]t hf]t]/ l7Ss kfg{, aLp 5g'{cl3 df6fdf cfb{|tf
ldn]sf] 5–5}g yfxf kfpg, aLp l7Ss ldnfP/ 5g{, uf]8\g, sf6\g, cdf/ emfg{, tf/L /
af]emf afFWg, kf6fvf8L;Dd cf];fg{, kf6f tf]Kg, tf]k]sf] kf6f w'g] a]nf eof] ePg
yfxf kfpg, kf6f w'g, w'jf ;'sfpg, ;G7L yGSofpg, leF8f af6\g, af]emf afFWg,
uf8fdf nf]8 u/]/ sfF6f;Dd nUg cflb ;a} sfo{df d}n] /fd|f] bIftf xfl;n u/]sf]
lyPF . kf6fvf8Laf6 cfpg] s8f uGw d]/f gfssf nflu cToGt dL7f] ;'uGw xf], o;
uGwn] dnfO{ gf]:6flNhs agfpF5 .
clg k6'jfsf slnnf d'G6f / kftsf] t/sf/L klg dnfO{ c;fWo}
dg k5{ .
dnfO{ df]/ªsf] b'nf/L–( sf Pshgf æ8]lnofÆ eGg] emfFu8
ls;fgsf] egfO ofb cfpF5 M æPs dg ;g a/fa/ Ps tf]nf ;'g .Æ clxn] Ps dg ;g
-h'6_sf] d"No b'O{ xhf/ ?lkofF klg 5}g, Ps tf]nf ;'gsf] df]n ;f7L xhf/
k'lu;Sof] . k|fs[lts k|b"if0f gug]{ ;gkf6sf] :yfg Knfl:6sn] lnOlbof] .
Knfl:6ssf sf/0f dflg;sf] cl:tTj g} vt/flt/ ws]lnFb} 5 eGg] jftfj/0fljb\x¿sf]
egfO ;'Gg] xf] eg] h'6sf] v]tLnfO{ k'gM hufpg'kg]{ kf] xf] ls < o;n]
k|s[ltsf] dfq xf]Og, xfd|f] ax'd"No ljb]zL d'b|f 8n/ klg arfpg]5 .
&= dfnbx cfFk
cfFksf] dfu ljrf/ u/]/ ls;fgx¿n] gofFgofF Kn6x¿df yk gofF
la?jf nufPsf] b]lvof] . cfFkdf nufgL sd 5, cfDbfgL /fd|f] . cfFk kmNg] u/L ¿v
ga9'Gh]n ToxfF wfg–ux'F nufO/xg klg ldlnxfN5 .
cFWof/f] eof] . d lgs}a]/ lgbfPF5' . s]xLa]/df cFWof/fdf
lah'nL emndNn b]lvg] Pp6f lgs} 7"nf]h:tf] ahf/ cfPsf] /x]5 . d}n]
/lGhtnfO{ ;f]w]F– æsnsQf cfOk'luof xf] ls Sof xf] ÛÆ
pm dHhfn] xfF:of]– æsxfFsf] snsQf x'g' lg Û of] t dfnbx ahf/ kf] t Û snsQf olt glhs} 5 h:tf] nfU5 <
ef]ln laxfg dfq k'luG5 .Æ
-lk|o kf7s Û xh'/n] lu|g l;Ugn lbPkl5 oxfF;Dd
k:sg lxDdt u/]F . ;ftf}F v08sf] o; efudf cfPkl5 d nDa]tfg ukmdf nfu]F eGg]
ePsfn] /f]lsPsf] x'F . xfd|f] kfFrlbg] ofqfsf] k|yd lbg s]xL ePg, To;f] ePsfn]
klg /f]lsPsf] x'F d .
x'g t bf];|f] / t];|f] lbg klg s]xL ePg . ;fFRr}
eG5' s'g} lbg klg vf;} s]xL ePg . kfFrf}F lbgdf klg xfd|f] tf}n vf;} 36a9 ePg .
3/ k'u]kl5 d >LdtLsf cufl8 k'u]/ lªRr bfFt b]vfpFb} nf6f] xfF;f] xfF;]F dfgf}F
d}n] xl6ofaf6 xl/of] ;fu;AhL lsGg e';'Ss} la;{]/ s'g} ;fyL;Fu ulkmFbf–ulkmFb}
/ft k/]kl5 l/Q} xft 3/ kms{]sf] 5' .
d]/f] hLjgd} ljlrqsf 36gf 36]sf 5}gg\ eg] o;
ofqfdf d xsn a]/L lkmg jf 8]le8 sk/lkmN8 aGg] s'/} lyPg . t/ klg ofqf xf], c?n]
n]V5g\ / d}n] klg n]v]sf] x'F . emsf{] nfu]g eg] km]l/ xl/of] emG8f
b]vfpg'xf]nf ._
of] dfnbx ahf/ xf] /x]5 .
cfFknfO{ kmnk"mnsf] /fhf elgG5 . cfFkdWo] klg dfnbx
hftsf] cfFk t dxf/fhf xf] . c¿ cfFkeGbf bf]Aa/ dxFuf] k/] klg dflg;x¿ el/;Ss]
dfnbx g} vfg vf]H5g\ . dnfO{ rflxF ;"o{k'/L cfFk cem dg k5{, kfs]sf]
;"o{k'/L cfFksf] t af:g} slt dL7f]–dL7f] . t/ ahf/df dfnbxs} Ps5q /fh 5,
;"o{k'/L cfFk st}st} dfq kfOG5 .
dfnbxsf] /]nj] Kn]6kmfd{ 7"n} /x]5 . Kn]6kmfd{df Psbd
7"N7"nf cfFk a]Rg /fv]sf lyP . t/ oL dfnbx hftsf lyPgg\ . xfd|f] 6«]g
b; ldg]6hlt /f]lsg] ePsfn] xfdL Kn]6kmfd{df plqof}F . lrofsf] tntn nfUof] . Ps–Ps
sk lrof lkO;s]kl5 xfdLn] dfnbxsf oL 7"nf cfFk Ps lsnf]u|fd lsGof}F . Ps
lsnf]u|fddf b'O{ bfgf r9] .
6«]g lxF8]kl5 xfdLn] cfkm";Fu ePsf] ldg/n jf6/n] cfFk
kvfn]/ vfof}F . l;ª\ufl;ª\u} . kfs]s} eP klg clns cldnf . cFWof/f] ePsfn] aflx/
x]g]{ s'/f s]xL lyPg . ;fgfltgf ahf/ / ufpF cfPsf] lah'nLsf] k|sfzdf
emNofse'mn's b]lvGYof] . /]n a]nfa]nf /f]lsGYof], a]nfa]nf hf]8n] s'b\Yof] .
æemf]nf sxfF 5 <Æ /lGhtn] dnfO{ ;f]Wof] .
æoL oxLF 5 ÛÆ l;6d'lg 3';f/]sf] cfkm\gf] Aofu b]vfpFb}
d}n] eg]F .
æd';fn] sf6\nf lg . d';}d';f 5g\ l8Aafel/ . Ps}l5gcl3 Pp6f
d';f] otfaf6 v'/{ bf}l8of] .Æ /lGhtn] ;fjwfg u/fof] . d}n] Aofu l;6df ;f/]F .
s]xLa]/df d cfkm\gf] emf]nfsf] l;/fgL nfP/ e';'Ss lgbfPF5' .
*= lrtk'/ :6];g
bf];|f] lbg cyf{t\ @)&) ;fpg @# ut] a'wjf/ -cu:6 &
tfl/v @)!#_ sf] laxfg d lapFlemFbf b'O{ ah]sf] lyof] . /lGht t clu slt a]nfb]lv
lbNnLlt/ hfFbf p;n] ef]u]sf] s'g} cg'ej 7"N7"nf] :j/n] ;xofqLx¿nfO{
;'gfO/x]sf] lyof] . a"9fn] eGof]– æsnsQf k'Ug ca krf;–;f7L lsnf]ld6/ afFsL
5 h:tf] 5 . ;f9] tLg ah] k'lug] ef] .Æ df/jf8L eP klg p;sf] af]nLdf lgSv/ kxf8]
afx'gsf] nah lyof] .
dflg;x¿ clns ;ts{ b]lvGy] . /ftsf] ;dodf /]nleq
kf]sfk'Gt'/f / emf]nf rf]g]{sf] laulauL x'G5 c/] . xfdL;Fu}sL df/jf8L sGofn]
elgg\– ækf]xf]/ ;fn lrtk'/ :6];gg]/ k'u]kl5 o;f] x]5'{, cfkm\gf] t emf]n} 5}g .
ePe/sf sk8f, sfuhft, ;l6{lkms]6 / kl/rokq ;Kk} ufoa Û s:tf] b'Mv kfOof] eg] ====ÛÛÆ
lrtk'/ /]nj] :6];g cfOk'Ug'eGbf lgs} cufl8b]lv ;x/sf]
b'u{Gw / avf{ofdsf] kmf]x/ ugfpg yflnxfNof] .
snsQfdf laxfgsf] ;jf tLg ah]lt/b]lv xfd|f] gofF lbg ;'?
eof] . :6];gleqs} rd]gfu[xdf lrof / la:s'6 vfof}F . pxL df/jf8L ldq /lGhtl;+xn]
;a}sf] k};f lt¥of], xfdLnfO{ ltg{} lbPg .
snsQf k'Ug] a]nfdf l8Aafdf xfd|f] v08;Fu}sf] csf]{ v08df
s]xL o'jfx¿ lyP . oL ef/tLo o'jfx¿ k'l0f{ofF, c/l/of / sl6xf/df r9]sf lyP . tL
sDkgL ;]qm]6/L ljifo k9\g] /x]5g\ . lrgf/L u¥of}F . /dfOnf /x]5g\ s]6fx¿ .
b'O6f s]6f xfd|f s'/f Wofg lbP/ ;'lg/x]sf lyP . pgLx¿;Fu xfd|f] kl/ro eof] .
logLx¿ /x]5g\ laxf/ ;d:tLk'/sf zlStgfy ld> -(^*!^%*%&%_ / ljSsL /f:tf]uL
. df/jf8L sGofsf bfh' klg lgs} /dfOnf dflg; lyP .
snsQfsf] em/L b]Vg kfOof] . g 5ftf 5 g /]gsf]6, ca kfgL
gyfldpGh]n :6];gdf ga;L w/ lyPg . kfgL emg\emg\ 7"nf] kl//x]sf] 5,
cFWof/f] 5 aflx/, ;a} hgf laxfg gxf]pGh]n oxLF a:g]jfnf lyP . 5 gah'Gh]nsf nflu
;a} km';{tdf lyP . /lGht / zlStgfy;Fu cfhsf] lbg xfdLn] sxfF–sxfF 3'Dg] xf]
eg]/ ofqf–?6 agfOdfUof}F . df/jf8L sGof, ljSsL / zlStgfysf] ;xof]udf
/lGhtl;+xn] xfd|f nflu o:tf] ?6 to ul/lbof]–
æoxfFaf6 lg:s]kl5 Zofdahf/ hfg] . glhs} 5 . Zofdahf/af6 a;
kqm]/ blIf0f]Zj/sf] bz{g ug{ hfg] . blIf0f]Zj/kl5 uª\ufhL t/]/ a]n'/ d7 k'Ug] .
a]n'/ d7 cToGt eJo 5 . ToxfF k'u]kl5 tkfO{Fx¿n] dnfO{ wGojfb klg lbg'x'g]5 .
of] d7 snsQfsf] zfg xf] . cF, clg ToxfFaf6 kms]{/ sfnL3f6 bz{g ug{ cfpg] .
sfnL3f6 cfpg] af6f] Zofdahf/s} 7Ls xf]nf . clg ;'Ggf];\, d h}g x'F / h}gx¿sf]
eJo dlGb/ bz{g gu/L tkfO{Fx¿ lkmg'{ef] eg] dnfO{ b'Mv nfUg]5 . o;kl5 Zofdahf/af6 d]6«f] kqmg] . d]6«f] r9]/
sfnL3f6 hfg] . d]6«f]df 9ª\u k'¥ofOPg eg] b'Mv kfOPnf lg . d]6«f] r9\g cfpF5
<Æ
d}n] eg]F– æd}n] lbNnLdf d]6«f] r9]sf] 5' . To:t} t xf]nf
.Æ
æsxfFsf] lbNnLsf] d]6«f], sxfFsf] snsQfsf]=== .Æ df/jf8L
sGof cfkm\gf] b[li6sf]0f k:sg yfnL– ælbNnLsf] d]6«f] w]/} Jojl:yt 5 lg .
oxfFsf] t vft] d]6«f] . yf]q] g yf]q] . sltdf t P;L klg 5}g .Æ
ælbNnLsf] d]6«f] r9\g'ef /x]5, p:t} t xf] ====. cF====,
clg d}bfg hfg'xf]nf . d}bfgdf x]g{}kg]{ s'/f eg]sf leS6f]l/of d]df]l/on / kfs{
x'g\ .Æ
æla/nf Knfg]6f]l/od / db/ 6]/];fsf] s'i7/f]u c:ktfn klg
ToxLF 5g\ lg, x}g / <Æ d}n] ;f]w]F .
æxf], t/ la/nf Knfg]6f]l/oddf x]g'{kg]{ s] 5 /, ToxL
tf/fd08n t xf] . lj1fgsf ljBfyL{sf nflu s]xL cy{k"0f{ xf]nf, xfdLnfO{ s]
sfd . tf/fd08n x]g{ t cfsfzlt/ kms]{ eOuf] lg .Æ /lGhtsf] ts{ lyof] .
æclg <Æ
æclg To;kl5 xfj8f k'n x]g{ hfg] t xf]nf .Æ
æclg xfdLn] laxfgsf] vfgf rflxF sxfF vfg] lg <Æ
æhxfF vfP klg x'G5 . laxfgsf] vfhf Zofdahf/lt/ vfg' 7Ls
xf]nf, a]n'/ d7af6 kms]{kl5 . lbpF;f]sf] vfgf vfg xfj8f k'nkfl/ xfj8f /]nj]
:6];gcufl8 uª\uflsgf/df nx/} xf]6n 5g\ . ToxLF vfP x'G5 . cfh tkfO{Fx¿ olQ 3'Dg
Eofpg'x'G5 xf]nf .Æ
æjf;rflxF <Æ
æjf;sf nflu klg xfj8f k'nkfl/ g} ;:tf / rNtLsf xf]6n–nh
5g\ . Tot} /fd|f], x}g t <Æ /lGhtn] cfkm\gf] egfOdf df/jf8L sGof / c¿sf /fo
rfx\of] . ljSsLn] ;dy{gdf tLgkN6 hlt 6fpsf] xNnfof] .
ljSsL / zlStgfy g]kfnL k6Ss} ga'em\g] x'gfn] xfdL afFsL
;Kk} g]kfnL eP klg clxn] w]/}h;f] lxGbLd} s'/fsfgL ul//x]sf lyof}F . clns
p/G7]pnf s'/f ubf{ jf ef/tsf af/] ef/tLo hflt l/;fpg] u/L l6Kk0fL ug'{kbf{
/lGht clns ;fgf] :j/df g]kfnLdf af]NYof] . /lGhtsf l6Kk0fL rf]l6nf / cg'ejn] vfl/Psf
x'Gy] . df/jf8L sGof cfkm\gf] xfF;f] hah{:tL /f]SyL t/ p;sf] bfh' u8u8fP/
xfF:Yof] .
;f9] kfFrlt/ snsQfsf] cfsfz clns pHoflnof] . kfgL bs{g sd
eof] . ljSsL / zlStdfg 56k6fpg yfn] . dflg;x¿ cfkm\gf cfkm\gf kf]sfk'Gt'/f
ldnfpg yfn]sf lyP . aflx/af6 gofF ofq'sf] cf]O/f] ;'? eof] . :6];gaflx/af6
6\ofS;L–8«fOe/x¿ s/fPsf] ;'lgg yfNof] . kfgL lgs} 36]h:tf] eP klg kf}g] 5
ah];Dd :6];gdf al;/x\of}F . s] ug]{, kfgL la/la/ kl//x]sf] 5 .
/lGht / tL csf{ df/jf8L efO kl5 xfdL r9]s} 6«]gdf xfdL;Fu}
lkmg]{ /x]5g\, t/ lkmbf{sf] l8Aaf eg] cnucnu x'g] eP5 . ca oxfFb]lv ptf af6f]
gldNg] ePsfn] labfjf/L eof}F . pgLx¿ 6\ofS;L r9]/ uP . em/Ldf 6\ofS;L
z"Golt/ lanfof] . ltgLx¿ tLghgf uPkl5 dnfO{ t ofqf g} 6'ª\luPh:tf] nfUof]
.
zlStgfyn] eGof]– æZofdahf/;Dd t xfdL ;Fu} hfcf}Fnf g,
af6f] ldlnxfN5 .Æ
xfdLnfO{ 7"nf] cf8 ldNof] . kfgL la/la/ kb{} g} eP
klg :6];gaflx/ lg:Sof}F . ljSsL, zlStgfy, xl/ ;/ / d cfkm\gf cfkm\gf emf]nf
af]s]/ km6fkm6 lxF8\of}F . laxfg ePsfn] ;8s vfnL g} lyof] . ;x/sf] aLraf6 gx/
uPsf] /x]5 . of] gx/ s'g} ;dodf v]tL–l;FrfOsf nflu vlgPsf] lyof] xf]nf, t/ ca
;a} v]t ;x/ alg;s], t/ gx/ 5Fb} 5 . ;x/sf] b'u{Gw ;'F£b} gx/sf] l8n}l8n xfdL
d'Vo ;8s;Dd k'Uof}F . d'Vo ;8ssf] aLr}aLr 6«fd rNg] lnu lyP . d}n] ;'g]sf],
ljZjdf ca sxLF oL k'/fgf vfnsf 6«fd rNb}gg\ . k'/fgf vfnsf 6«fdsf sf/0f snsQfdf
klg ;d:of 5, t/ ljZjd} cGoq st} afFsL g/x]sf] oftfoftsf] ;fwg ePsfn] o;nfO{
snsQfn] hf]ufP/ /fv]sf] 5 . snsQf o;/L hLjGt v'nf ;ª\u|xfno klg xf] . laxfgsf]
;8sdf sf/ / 6\ofS;Lsf] ;ª\Vof a9\b} lyof] . k}bn lxF8\g] ofq'x¿ k|z:t lyP .
kGw|aL; ldg]6 k}bn lxF8]kl5 xfdL Pp6f clns 7"nf] rf]sdf k'Uof}F .
æZofdahf/ oxL xf] . tkfOF{x¿ oxfFaf6 a; kqm]/ blIf0f]Zj/
hfg'xf]nf . ca xfdL 5'6\l6cf}F . kl5 e]6 xf]nf .Æ zlStgfyn] eGof] .
ætkfO{Fx¿ xfd|f] b]z x]g{ cfpg'xf]nf .Æ d}n] pgLx¿nfO{
lgdGq0ff u/]F . æ5'6\6Ldf 3/ cfPsf] a]nf hf]uagL;Dd cfpg'xf]nf . ToxfFaf6 kmf]g
ug'{xf]nf, xfd|f] 3/ ToxfFaf6 tL; lsnf]ld6/hlt t xf] . cfpg'xf]nf lg, e]8]6f/ 3'Dg
hfcf}Fnf . /dfOnf] x'G5 .Æ
æ:of]/, :of]/ .Æ zlStgfysf] cg'xf/ pHofnf] eof] .
(= snsQfdf klxnf] laxfg
pgLx¿ uPkl5 xfdL cndNn k¥of}F . ca stf hfg] xf], xfdLn]
r9\g'kg]{ a; sltv]/ cfpg] xf], s]xL yfxf 5}g . Psvfn] c;'/Iffsf] dx;'; kf] eof]
. s]xLa]/kl5 a;x¿ rNg yfn] . Pp6f a;n] blIf0f]Zj/ nUg] eGof] . xfdL o;/L
Zofdahf/af6 blIf0f]Zj/ ;a]/} k'Uof}F . dlGb/df bz{gfyL{x¿sf] 3'OFrf] eO;s]sf]
lyPg, laxfg} x'gfn] snsQfsf dflg;x¿ cfOk'Ug] a]n} gePsf] xf]nf . blIf0f]Zj/ eg]
klg b]jLsf] dlGb/ /x]5, clg ;Fu} lzjdlGb/ klg . snsQfsf] pQ/L efudf /x]sf] o;
dlGb/nfO{ lsg blIf0f]Zj/ eg]sf] xf], a'lemPg . xl/ ;/n] o; dlGb/sf] :yfkgf tyf
Oltxf;af/] cWoog ug'{ePsf] /x]5 . pxfF dlGb/sf] k'hf/L;Fu yk hfgsf/L lng
vf]lh/xg'ePsf] lyof] . blIf0f]Zj/sf] bz{g ;xh} ul/of] . uª\ufgbLsf] t6df cjl:yt
pSt dlGb/df uª\uf:gfg u/]/ uª\ufsf] hn r9fOFbf] /x]5 . xfdLn] rflxF clns
k"j{k6\l6 uP/ dhf;Fu uª\uf:gfg u¥of}F .
gbLsf] kfl/k6\l6 k|l;4 h}g dlGb/ æa]n'/ d7Æ lyof] . xfdLn]
8'ª\ufjfnfx¿nfO{ ptf nUg eGof}F . t/ 8'ª\uf l/ha{ ug{ lgs} dxFuf] kg]{ b]lvof]
. xfdL a? cGo pkfoaf6 lbpF;f] hfg] ljrf/ u/]/ ToxfFaf6 ;f]em} Zofdahf/ clg
Zofdahf/af6 d]6«f] r9L of]hgfcg';f/ sfnL3f6lt/ nfUof}F . sfnL3f6 :6];gdf d]6«f]
/]naf6 cf]ln{of}F :yfgLox¿;Fu ;f]w]/ sfnL3f6 dlGb/lt/ nfUof}F .
!)= sfnL3f6
kG8fx¿ h'sf x'g\ . logLx¿ PskN6 6fFl;Pkl5 lgSs} rf]6
gk?Gh]n s;}nfO{ 5f8\b}gg\ . dlGb/g]/ k'u]kl5 Pp6f kG8f xfd|f kl5 nfUof] . d}n]
:ki6 elglbPF– æxfdL bz{gfy{ dfq cfPsf xf}F . xfdLnfO{ c¿ s'g} sfo{ ug'{ 5}g / tkfO{Fn]
xfdLaf6 k};f emnf{ eGg] cf; gu/] x'G5 .Æ
o; kG8faf6 lgSs} k6s xfdLaf6 Ps ?lkofF klg xft nfUg] pkfo
5}g eGbf dfq aNnaNn lk08 5'6\of] . dlGb/g]/ c¿ dlGb/df h:t} km"n, gl/jn,
k|;fb, dfnf cflb a]Rg /fv]sf cguGtL k;n 5g\ . logLx¿ klg bz{gfyL{nfO{ cfkm\gf]
;fdfg le8fpg tfg'Fnf em}F u5{g\ . lrRofO{lrRofO{ af]nfpF5g\ dfgf}F pgLx¿ xfdL
slxn] cfpFnf / xfd|f] sNof0f ug{ kfOPnf eg]/ kv]{sf wdf{yL{x¿ x'g\ . dlGb/cufl8
jf k'/f0f cflb wfld{s sfo{:yndf hlQsf] h'QfrKkn cGoq rf]/L x'Fb}g . dlGb/df
eujfg\ t s] a:nfg\, k'hf/L cflb cg]s e]ifdf nf]eL, 7u / rf]/x¿rflxF kSs} a:5g\
. dnfO{ cfd æwfld{sÆ dflg; eujfg\sf] 8/ b]vfP/ c¿nfO{ ;f]emf] af6fdf lxF8fpg
vf]Hg] / cfkm"rflxF ck/fw u/]/ afFRg] gfl:ts x'g\ eGg] nfU5 . d hlt tLy{df
hfG5', plt ddf gfl:tstfsf] efj alnof] eP/ cfpF5 . dnfO{ dlGb/df jf jl/kl/ a:g]
k'hf/L, k08f / Jofkf/Lx¿ ;Kk} 7u x'g\ eGg] nfU5 . lognfO{ eujfg\sf] /lQ 8/
x'Fb}g, t/ logLx¿ xfdLnfO{ eujfg\sf] 8/ b]vfpg l;kfn' x'G5g\ clg cfkm"
xfd|f] 8/sf] pkof]u u/]/ dfnfdfn eO/xG5g\ .
d'Vo dlGb/jl/kl/ c¿ b]jtfsf d"lt{ :yfkgf u/]/
eStx¿nfO{ ?lkofF–k};f, kmn–k|;fb r9fpg logLx¿ afWo kf5{g\ . slt 7fpFdf t æoL
eujfg\sf] bz{g gu/L tL eujfg\sf] bz{g u¥of] eg] kmn kfOFb}g .Æ eg]/ xfd|f]
ljZjf;dfly zf]if0f u5{g\ . sfnL3f6 dlGb/jl/kl/ o:tf sdfO u/Lvfg] lghL dlGb/
lgs}j6f 5g\ . sfnL3f6 dlGb/cufl8 h'QfrKkn /fVg] 7fpF;Dd 5}g, Go"gtd P3f/
?lkofFsf] ;fdfg glsg] h'QfrKkn /fVg] 7fpF;Dd glbg] ubf{ /x]5g\
km"n–k|;fbsf Jofkf/Lx¿ . dlGb/sf] cf;kf; / jl/kl/ gfª\uf v'6\6fn]
lxF8\g'kg]{ 7fpFdf kmf]xf]/, srsr lxnf] / lrKnf] 5 . kG8fk'hf/Lx¿sf] Psdfq Wo]o
x'G5, s;/L o; a]as'kmsf] vNtLaf6 ;s];Dd a9L k};f emfg]{ xf] . xfd|f dlGb/df
hfFbf ;'/Iff, zflGt, zLtntf, k|]d, ljZjf; / wfld{s ag"F eGg] efj k}bf
x'g'kg]{df c;'/Iff, tgfj, ps';d's';, 3[0ff, cljZjf; / o; ;ª\s6af6 s;/L l56l56f]
pDs"F eGg] efj k}bf x'G5 . xfd|f] wd{nfO{ e|i6 agfP/ lqml:6ogx¿sf] k|rf/k|;f/
ug{df log} kG8fx¿sf] d'Vo of]ubfg 5 .
xfdL klg bz{g ug{ k:of}F . bz{g ul/;s]kl5 aflx/ lg:sFbf æcfh
olt vr{ u/]/ dfq bz{g cflb sfo{ ;DkGg ug{ kfPFÆ eGg] efj dgdf 5fpF5 . xfd|f]
wd{nfO{ arfpg] xf] eg] dlGb/nfO{ k'hf/L kG8fx¿af6 arfpg'k5{ . df]ndf]nfO ug]{
jf bz{gfyL{nfO{ cfly{s k|nf]egsf sf/0f kIfkft u/]df kG8fx¿nfO{ s'g} klg
lsl;dsf] wfld{s sfo{ ug{ cof]Uo 3f]lift ug'{k5{ . dflg;n] :j]R5fn] lbPsf]
bfgblIf0ff ;a} dlGb/sf] cfDbfgLdf afFWg'k5{ .
æof] uNnL lgs} ;fFu'/f] /x]5 . snsQfsf ;a}eGbf k'/fgf uNnLdWo]sf]
Ps xf]nf . nf}, kmf]6f] lvrf}F .Æ d}n] xl/ ;/nfO{ eg]F .
æxf] <Æ xl/ ;/n] xfF:t} eGg'eof] . ;fFu'/f] uNnLsf 3/x¿
Psbd k'/fgf b]lvGy] . xl/ ;/ lxF8\b} ePsf] a]nfsf s]xL kf]h ldnfP/ lvr]F .
pxfFn] klg d]/f Ps–b'O{ kf]h lvRg'eof] .
laxfg} vfg] afgL ePsf xfdL, b; alh;s]sfn] ef]sn] cfn;tfn;
kl/of] . glhs}sf] Pp6f xf]6ndf k;]/ ;'Svf /f]6L / t/sf/Lsf] b/f] vfhf vfof}F .
df};d w'lDdPsf] eP klg oltv]/ kfgL kl/xfn]sf] lyPg . xfdLnfO{ ca sfnL3f6
dlGb/;Fu}sf] db/ 6]/];fn] s'i7/f]uLx¿sf nflu vf]n]sf] c:ktfn x]g{ dg lyof] . ælgd{n
x[boÆ x]g{ dg eP klg Tof] lgs} 6f9f /x]sfn] o;kN6 oxL c:ktfn x]/]/ lrQ
a'emfpg'k¥of] eg]/ vf]hL u¥of}F . dflg;x¿n] xfdLnfO{ ;f] :yfg b]vfpg k|oTg t
u/]sf x'g\ t/ w]/}h;f]nfO{ o;sf] af/]df yfx} x'Fbf] /x]g5, otf / ptf lgs}a]/
ef}Ftfl/Pkl5 dfq pSt c:ktfn e]6\6fof}F . e/] eGbf of] t sfnL3f6 dlGb/;Fu}
hf]l8Psf] kf] /x]5 . c:ktfn ;fgf] 5 . xfdLn] o;f] aflx/af6 dfq x]¥of}F . Ps–b'O{
kmf]6f] klg lvRof}F .
!!= xfj8f k'nM snsQfsf]
zfg
ca leS6f]l/of d]df]l/on x]g'{ lyof] . xfdL a; r9]/ d}bfg
k'Uof}F . crfgs ;fpg] kfgL bs{g yfNof], cf/Ln] 3f]K6\ofPem}F kfgL cf]Ol/of] .
kfgL emg\–emg\ a9\b} uP/ ca st} uO;Sg' ePg . clusf] lrNnf] ;8s x]bf{x]b{}
wldnf] vf]nf] aGof] .
æxl/ ;/, v} ca oxfF t s]xL pkfo ePg, a? a; r9]/ xfj8f k'n
x]g{ hfcf}F .Æ d}n] eg]F .
xl/ ;/ ;xdt eOxfNg'eof] . snsQfsf ;8sdf a;sf n:s/ lyP .
xfdLn] ;f]w]/ 7Ls a; klqmof}F . d b[Zofjnf]sgsf nf]en] 8«fOe/sf] 5]pdf
OlGhgdfly a;]F . kfgL k/]/ b[Zo wldnf] agfpFYof] . af6fdf kg]{ gfd ;'g]sf /
g;'g]sf :yfgx¿sf gfd / b[Zo x]b{} uPF .
xfj8fsf] Jo:ttf crDd nfUbf] x'Fbf] /x]5 . 5–n]gsf] k'nsf
b'j}lt/ k}bnofq'sf nflu lgs} km/flsnf af6f /x]5g\ . a;df r9L xfj8f k'n t/]/
kfl/k6\l6 k'u]sf lyof}F, oxfF klg kfgL t lala{/fO/x]s} lyof] . ;8ssf] ptfk6\l6
nx/} xf]6n /x]5g\ . dflg;x¿ xf]6nlt/ hfFb} u/]sf, xf]6nx¿af6 lg:sFb} u/]sf
b]lvP . xtf/xtf/ ;8s kf/ u/]/ gbLlsgf/sf] Pp6f ;:tf] / ;kmf xf]6n 5fGof}F .
xf]6nleq ptf gbLk6\l6 x'UnLsf] ;'Gb/ b[Zo x]g{ ldNg] 6]an 5fGof}F . ¿vsf xfFuf
/ s]/fsf af]6n] clncln 5]n] klg gbLsf] Jo:ttf x]g{ dhfn] kfOof] . ljzfn gbLdf
km]/L / df5'jf/]x¿sf 8'ª\uf otfptf ul//x]sf lyP . gbLdf kfgL df};d;'xfpFbf]
wldnf] lyof], 5rlNsO/x]sf] wldnf] kfgLdf af9Ldf em}F bnsRrL emf/, cGo emf/kft /
kmf]xf]/ alu/x]sf lyP . Ps–b'O{ kmf]6f] lvr]kl5 xfdL k/Dk/fcg';f/ g}
df5f–eftåf/f k]6–k/d]Zj/sf] k"hf–cf/fwgfdf nfUof}F .
xfj8fsf] k'n x]l/xflnof], ca s] ug]{, km]/L r9\g eg]/ Totf
uof}F . snsQfsf] ofqf s;/L ug]{ eg]/ s'd'b ;/sf] ;xof]udf tof/ kf/]sf] gS;f
xtf/df 3/}df 5'6]sf] lyof] . snsQfsf bz{gLo–e|d0fof]Uo ;a} :yfgsf] af/]df
agfPsf] nfdf] ;"rL klg 5'6]sf] / /lGhthLx¿n] agfOlbPsf] gS;fcg';f/ klg
em/Lsf sf/0f lxF8\g gkfPsfn] e|d0f–of]hgf cndNn k¥of] . ca xfd|f] 6f]nLn] x'UnLdf
km]/Lsf] cg'ej lng rfx]sf] lyof] . km]/Ldf r9L k/ uP/ lxF8\b} zf]efahf/ k'Uof}F
.
!@= snsQf Ps hLljt
;ª\u|xfno
zf]efahf/df xf] d}n] klxnf] kN6 dflg;n] tfGg] l/S;f
b]v]sf] . xªsª / snsQfdf dfq o:tf dflg;n] bf}8]/ tfGg] l/S;f afFsL /x]sfdf
xªsªn] of] k|yf cGTo ul/;Sof] . snsQfdf rflxF cem};Dd gfª\u} v'6\6fn] l/S;f
tfGbf /x]5g\ . Pp6L df]6L g df]6L snsQ] cfOdfO{n] To; l/S;fjfnnfO{ ahf/df
lsg]sf] ;f}bf / ;fu;AemL l/S;fdf r9fpg nufO{ / cfkm" klg r9L . gfª\uf
v'6\6f ePsf] n'O/] sfn]n] v'?? tfg]/ l/S;fnfO{ cb[Zo agfof] . oL l/S;fsf
kfª\u|f k'/fgf a]nfotL 9/f{sf 5g\ . s]xLa]/df t htftt} o:tf l/S;f /f]s]/
/fv]sf, dflg; af]s]/ bf}8fPsf clg ;fdfg 9'jfgL u/]sf e]l6P . snsQfn] klg cab]lv
o:tf l/S;f rnfpg gofF JolStx¿nfO{ cg'dlt lbg aGb ul/;s]5, l/S;fjfnnfO{ j}slNks
/f]huf/L lbg g;Sg] ePsfn] hf] ePsf l/S;f rnfpg rflxF lbOFbf] /x]5 . o;nfO{
cdfgjLo cfly{s ;DaGw b]Vg]x¿n] s8f lj/f]w u/]sfn] oftfoftsf] of] ;fwg casf]
s]xL jif{af6 ljZjd} sxLF b]Vg kfOg]5}g .
;f]Wb}–;f]Wb} zf]efahf/sf] d]6«f] :6\ofG8 k'Uof}F clg
d]6«f] r9L d}bfg cfof}F . xfdL d]6«f]sf] cfw'lgs k|ljlw k|of]udf /dfO/x]sf
lyof}F . d}bfgsf] d]6«f] :6\ofG8g]/ ;'Gb/ kfs{ /x]5 . of] kfs{ v'nf lyof] .
xfdL b'O{ efO kfs{sf] xl/ofnL / zflGtdf lgs}a]/ cndlnof}F . ;x/sf] sf]nfxn /
Jo:ttfaf6 clnslt ;do arfPsf o'jf–o'jtLx¿ b'O{–b'O{sf] ;d"xdf otfptf
al;/x]sf / k|]dfnfkdf lgdUg b]lvGy] . lrl6Ss k/]sf snsQ] t?gLx¿ cfkm\gf
k]|dL;Fu lnlkSs} 6fFl;Psf lyP . a]nfotLx¿n] g} t?gf–t?gLnfO{ o:t/L k|]d ug{
l;sfPsf xf]nfg\ . logsf afa'–cfdfx¿ cfheGbf aL;–tL; jif{cl3 o;} u/L kl/jf/nfO{
5nL–5nL oxfF cfP/ cfkm\gf] lbnsf] cfuf] zdg uy]{ xf]nfg\ . oxfF xfdL b'O{
k'?ifx¿sf] pkl:ylt lgs} c;'xfpFlbnf] lyof], kfs{sf] kNnf] 5]pdf Pp6f snsQ]
kl/jf/ lxF8\b} b]lvof] . s]6fs]6Lx¿ /ª\uLrª\uL n'ufdf plk|mO/x]sf lyP eg] Pp6f
df]6L g df]6L cfOdfO{ sGb}–sGb} cfkm\gf] nf]Ug]nfO{ e]6\6fpg lxFl8/x]sL lyO{ .
o:tf df]6f cfOdfO{ lxF8]sf] b]Vtf dnfO{ d]/f] 3/cufl8sL nIdL efph"n]
kfn]sf xfF; cfh s;/L k'mTs]/ ;8sdf cfOk'u]5g\ eGg] nfUg] u5{ .
snsQfsf] o; d'Vo ;x/L v08df 6«flkms hfd / kmf]x/sf] ;d:of
b]lvPg . ;a}lt/ ;/;kmfO / v'nf jftfj/0f . d}bfg lgs} 7"nf] 5 . d}bfgsf]
kNnfk6\l6sf] ;8sdf df]6/x¿ n:s/ ldnfP/ ;nn s'b]sf] clncln dfq b]lvGYof] .
leS6f]l/of d]df]l/on oxfFaf6 glhs} /x]5 . lxF8]/} uof}F . ;8slsgf/df d}bfgsf]
s]xL efu ldnfP/ lrofgf:tf / r6k6] cflb a]Rg] 7fpF /x]5 . of] v08 klg ;kmf clg
lemlnldnL kf/]sf] 5 . xfdLh:tfn] rflxF dxFuf] dfg]/ e/;s slxn]sfxLF dfq oxfF
vfg rfxG5g\ xf]nf . xfdL leS6f]l/of d]df]l/onleq k:of}F . tfhdxnsf] gd'gf x]/]/
of] :d[ltejg tof/ u/]sf] c/] . a]nfotsL dxf/fgL leS6f]l/of :ju]{ ePkl5 lgdf{0f
yfn]/ 5 jif{df tof/ ul/Psf] of] ;'Gb/ :d[lt–ejgjl/kl/ gfnf, kf]v/L, rp/ /
km"naf/L 5g\ . Psbd km/flsnf] :yfgdf ePsfn] dflg;x¿ dg axnfpg oxfF
cf]Ol/Fbf /x]5g\ . t/ ejgsf] leqL efudf ljZjel/sf snfs[ltsf] ;ª\u|x t
cd"No /x]5 . dnfO{ ;f]Wg] xf] eg] t kfs{, rp/ / ejgeGbf stf xf] stf
d"Nojfg\ nfu] oL snfs[lt . 306f}F 3'd] klg /x/ gd]l6g] u/L agfPsf x'g\ t/
kmf]6f] lvFRg gkfOg] lgodn] ubf{ vNnf] nfUof] . aflx/ rflxF kmf]6f] lvFRgdf
s'g} aGb]h /x]g5 .
clg aflx/ lg:s]/ kmg kfs{k6\l6 uof}F . kfgLsf kmf]xf]/fx¿n]
agfpg] km"nem}F ;'Gb/ cfs[[ltn] dg tfGbf /x]5g\ . xfdLl;t kmg kfs{sf]
df]xstfdf x/fpg] ;do sxfF lyof] / Û lxFl8xfNof}F la/nf
Knfg]6f]l/odlt/ . la/nf Knfg]6f]l/oddf lxGbL, aª\ufnL / cª\u|]hL efiffdf lbgsf] tLgkN6
8]9306] sfo{qmd x'g] / xfdL uPsf] ;do cª\u|]hL jf lxGbLsf] clg o;kl5 aª\ufnLsf]
ePsfn] xfdLn] oxfF klv{/xg' plrt b]lvPg . glhs}sf] Pp6f k':ts–k;naf6 snsQf
;x/;DaGwL Ps ko{6s lgb]{z–k'l:tsf lsGof}F .
a]n'sf x'Fb} uof], cfh xfj8fdf jf; a:g' plrt x'g] eg]/
xfdLnfO{ /lGhthLn] atfPsf lyP . o;}n] xfdL k'gM xfj8f cfof}F . xfj8f k'n
tgf{;fy xfd|f] b]a|]k6\l6 xfj8f /]nj]sf] ljzfn /ftf] ejg ;fd'Gg] k5{ eg] k'nsf]
d'v}g]/ a;kfs{ 5 . xfdL a;kfs{sf] 5]j}5]p klZrd nfUof}F . a;kfs{sf] Ps 5]pdf
htftt} tfhf cDaf a]Rg /fv]sf lyP .
d}n] eg]F– æxl/ ;/, cDas vfcf}F cfh .Æ
xl/ ;/n] k;n]nfO{ ;f]Wg'eof]– æsxfF kmn]sf x'g\ oL cDas
<Æ
k;n]n] cfkm\gf cDaf ldnfpFb} ;uj{ eGof]– æagf/;df kmn]sf
x'g\ . d}n] agf/;af6} lemsfPsf] . To} eP/ oL cDaf w]/} u'lnof 5g\ .Æ Ps 9fsL
cDaf lnP/ a;]sf] of] k;n] lgs} rt'/ lyof] .
æPs lsnf]u|fd b]pm g t .Æ xl/ ;/n] eGg'eof] .
!#= ljgf]b xf]6n
cln cufl8 ;8ssf] pQ/k6\l6 b'O6f 7"nf7"nf xf]6n
b]lvP M æeLd;]g xf]6nÆ / æxfj8f xf]6nÆ . logLx¿df cfw'lgs ;'ljwfsf] k|aGw
ePsfn] clns dxFuf 5g\ . Ps /ft s6fpg' t xf] eGb} xfdLrflxF eLd;]g xf]6nsf] 7Ls
cufl8sf ;fgfltgf xf]6ndf sf]7f x]g{ yfNof}F . sf]7f ;fgf / clns c;lhnf x'Fbf
/x]5g\ o:tf ;fgf xf]6ndf . xfdL tLg–rf/f]6f xf]6nsf sf]7f x]/]kl5 clns lg/fz
ePsf lyof}F .
æljgf]b xf]6nÆ sf] ;"rgfkf6L clns k/}af6 b]lvof] . xl/
;/nfO{ eg]F– æp M To; xf]6nsf sf]7f x]/f}F .Æ
sf]7f km/flsnf], clns cf/fdbfoL g'xfpg] :yfg clg rkL{ klg
Jojl:yt b]lvg] of] æljgf]b xf]6nÆdf cfhsf] /ftsf nflu jf;sf] aGbf]a:t u¥of}F .
;fFemsf] ;f9] 5 alh;s]sf] lyof] / ca cfh st} hfg' lyPg . lbge/ otfptf u/]/
ylst–ulnt ePsf lyof}F . s]xLa]/ cf]5\ofgdf 9Ns]/ cf/fd u¥of}F .
æhfcf}F xfj8fsf] ;fFemsf] bf}8w'k x]g{ .Æ d}n] xl/ ;/nfO{
eg]F .
æxF < /ft kl/;Sof], ca s]sf] bf}8w'k x]g'{ lg .Æ xl/ ;/sf
nflu w]/} s'/f gofF ePsf lyP cfh . klxnf] t /]nofqfsf] cg'ej, bf];|f] d]6«f]sf]
cg'ej / t];|f] km]/Lsf] cg'ej . k|To]s ldg]6n] lbgel/ xfdLnfO{ gofF cg'ej
lbnfpFy], To;df klg xl/ ;/sf nflu t emg\ a9L gofF x'Gy] oL cg'ej . xfdL cf7 ah]lt/
;8sdf lg:Sof}F . snsQ]x¿sf] vfgf vfg] a]nf ePs} lyPg . 3/lt/ ;Dks{ gePsf] tL;
306feGbf a9L ePsfn] ptf kmf]g ug{ l/rfh{ ug]{ 7fpF vf]Hg yfNof}F . l/rfh{ ug{ t
xl/ ;/n] laxfg}b]lv vf]Hg'ePsf] xf], t/ st} cg's"n ldn]sf] lyPg .
oxfF Ps 7fpFdf l/rfh{ t eof] t/ l;dsf] v} s] gldn]/ xf],
kmf]gn] sfd u/]g . s]xLa]/df snsQfd} a:g'x'g] xl/ ;/sf Pshgf xh'/af–;;'/fn] sn
ug'{ef] . 9'Ss eof], l/l;e;Dd ug]{ eP5 xfd|f] kmf]g klg . o;kl5 xfdL xfj8f
k'nsf] ;fFemsf] Jo:ttf x]g{ uof}F . /ftsf] o; a]nfsf] Jo:ttf x]bf{ crDd nfU5 .
;GWofsfn eg]sf] ef/tLo ;x/sf nflu lsgd]n / e]63f6sf] ;do xf] .
xfj8f :6];gsf] pQ/k6\l6 Pp6f lrl6Ss k/]sf] t/ ;fgf]
xf]6ndf k:of}F . ;fFem snsQfsf dL7f /f]6L / bfn–t/sf/Ldf /dfof}F . xfdL :jfb
lnO{lnO{ /f]6L vfFb} lyof}F, sf7df8f}Faf6 :jl:tsfn] kmf]g ul/g\– æsxfF x'g'x'G5
<Æ
æsnsQfdf /f]6L vfFb} 5f}F . xfj8f k'ng]/ . clu xh'/afn]
klg kmf]g ug'{eof] .Æ xl/ ;/n] vfg 5f8]/ :jl:tsfnfO{ Ps};f;df xfd|f] va/
elgxfNg'eof] .
æ7Ls} 5 lg <Æ pgn] km]l/ ;f]lwg\ .
æ7Ls 5, uHha 5 . lbg]z sfsf klg af]Ng] /] .Æ
kmf]g d}n] ;dft]/ elgxfn]F– æx]nf] ===.Æ
æcª\sn gd:sf/ . v'a /dfOnf] 5 lg <Æ
æ5 . /dfOnf] 5 . t/ kfgL k/]/ clns x}/fgL eof] . clg ptf
;LtfnfO{ kmf]g u/]/ xfdL;Fu ;Dks{ ePsf] va/ ul/lbg" x} .Æ d}n] eg]F .
æx;\ cª\sn ==.Æ :jl:tsfn] elgg\ .
d}n] kmf]g xl/ ;/sf] xftdf /flvlbPF . pxfFn] ;f]Wg'eof]– æs]6fx¿sf]
xfnrfn s] 5 lg <Æ
æs] x'g' lg, rsrs u/]/ x}/fg kfl/;s] . clxn] klg ;fgfnfO{
xNsf Hj/f] cfO/x]s} 5 . cf}iflw vfO/x]sf] 5 .Æ
ædDdLsf] va/ s] 5 <Æ xl/ ;/n] cfkm\gL ;f;"sf]
xfnva/ ;f]Wg'eof] . :jl:tsf s'g} k/LIffsf] tof/Lsf nflu cfkm\gL dDdLsf] 8]/f
sf7df8f}Fdf lyOg\ .
æ7Ls 5 .Æ
o;kl5 kmf]g sfl6of] . xfdL k'gM vfglkgdf bQlrQ eOxfNof}F .
aflx/ ;8sdf kfgL lgs} sd kl//x]sf] lyof] / snsQ]x¿ cfkm\gf] ultdf bf}l8/x]sf lyP .
bf];|f] v08
t];|f] lbg M @)&)
;fpg @$ ut] laxLjf/
laxfg ;a]/} p7]/ JolStut ;/;kmfOdf b;–kGw| ldg]6 nufof}F .
laxfgsf] ;do udL{ elgxfNg gkg]{ vfnsf] lyof] t/ g'xfOPg, g'xfpg] sfo{qmdnfO{
uª\uf;fu/ hfg] sfo{qmd;Fu hf]8]sf x'gfn] oxL c7f]6 k"0f{ ug{ xtfl/of}F .
xf]6]naf6 labf eO{ lg:Sof}F t/ kfgL kf] em/em/ kl//x]sf] 5 . ;fydf 5ftf 5}g ca,
kfgL bs{g yfNof] eg] hxfFsf] txLF c8\sg] eof}F eGg] lrGtf ylkPsf] 5 . snsQ]
uNnLsf] srsr] kmf]x/af6 cfkm\gf h'Qf e/;s hf]ufpFb} lxF8\of}F . d"n ;8sdf
lg:s]kl5 ;8slsgf/sf 7"nf 3/ / k;ncufl8sf] km'6kfyaf6 lxF8\bf em/Lsf]
emd]nf clns sd k5{ . Pp6f ;fgf] Rofksf] k;ndf lrxfP/ ;/;kmfOsf nflu ;fa'g,
6'yk]:6 / ;]Dk' lsGof}F .
snsQfsf] o; v08sf 3/ / ;8s x]bf{ d d}tLb]jLaf6 k'/fgf]
jfg]Zj/tkm{ kf] lxF8\b} 5' nfUg] . eL8ef8 klg To:t}, kmf]x/ / eTs]sf] ;8s klg
p:t} . t/ oxfF kfgL kb{} ubf{ klg jL/uGh of hgsk'/sf] h:tf] udL{ x'g] /x]5 .
xfdL gxtfl/O{sg xfj8f :6];gcufl8sf] a;kfs{df k'Uof}F .
a;kfs{df cf]t ePsf] 7fpF 5fg]/ e'OFdf Knfl:6s cf]5\ofO{ dhfn] nf]Ug]dflg; /
:jf:gLdflg; ;'lt/x]sf 5g\ dfgf}F cfkm\gf] 3/sf] ;'Tg] sf]7f xf] of] . em/L
yfldPsf] 5}g . snsQfdf em/L kg'{ eg]sf] kfgL kg'{ dfq xf]Og /x]5, nfdv'6\6],
lxnf]–n]bf], b'u{Gw / x8a8L klg ylkg' xf] /x]5 .
a;kfs{df nfOg nfu]/ a; r9\g'kg{] lgod /x]5 . lgodcg';f/
ef/tLox¿;Fu} ldn]/ rl9of] uª\uf;fu/sf nflu . xl/ ;/sf a"9f;;'/fn] t ;ft
ah]sf] /]n kqmL hfg eGg'ePsf] xf], t/ lagfsfd Ps 306f oxLF a:g'eGbf t a? a;df
Ps 306fdf t lgs} k/ k'luxflnG5 eGg] dnfO{ nfu]sf] lyof] . xl/ ;/nfO{ d]/f]
b[li6sf]0f ;xL g} nfu]/ xf]nf, 6«]gsf] cf/fdbfoL t/ l9nf] ofqfeGbf t a;sf]
si6s/ eP klg l56f] ofqf /f]Hg pxfF tof/ eOxfNg'ePsf] lyof] . kfgL emdemd k/]
klg xfdL lg:sFbf clns yfldof] .
æcfdtnf;Dd of] a; hfG5, ToxfFaf6 csf{] a; kqm]/ hfg'xf]nf
.Æ
dflg;x¿n] eg]sf lyP . 5 ah] a; r9]kl5 k'gM xfj8f k'n t/]/ cfdtnflt/ nfUof}F .
laxfgsf] ;do x'gfn] snsQfsf] d'Vo ;x/L efudf klg kmf6\6km'6\6 ;jf/L ;fwg /
k}bnofq' b]lvP . t/ Ps}l5gdf 8/nfUbf] em/L kg{ yfNof] . xfdL lxF8]sf] ;8s t
x]bf{x]b{} ;fgf]ltgf] vf]N;f] b]lvof] . snsQfdf 9nsf] 7"nf] ;d:of b]lvG5 .
To} eP/ ;8sn] g} kfgL af]sL nUg'k/]sf] b]lvG5 .
a;sf] eL8df xl/ ;/nfO{ pN6L xf]nf–xf]nf eof], t/ h]gt]g
cfdtnf k'Uof}F . cfdtnfaf6 a; abNg'kg{] ePsfn] leHb}leHb} bf}8]/ gfdvfgf hfg]
csf]{ a; klqmof}F . a;df crDd nfUbf] u/L eL8 lyof] . dflg;x¿ ds}sf 3f]ufdf
ldn]/ xf/ nfu]sf bfgfem}F plePsf lyP . ;lhnf] s;}nfO{ lyPg, t/ sf]xL ugug
ul//x]sf] lyPg .
ofq'x¿df dlxnfsf] ;ª\Vof gu0o lyof] . ofq'x¿ s'g}
snsf/vfgfdf sfd ug{ lxF8]sf >ldsh:tf nfUy] . aflx/ emdemd em/L kb{} lyof],
a;leq eL8sf sf/0f aGg] Psvfn] ps';d's'; JofKt lyof] .
xfdLn] gfdvfgf k'lu/xg'gkg{] /x]5 . gfdvfgf k'Ug'eGbf clns
klxNo} k'lug] gofF /f:tf /f]8 eGg] 7fpFdf cf]Nof}F . clxn] kfgL kg'{ stf xf]
stf vkLg;Sg' 6G6nfk'/ 3fd lyof] . xfdLnfO{ ef]sn] lgs} lrdf]6\g yfn]sf] lyof],
gofF /f:tf /f]8 eg]sf] s'g} rNtLsf] ahf/ jf :6];g lyPg, s]xL ;fgfltgf k;n /
lrofgf:tf a]Rg] bf]sfg dfq lyP . Pp6f k;n] lxGbL af]Ng hfGbf] /x]5, p;}sf]
;xof]udf 5]psf] Pp6f lrofgf:tf k;ndf d'/xL–lrp/f / cG8f tof/ kfg{ nufof}F . cfh
laxfgsf] xfd|f] vfhf oxL eof] . n6 g+= * hfg oxfFaf6 xfdLsxfFsf] j;GtLh:t}
;jf/L ;fwg /x]5, pgLx¿ 6«nL eGbf /x]5g\ . To;} 3/3/ ug{] 6«nLdf r9]/ e'OFlt/
v'6\6f t'n'{ª\u em'G8\ofpFb} klZrdlt/ nfUof}F . 3fd 6G6nfk'/ nflu/x] / xfdL
j/k/sf 3/, ;fu;AhL, wfgv]t / dflg;x¿sf ultljlw x]b{} uof}F . cf7 lsnf]ld6/
af6f] To:t} afx«kGw| ldg]6df kf/ ul/Fbf] /x]5 . 3fd nfu]sf] eP klg ca clncln
xfjf klg nfUg yfNof] .
b; ah]lt/ xfdL km]/L r9\g] :yfgdf cfOk'Uof}F . km]/Lsf]
cg'ej lxh} lnPsf] eP klg oxfFsf km]/L 7"nf / Jojl:yt nfUy] . ev{/} Pp6f
km]/L uO;s]sf] x'gfn] ca csf{] rflxF 8]9 306fkl5 dfq hfg] eGg] hfgsf/L kfOof] .
km]/Lsf] l6s6 a]Rg] 7fpFsL dlxnf sd{rf/Lsf] af]nLJojxf/ ;'Gbf pm ofq'sf] ;]jf
ug{ xf]Og xfdLnfO{ xKsLbKsL / v6gk6gsf nflu lgo'St sd{rf/L nfUyL . ef/tLo
;/sf/L sd{rf/Ln] ;fdfGotof ;xof]u, ;]jf of ;]jfu|fxLsf] ;'ljwfnfO{ slxNo} dxŒj
lbFb}gg\ . sDtLdf d}n] b]v]–ef]u]sf] oxL xf] .
h] eP klg a]n}df l6s6 lnOxfNg' a]; eg]/ xfdLn] b'O{ efOsf
nflu sr'a]l8of hfg] l6s6 sf6\of}F . ca xfdL;Fu dWolbgsf] udL{df eP klg j/k/
rfxfg{] km';{t lg:s]sf] lyof] . xl/ ;/ clns a9L ylst eP/ xf]nf Pp6f ¿vsf] 5fof
k/]sf] xf]rf] kvf{ndf hLp kmfn]/ a:g'ePsf] lyof] . drflxF uª\uf gbLdf b]lvg]
5fn x]g{ yfn]F . gbLlsgf/b]lv km]/L;Dd hfg] sf7] k'n lyof] / To; sf7]k'nsf
bfofFafofF ¿v /f]k]/ hª\un a9]sf] lyof] . gbLdf ev{/} af9L cfPh:tf] b]lvGYof] .
kfgL wldnf] lyof] . kfgLsf] 5fnn] ¿vx¿nfO{ xNnfO/x]sf] lyof] . lgs} ulx/f] eP
klg To; kfgLdf ¿v s;/L afFlr/x]sf 5g\, d a'em\g ;ls/x]sf] lyOgF . kfgLsf] axfj
x]bf{ kfgLsf] ;tx ev{/} a9]sf] k|:6} yfxf kfpg ;lsGYof] / clxn] ¿v ePsf] 7fpF
kfgL cfO/xg] 7fpF xf]Og eGg] cg'dfg ug{ ;lsGYof] . d}n] uª\uf gbLsf] o; e]nsf]
tl:a/ / lel8of] lvr]F .
clg xfdL ptf ahf/–a:tLk6\l6 x]g{ uof}F . ælxGb" xf]6nÆ nx/} lyP, wf]tLs'tf{ nufPsf afx'g
klx/gsf xf]6njfnfx¿ s/fO{s/fO{ ef]sfPsfx¿nfO{ cfkm"lt/ tfGg vf]Hb} lyP .
otflt/ zfsfxf/L xf]6nnfO{ ælxGb" xf]6nÆ eGbf /x]5g\ . afF; / ;G7L nf]8
ul/Psf aL;f}F 6«s ;8slsgf/df c8\ofOPsf lyP . o; 7fpFsf dflg;n] cfkm\gf 3/ /
uf]7 agfpg clg v]taf/Lsf] ;'/Iffsf nflu afF; / ;G7L k|of]u ug{] xf]nfg\ eGg]
d}n] cg'dfg u/]F . ;d'b|g]/sf] o; efudf afF; vf;} x'Fb}g . km'na8L 6«sdf nf]8
u/]sf] tl/sf x]bf{ oL afF; cf;fd, laxf/ jf pQ/L aª\ufnaf6 NofPsf x'g\ eGg
;lsGYof] . udL{ pv/dfpnf] lyof] . s]xLa]/df ptfaf6 kfgLhxfh cfof] .
nf]Ug]dflg;x¿n] xl/of] emf/sf 7"nf7"nf ef/L lnP/ cfP, d}n] ;f]r]F– oL
dflg; kz'kfns /x]5g\, 3fF; xf]nf . af]/fdf olt d]xgt u/]/ lsg kf]sf] kf/]sf
xf]nfg\ 3fF; klg . ;fob otflt/ of] 3fF; lgs} b'n{e xf]nf . cfkm\gf kz'sf nflu
cfxf/ klg oltsf] d]xgt ug{] logLx¿sf] hfFu/ b]v]/ d t bªbf; k/]F .
e/] a'em\bf oL t kfgsf kf]sf kf] /x]5g\ Û km]/Ldf xfn]/ kfgsf ef/L o;/L
dflg;n] NofpFbf /x]5g\ . clu b]v]sf 6«ssf 6«s ;G7L / afF; klg ToxL kfgsf]
v]tLsf nflu rflxP/ NofOFbf] /x]5 . ;do ePkl5 hxfh -km]/L_ r9]/ uª\uf kf/ u¥of}F . cf7 lsnf]ld6/ rf}8f /x]5
gbL, nueu cfwf 306fdf kf/ ul/Fbf] /x]5 . sr'a]l8of eGg] :yfgdf km]/Ln] cf]/fNbf]
/x]5 . sr'a]l8of eGg] :yfg uª\uf;fu/ 6fk'sf] Pp6f ko{6sLo a:tL xf] . ;fg} eP
klg g]kfnL / ef/tLo tLy{ofq'sf] cfly{s x}l;ot ;'xfpFbf xf]6n, nh, 6\ofS;Lsf/ /
cGo ;jf/L ;fwg kof{Kt /x]5g\ . d}n] nufPsf] g]kfnL 6f]kL lrg]/ s]xL xf]6njfnfx¿
6'6]km'6]sf] g]kfnLdf xfdLnfO{ af]nfpFy] . otf slt w]/} g]kfnL tLy{ofqL cfpFbf
/x]5g\ eGg] o;/L a'lemG5 . 6fk' tL; lsnf]ld6/ nfdf] / kGw| lsnf]ld6/hlt rf}8f 5
eGg] hfgsf/L dl;t snsQf;DaGwL hfgsf/L lbg] k':tsdf /x]5 . of] 6fk' cG8fsf/ /
;dyn /x]5 . xfdL k'Ubf 6fk' 8'Anf8'Anf h:tf] b]lvGYof] . ;d'b|L 5fnn]
lsgf/fnfO{ lxsf{pFbf dnfO{ nfUYof]– ca of] lsgf/fsf] afFw k'm6\g] ef], of] ufpF
8'Ag] ef] .
clg a; r9]/ uª\uf;fu/lt/ nfUof}F . a;df lgs} eL8 lyof], /
eL8sf sf/0f xl/ ;/ / d c¿ lgs} o'jf ofq'sf em}F 5tdf r9\of}F . 5tdf ofqf ug'{
cToGt hf]lvd eP klg b[Zofjnf]sgsf] b'n{e cj;/ o;}af6 ldNg] x'G5 .
;fgfltgf ahf/ cfpFy] / hfGy] . xfd|flt/sf eGbf lgs} leGg}
vfnsf dlGb/ clg 3/ b]Vg kfOof] . htftt} kfg v]tL x'Fbf] /x]5 . hldg clns
cUNofP/ ;G7Lsf] af/–a]/ tyf l;ofFn h'6fP/ kfgsf] v]tL ul/Fbf] /x]5 / o;sf nflu
w]/} afF; tyf ;G7L rflxg] /x]5 . aª\ufndf ;G7Lsf] t plt cefj gx'Fbf] xf] t/
afF;rflxF 6f9f–6f9faf6 Nofpg'kbf{] xf] .
3/, kfgv]tL, gl/jn / ¿vla?jf gePsf hldgdf wfg v]tLdfq
b]lvGYof] . wfgv]tL /fd|f] lyof], oxfF kfgLsf] cefj x'Fb}g xf]nf . ;8s /
3/glhs} s]/f / gl/jnsf ¿v htftt} lyP . oxfFsf] cfDbfgLdf gl/jn tyf s]/fn] klg
7"nf] 6]jf lbFbf x'g\ . ljleGg lsl;dsf ¿vx¿ klg b]lvGy] t/ ltgLx¿ s'sf7 dfq
x'g\ eGg] dnfO{ nfUof] . ¿vx¿ xfd|flt/sf h:tf geP/ clns leGg} vfnsf / xf]rf nfUy]
. d'Vo ;8saf6 a:tLlt/ hfg] af6f ;fFu'/f / OF6n] 5fk]sf lyP . 3/ Psbd xf]rf,
;fFu'/f / ;fgf nfUg] . dflg;sf njfOvjfO, hLp8fn / 3/ufpF x]bf{ oxfF ul/aL
8/nfUbf] u/L x's{]sf] 5 eGg ;lsG5 .
ufpFsf tL 3/ xf]rf / vk8fsf b]Vtf clg ufpFlt/ k:g] af6f
cUnf b]Vtf gofF 7fpFdf 5' eGg] cg'e"lt eP klg wfgsf v]t, ;G7L cflb b]Vtf
em/Lavf{sf] O6x/f, l;h'jf jf lj/f6gu/klZrdsf cdfxLa]Nxf ufpFdf k'u]h:tf] nfUbf]
/x]5 . dflg;sf] hLjg:t/ eGg] ls hLjgz}nL eGg], hLjg ;du|df sxflnnfUbf] 5 otf,
pgLx¿ a:g] 3/ / sf]7f To:tf] udL{ d'n'sdf klg clt ;fFu'/f, cFWof/f / a;Lg;Sg'
xf]rf b]lvP . ;fob oxfFsf dflg; lgs} sd ;do dfq 3/leq a:tf x'g\ . 3/aflx/,
af6fsf lsgf/df htftt} xl/of emf8Lbf/ ¿v 5g\ . ltgn] zLtntf lbg'eGbf klg
ps';d's'; k}bf ubf{ x'g\ .
uª\uf;fu/ k'Ug] a]nfsf] clGtd a; :6kdf cf]n{]/ Pp6f ;fgf]
lxGb" xf]6ndf vfgf vfof}F . otfsf] vfgf ;f/} a]:jflbnf] nfU5 dnfO{ .
t/sf/L / bfndf gl/jn xfn]sf], clg s]s] gk'u]sf], s]s] w]/} ePsf] . ;AhL klg slt
gdL7f], rfdn klg df]6f g df]6f, gdL7f p:t} .
uª\uf;fu/ k'Ug ca b'O{ lsnf]ld6/ af6f] afFsL lyof] . tftf]
3fddf lxFl8;Sg' 5}g, ;d'b|L ;tx ePsfn] clnslt dfq klg /Strfk;Fu ;DalGwt ;d:of
x'g]nfO{ P]FP]F kbf{] /x]5 . ca ptf hfg l/S;f kfOg] /x]5 t/ b'O{ lsnf]ld6/sf
nflu l/S;fef8f rflxF ;o ?lkofF lnG5f}F eg] . l/S;fjfnf;Fu s]xLa]/ /:;fs:;L
kl/xfNof] . b'O{ lsnf]ld6/ t xf], a? lxF8]/} hfcf}F eg]/ xfdL k}bn} ptf nfUof}F
. Ps8]9 ;o ld6/ k/ k'u]kl5 Pp6f l/S;fjfn cfof] / krf; ?lkofFdf nfg] eGof] .
p;n] eGof]–
æclns tlNt/;Dd lxF8\g'xf];\ . oxfFaf6} krf; ?lkofFdf ofq' cf];fbf{
xfd|f] o'lgogn] dnfO{ sfaf{xL u5{ .Æ
xf]nf t lg eg]/ c¿ Ps–8]9 ;o ld6/ k}bn uof}F . udL{n]
cfR5'cfR5' kfg{ yfNof] . Pp6f ;fgf] k'n cfof], gx/sf] . Tof] k'n s6]kl5 cl3
;Demf}tf ug{] l/S;fjfn xfdLnfO{ lng cfof] . clg xfdL l/S;fdf r9\of}F . udL{sf] To; pv'd ;dodf l/S;fjfn kl;gfn]
lgy'|Ss lyof] t/ p;sf] xfpefpdf To; vnvNtL kl;gf cfpg] udL{sf] s'g} k|efj
b]lvFb}gYof] . o:tf] nfUYof] Tof] t// kl;gf p;sf] hLpdf x}g, c¿ s;}sf] hLpdf
ePsf] x'gfn] pm To;sf] cg'e"lt ul//x]sf] lyPg, h;/L xfdL p;sf] To; kl;gfdo
z/L/nfO{ hlt;'s} glhsaf6 x]/] klg, hlt;'s} :ki6 b]v] klg cg'e"lt ul//x]sf
lyPgf}F .
t/ oxfFaf6 t nueu ;o ld6/ dfq afFsL /x]5 slknd'lgsf]
cf>d . l/S;fjfnn] eGof]– …nf},
cfOk'Ug'eof] slknb]jsf] cf>ddf . oxLF cf]n{g] ls ;d'b|lsgf/;Dd hfg] <Ú
…;d'b|lsgf/df hfg] lg klxnf .Ú d}n] eg]F . xfdLn] ltg{
nfu]sf] k};fsf] clwstd ;b'kof]u xf];\ eGg] nfu]/ xf] ls p;nfO{ clnslt eP klg yk
si6 k'¥ofP/ xfdLnfO{ 7u]sf] abnf lng rfx]/ xf], d}n] To;f] eg]sf] lyPF .
;d'b|sf] Psbd} lsgf/df /x]5 of] cf>d . d}n] uª\uf;fu/;DaGwL
hfgsf/L kfpg k':ts x]/]F . of] dlGb/ ;d'b|df 8'Agfn] ;ftkN6 :yfg kl/jt{g
u/fOPsf] /x]5 . c¿ Ps ;o ld6/hlt blIf0f nfu]kl5 ;d'b| b]lvof] .
d hLjgdf klxnf] kN6 ;d'b| b]lv/x]sf] lyPF . oxfFsf] kfgL
uª\ufgbLsf] wldnf] kfgLsf sf/0f gLnf] / ;ª\nf] lyPg . cUnfcUnf 5fnx¿
x'l/{O/x]sf lyP . k/k/ a8fa8f hxfhx¿ st} hfFb} lyP . ;kmf eP klg lgnf] cfsfz
k/k/ x]bf{ clncln x':;' nfu]h:tf] b]lvGYof] . ;d'b|sf] au/ dl;gf] afn'jfn]
ag]sf] lyof] .
o; au/df tLyf{n' / s's'/x¿ htftt} 5l/Psf lyP . dflg; w]/}
lyP, t/ eL8 lyPg . xfdLn] :gfg ug{] ljrf/ u¥of}F . ndtGg k/]/ ;'t]sf] lyof]
dl;gf] afn'jf ePsf] Tof] au/ . xfdLn] To;} au/df n'uf k'msfn]/ /fVof}F .
gfª\uf]–e't'ª\uf] ePkl5 d ;d'b|lt/ bf}8]F . xl/ ;/n] d ;d'b|lt/ bf}8]sf]
lel8of] /]s8{ ug'{eP5 . dflg;hlQs} cUnf 5fnx¿ xfdLlt/ x'l/{O/x]sf lyP . plxNo}
d}n] b]v]sf] /t'jf vf]nfsf] af9Ldf p7\g] nx/em}F czfGt nx/ oxfF klg p7\t} lyP
t/ oL nx/ ljgfsf/0f p7]h:tf] b]lvGy] . ;d'b|sf nx/;Fu lh:sg eg]/ d emg\eGbf
emg\ ;d'b|lt/ x'l/{PF . ptfaf6 cfPsf] Ps zlStzfnL 5fnn] dfq dnfO{ Psl5g /f]Sof]
. 5fnx¿sf] ;'Gb/tfdf /dfpg'sf] dHhf a]Un} 5 . lgs}a]/kl5 d lsgf/df cfPF . ca xl/
;/sf] kfnf] lyof] hn–nx/df ldNg] . pxfF clns 8/fpg'ePsf] x'g;S5, plt k/;Dd
hfg'ePg . of] ;d'b| lyof], / xl/ ;/ kf}l8g klg ghfGg] .
To;kl5 xfdL afn'jfdf s]xLa]/ v]n]/ a:of}F . cg]s lrq /
cIf/ sf]b{} xfdL oxfF /dfO/x]sf x'GYof}F / Ps}l5gdf ;d'b|sf] zlStzfnL 5fn
x'l/{P/ cfO{ xfdLn] sf]/]sf lrq / cIf/ d]l6xfNy] . d}n] ;fgf;fgf cIf/df æ;LtfÆ n]v]sf] b]v]/ xl/ ;/ xfF:g
yfNg'ePsf] lyof] .
ælsg xfF:of <Æ d}n] lr;f] afn'jfdf km]l/ æ;LtfÆ zAb sf]b{} ;f]w]F .
æ;d'b|n] cfkm";Fu} ldnfP/ nluxfN5 eGg] hfGbfhfGb} lsg
n]Vg'efÆ
lg cfG6Lsf] gfd <Æ
æcf]OnfpF5, s'lxOhfG5 eGg] hfGbfhfGb} lsg lbG5g\ k|]dLx¿n]
km"n <Æ
æ;fFRr} lsg lbG5g\ To:tf] gfzjfg\ sf]dn j:t' k|]dLnfO{
<Æ
æaNn tkfO{Fn] k|Zgsf] r'/f] klxNofpg'ef] .Æ d}n] eg]F .
æt/ gfzjfg\ xf] eGg] hfGbfhfGb} lsg k|]dLx¿ To:tf] gfzjfg\
j:t' lnFbf–lbFbf lsg ;Gt'i6 x'G5g\ lg <Æ xl/ ;/n] afn'jfdf uf]nf–uf]nf
cfsf/ agfpFb} km]l/ ;f]Wg'eof] . pxfFn] afn'jfdf sf]bf{ pk|]msf] lr;f] afn'jf
la:tf/} c¿ afn'jfdf ldn]sf] b]lvGYof] .
ægfzjfg\ ePsfn] g} of] ;'Gb/ j:t' k'gMk'gM lbg kfO/xG5f}F,
k'gMk'gM k|]d k|s6 ug{ kfO/xG5f}F eg]/ .Æ d}n] 5–;ftkN6 æ;LtfÆ n]lv;s]sf] lyPF . Ps}l5gdf Ps
zlStzfnL 5fn 5rlNsP/ cfO{ d}n] d]xgtk"j{s n]v]sf ;Ltfsf gfd d]l6Oxfn] .
clu n]v]sf] 7fpF lrNnf] eP/ k'gM n]Vg ;lsg] ePsf] lyof] . d k'gM ;Ltfsf] gfd
n]Vg yfn]sf] lyPF, xl/ ;/n] eGg'eof]– æca hfg] a]nf ef] .Æ
;d'b|sf] g'lgnf] kfgL rfVof}F . xl/ ;/n] ;d'b|sf] kfgL
rfVg dflg/xg'ePsf] lyPg d}n] hah{:tL rfVg nufPF . xfdLn] lsgf/sf] Pp6f k;naf6
Ps ln6/ kfgL c6\g] Knfl:6ssf] Uofng lsGof}F . To;df uª\ufhn e/]/ lasf{] nufof}F
. xfdL uª\ufhn af]s]/ ca ;DkGg ePsf lyof}F .
;d'b|sf] l8ndf xl/ ;/ ptf cgGt ;d'b|lt/ x]b{} 6f]nfpg'eof]
. d}n] pxfFsf] cfFvfcufl8 xft nu]/ xNnfpFb} ;f]w]F– æsxfF k'Ug'eof] <Æ
xl/ ;/n] pbf; cg'xf/ agfP/ eGg'eof]– æ5g t d oxLF 5' lg
sfsf ===== aRrfsf sf/0f :jl:tsfnfO{ Nofpg ;lsPg . pgL oxfF cfpg kfPsf] eP o;
kfgLdf slt /dfpg] lyOg\ xf]nf .Æ
;d'b| lgs} xf]rf] nfUof] hldgeGbf . Pp6f l/S;fjfnf u|fxs
vf]Hb} cfOk'u]sf] /x]5 . p;n] eGof]– æclxn] nf] 6fO8sf] ;do xf] . nf] 6fO8
x'gfn] oqf] au/ b]lvPsf] . xfO{ 6fO8 x'Fbf t kfgL oxfF l8nl8n;Dd cfpF5, of] l8n
olt cUnf] gx'g] xf] eg] slknd'lgsf] cf>d;d]t hndUg x'G5 xfO 6fO8df .Æ
æslknd'lg cf>d ;d'b|df 8'Agfn] ;ftkN6 :yfg kl/jt{g
ul/;lsPsf] 5 .Æ l/S;fjfnf xfdLnfO{ ko{6s ufO8sf em}F elg/x]sf] lyof] .
s's'/x¿n] xfdLnfO{ 3]l//x]sf lyP . oL s's'/ lgs} dfkfsf
x'Fbf /x]5g\, ;d"xdf ldn]/ ofq'x¿sf ;fdfg / vfg]s'/f vf]:g] /x]5g\ . xfdL
h;f]t;f] s's'/x¿sf] kGhfaf6 pDSof}F . t/ tfjfn] kf]n]/ plk|mFbf e'ª\u|fdf
k/]sf] eg]em}F levf/Lx¿sf kmGbfdf k¥of}F . oxfF cfOdfO{ / s]6fs]6Lsf] x"n
g} x'Fbf] /x]5 dfUg]x¿sf] . ef/tdf dfuLvfg' g]kfndf em}F clwsf/ dflgG5,
;+;f/el/ dfuLvfg'nfO{ ck/fw eGg yfln;s] klg xfdLn] dfUg] Jojxf/nfO{ ;xif{
:jLs[lt lbFb} cfPsf 5f}F .
levf/L s]6fs]6L / cfOdfO{nfO{ zfGt kfg{ clnslt rfdn
lsGof}F . of] rfdn lgs} dxFuf] lyof] / x]bf{ l3gnfUbf] u/L d}nf] klg . d}n]
rfdn lbFbf tL levf/L cfOdfO{x¿n] cf]7 n]k|ØfP, logLx¿sf] ofq'af6 a9LeGbf a9L
w'Tg] sfObf . dfUg]x¿n] xfdLaf6 kfPsf] rfdn k'gM log} k;n]nfO{ a]Rtf x'g\ /
k;n]n] k'gM kf]sf] kf/]/ ofq' tyf tLyf{n'x¿sf] zf]if0f ubf{ x'g\ .
xfdL aNnaNn oL levf/Laf6 pDSof}F . au/af6 otf 6x/fx¿ ePsf]
7fpFdf l/S;fjfnfx¿ cfkm\gf ofq'nfO{ klv{/x]sf lyP . ofq'x¿nfO{ kv{g] ;do logLx¿
tf; v]n]/ s6fpg] ubf{ /x]5g\ .
clu xfdLn] aGbf]a:t u/]sf] l/S;fjfnf st}af6 k'mTt lg:Sof]
. p;n] xfdLnfO{ b]Vgf;fy s/fP/ af]nfof] . xfdLnfO{ l/S;fdf r9fP/ p;n] slknd'lgsf]
cf>d nUof] . cf>d Psbd} glhs} 5 . olt glhs}sf] cf>d k'Ug l/S;f grflxg]
/x]5 .
lbgsf] ;do ePsfn] bz{g ug{ ;lhn} kfOof] . klxn]klxn] oxfF
hlta]nf rfx\of] plta]nf bz{g ug{ kfOFb}gYof] c/] . tLyf{n'x¿sf] a9\bf] rfksf
sf/0f dfq ;a} dlxgfdf v'nf ul/Psf] c/] . klxn]klxn] rflxF df3] ;ª\qmflGtdf dfq
of] v'NYof] c/] . cem plxn]plxn] t of] dlGb/ ePsf] 7fpFnfO{ df3] ;ª\qmflGtdf
afx]s jif{el/ ;w}F ;d'b|n] 8'afO/fVYof] c/] . l/S;fjfnf xfdLnfO{ ko{6s ufO8sf]
sfd ul//x]sf] lyof] .
xfd|f] xh'/af ;d'b|af6 s;/L g'g agfOG5 eg]/ sxfgL
ug'{x'GYof] . ;fob pxfFn] u'h/ftsf] ;d'b|lsgf/df g'g pTkfbg u/]sf] b]v]sf]
sxfgL ug'{ePsf] lyof] xf]nf, dnfO{ 7Ls;Fu ofb ePg . cfh ;d'b|sf] g'lgnf] kfgL
d'vdf /;fO/x]sf] lyof] / xh'/afsf zAbx¿ dgdf wldnf] u/L cfO/x]sf lyP . rfnL; ;fndf
laTg'ePsf d]/f xh'/af dflg;n] ;+;f/ b]Vg'k5{ eGg'x'GYof] . ;+;f/ g3'd]sf] dflg;
afns g} xf] eGg] pxfFsf] b[li6sf]0f lyof] .
t/ ;+;f/ eg]sf] s] xf] < slt b]v]kl5 ;+;f/ b]lvG5 <
dnfO{ nfU5 xfdL s;}n] klg ;+;f/sf] Ps 5]p klg b]Vg kfPsf x'Fb}gf}F . dnfO{ slj
dg' dlGhnsf] sljtf æ/fdbofnsf ;f7L jif{Æ sljtfsf] ofb cfof] . ;f7L jif{sf] pd]/
ePsf] Ps l/S;fjfnfdfly n]lvPsf] To; sljtfn] xfd|f] hLjgnfO{ kl/eflift u/]sf] 5
eG5' d . xfdL ;a} ToxL ;f7La;{] l/S;fjfnf xf}F hf] ;x/sf uugr'DaL dxnd'lgsf]
uNnLdf l/S;f rnfP/ d'l:snn] xftd'v hf]5{ . To; l/S;frfnsn] ;x/ slt b]v]sf] x'G5
/ Û p;n] ;x/sf /fd|f xf]6ndf jf; a:g kfpFb}g, ultnf /]:6'/]G6df vfg kfpFb}g .
eJo ;df/f]x, ;fª\uLlts tyf v]ns'bx¿df efu lng t s] s'/f x]g{;Dd kfpFb}g . ;'Gb/
kfs{df /dfP/ ;fFemsf] lemlnldnLdf /dfpg pm slxn] km';{t lgsfNg ;S5 / < p;n]
b]v]sf] ;x/ / To;} ;x/df hGd]sf] s/f]8kltn] b]v]sf] ;x/df slt leGgtf xf]nf <
p;n] b]v]sf] ;x/ / To;} ;x/df a:g] Ps k|f]km];/, jlsn, s'zn v]nf8L, slj jf ;kmn
ufosn] b]v]sf] ;x/df slt cGt/ xf]nf < 7u, rf]/ jf nfu'kbfy{sf] b'Jo{;gLn]
b]Vg] ;x/ s:tf] x'G5 xf]nf <
ca xfdL lkmg{] a]nf eO;s]sf] lyof] . ;d'b|lsgf/af6 xfdL
k|ltkn 3/tkm{ lkmtf{ eO/x]sf lyof}F . ca k|ltkn lkml//x]sf 5f}F eGg] 1fgn]
xfdLnfO{ lk/f]ln/x]sf] lyof] . t/ k|To]s ofqfsf] pTsif{ x'G5 / xfd|f] ofqfsf] pTsif{
;lsP/ cksif{lt/ nflu;lsPsf] lyof] .
kms{]/ a; r9L sr'a]l8oflt/ nfUof}F . sr'a]l8of jl/kl/ kfg,
wfg, h'6, t/sf/L / kmnkm"nsf] v]tL ug{] aª\ufnL hfltsf] ;fgf] a:tL xf] . oxfFsf]
Jofkf/ ;fgf] 5 t/ ;fg} eP klg ef/tLo :jefj xf], logLx¿ Jofkf/nfO{ w]/} dxŒj
lbG5g\ . af6fsf b'j}k6\l6 xf]rf / c:yfoL nfUg] afSn} 6x/f tyf kSsL 3/ 5g\ . k"j{k6\l6
ljzfn / 5NsFbf] gbL b]lvG5 eg] ptf klZrdk6\l6 6\ofS;Ljfnf / a;jfnfx¿ s/fO/x]sf
5g\– æx] uª\uf;fu/ Û uª\uf;fu/ ÛÆ
otf 7]nfdf 8'nfP/ jf 7"nf] 9SsLdf lnP/ cfFk, cDaf,
s]/f / gl/jn a]Rg] dlxnf / k'?ifx¿ 5g\\ . kfgbf]sfg, lrofk;n / vfg]s'/f a]Rg]
klg 5g\ . a:tL 7"nf] geP klg oxfF dflg;x¿sf] hd36 eO/xg] x'gfn] rxnkxn
/fd|} 5 . km]/L r9\g k|tLIff ul//x]sf ofq'x¿n] ;do s6fpg ug{] lsgd]n g} oxfFsf]
d'Vo Jofkf/ xf] . em6\6 x]bf{ df]/ªsf]
efpGg]hqf] jf gjnk/f;Lsf] ljgoL vf]nf–l8nsf] b'DsLjf;hqf] rf]s 5 . ;fgf;fgf
em'k|] k;n, jl/kl/ gl/jn cflbsf vf]:6f kmfn]sf] kmf]xf]/ .
sr'a]l8ofaf6 c9fO{ ah] km]/L 5'6\5 eGg] xfdLnfO{ :yfgLo /
ofq'x¿n] eg]sf lyP . club]lv g} xfdL Tof] km]/L kqmg Jou| lyof}F . a;af6 xfdL
xtf/xtf/ 3f6tkm{ cfPsf lyof}F, t/ xfdL kfFr ldg]6n] l9nf] eP5f}F . dfq kfFr
ldg]6n] l9nf] eP5f}F . xfdLn] x]bf{x]b{} hxfh 5'l6/x]sf] b]lvof] . l6s63/ aGb
eO;s]sf] lyof] / hxfhdf r9\g] k'n 6'l6;s]sf] lyof] .
5'6\of] . Tof] km]/L xfdLn] x]bf{x]b{} clncln ub{} 5'6\of]
. ;of}F dfG5] To; km]/L / km]/Lsf] 5tdf ;d]t c6];d6]; u/L uO/x]sf lyP . To;df
r9]/ hfg kfPsf] eP xfdL ;lhn} snsQf k'Ug] lyof}F . sDtLdf klg xfdL kfl/ uP/
a]n}df jf;sf] aGbf]j:t ug{ kfpg] lyof}F . ca xfdLn] lagfsfd rf/ 306fhlt o;
6fk'df x'UnL gbLsf] zfGt kfgLdf cfFvf 8'nfP/ a:g'kg{] eof] .
t/ xfdLn] ToxfF plt;f/f] kL8fk"0f{ kvf{O em]Ng'k/]g .
Ps x"n yf¿ cg'xf/sf k'?if / dlxnfx¿ b]vfk/] . ltgLx¿ xfdLeGbf clns kl5
cfOk'u]sf lyP . ltgLx¿sf s'/f ;'Gb} hfFbf t g]kfnL kf] /x]5g\ . ptf af]nad
3'd]/ oxfF;Dd cfPsf /x]5g\ ltgLx¿ . nueu b'O{–c9fO{ ;osf] ;ª\Vofdf logLx¿ cfPsf
/x]5g\ . /dfOnf] eof] . ;Kt/Lsf] /fhlj/fh / ;'g;/Lsf Og?jf, rfFba]nf,
cdfxLa]Nxf, /fhuGh l;gjf/L, lrd8L clg leqL ufpFsf dflg;x¿ /x]5g\ . af]nadjfnf
g]kfnLx¿;Fu e]6 ePkl5 t cfkm\g} ufpFdf ePsf] cg'e"lt eOxfNof] . xfdLn]
kmf]6f] lvRt} / 7"nf7"nf cfFk vfFb} ;do u'hf¥of}F . . cfFk 7"nf
eP klg vf;} dL7f lyPgg\ . glhs}sf] 6\o'aj]naf6 kfgL k]n]/ lgsfNof}F . ;w}Fel/
ldg/n jf6/ lsg]/ s] ;fWo Û
a]n'sf ;ft ah]dfq aNn km]/L rNof] . gbL t/]/ jfl/ cfOk'Ubf
cFWof/f] eO;s]sf] lyof] . cfhsf] /ft sxfF s6fpg'kg{] xf] eGg] lrGtfn] clncln
3]g{ yfn]sf] lyof] . ahf/df k;]kl5 xfdLn] km]/Ldf xfdL;Fu cfPsf s]xL dflg;nfO{
sxfF a:g' plrt x'G5 eg]/ ;f]wvf]h u¥of}F . pgLx¿n] æef/t ;]jf cf>dÆ sf] ofqL lgjf;df jf; a:g' 7Ls
x'g] ;Nnfx lbP .
xfdL ;f]Wb} vf]Hb} ef/t ;]jf cf>d k'Uof}F . geGb}
xfdLn] rfx]sf] h:tf] sf]7f kfOof] . To;} cf>ddf Pp6f sf]7fsf] aGbf]j:t u¥of}F
. lbgel/sf] udL{ / kl;gfn] xfd|f] z/L/ RofkRofk xf]nf h:tf] lyof] . clg
;d'b|sf] g'lgnf] kfgLdf g'xfPsf] c;lhnf] klg 5Fb} lyof] . To} eP/ dhfn]
g'xfOw'jfO u¥of}F . wf]Psf n'ufx¿ ;'sfpg eg]/ em\ofndf, em'ndf / 9f]sfk5fl8sf
sLnfsfF6Ldf em'G8\ofof}F . glhs}sf] Ps ælxGb" xf]6nÆdf xl/of] ;fu;AhL,
bfn, crf/, bxL / ;'Vvf /f]6L dhfn] vfof}F . b"wbxLrflxF oxfF crDd} dxFuf]
nfU5 xfdLnfO{ .
xl/ ;/n] jf; a;]kl5 3/df kmf]g u/]/ va/ ug'{eof] . ptf
;a}nfO{ /fd|} /x]5 . xfd|f] ofqfsf] k|ult ;'gfpg kfPkl5 9'Ss eof] .
æcª\sn, d ;Ltf cfG6LnfO{ kmf]g u/]/ ;'gfOxfN5' lg ÛÆ
ptfaf6 :jl:tsfsf] ;'l/nf] :j/ ;'lgof] . d}n] cfkm\gf] 3/df 5'6\6} kmf]g ug'{
cfjZos g} k/]g olt ePkl5 .
ef/t ;]jf cf>dsf] a;fO zfGt, ;'/lIft / cf/fdbfoL nfU5
dnfO{ . d c¿nfO{ klg ef/tLo ;x/df e|d0fdf x'g'x'G5 eg] cfkm" k'u]sf] ;x/df
ef/t ;]jf cf>d 5 eg] ToxLF a:g ;Nnfx lbG5' . c¿ wd{zfnfsf em}F ;:tf] t
gegf}F t/ klg cfWoflTds jftfj/0f, zfGt / ;kmf nfU5 dnfO{ oL cf>d . n6 g+ *
sf] o; 7fpFdf wd{zfnfx¿, xf]6n / nhx¿ k|z:t 5g\ t/ df3] ;ª\qmflGtsf] a]nf ds/
g'xfpg hfg]sf nflu oL kof{Kt 5}gg\ .
-oxfFn] d]/f] ofqf–uGyg k9\b}–k9\b} oxfF;Dd cfOlbg'ePsfdf
wGojfb 5 . d}n] cN5L gu/Lsg h]h;f] ePsf] xf], ;a} n]v]sf] 5' . oxfF sNkgf,
bfz{lgstf jf ?lrsf] hnk 5}g . kl9;s]kl5 clnslt eP klg l6Kk0fL ul/lbg'xf]nf .
wGojfb ._
rf}yf] lbg M @)&)
;fpg @% ut] z'j|mjf/
(.*.)!# laxfg ;a]/} p7\of}F . ;a}/} cyf{t\
;f9] rf/ ah]lt/} . a]n'sf wf]Psf nueu ;a} n'uf /fd|/L ;'s]sf lyP . ;a} sk8f
kf]sf] kf/]/ emf]nfdf /fVof}F . kfgL kl//xg] ePsfn] /ftdf vf;} udL{ ePsf] lyPg
/ xfdLn] /fd|/L lgbfpg kfPsfn] hLp rª\uf ePsf] lyof] .
laxfg ;]jf cf>ddf ltg'{kg{] z'Ns lt/]/ aflx/
lg:Sof}F . xfjf ux|f}F / ;8s ;'g;fg nfUYof]
. ev{/ pHofnf] v:g nfu]sfn] o; udL{ efusf dflg;x¿ cN5L ub{} p7]sf h:tf b]lvGy]
. dlxnfx¿sf] ;ª\Vof 5Fb} lyPg t/ kmf6\6k'm6\6 k'?ifx¿ lrof k;nsf k'/fgf a]Grdf
a:t} b]lvP . jl/kl/sf ¿vx¿df kftsf] af]emn] xfFuf nRs]sf b]lvGy] . gl/jnsf
cUnfcUnf af]6 ahf/ / ;8slsgf/df dfq xf]Og k/k/;Dd v]tdf klg b]lvGy] . k|To]s
af]6df lgs} bfgf xl/of gl/jn ufF8 nfu]sf lyP .
Pp6f a; £of/{3'/{ ug{ yfNof] . a; rNg] eP klg ofq'x¿ cfPgg\
. xfdL b'O{ dfq ofq' lnP/ a; lxFl8xfNof] . ;do eg]sf] ;do /x]5 Totf klg . t/
af6fdf e]6]sf ofq'rflxF hxfF / hlthgf klg r9fpFb} NofpFbf /x]5g\ oL a;n] .
sfsåLk /]nj] :6];gdf cfOk'Uof}F . xfdL :6];gdf cfOk'u]sf
dfq s] lyof}F kfgL v'a kg{ yfNof] . ;d'b|lsgf/sf] eofgs jiff{ b]Vg kfOof] . s]xLa]/kl5
o:t} emdemd em/Lsf aLr /]n cfof] . xfdL To; vfnLvfnL /]ndf ;lhn} r9\of}F .
kms{Fbf d}n] /]nsf] em\ofnaf6 bs{Fbf] kfgL, xl/ofnL v]tx¿, kfgsf v]tLsf]
kmf]6f] / lel8of] lvFr]F . gofF :6];gdf /f]lsFb} hfFbf ofq'sf] eL8 a9\b} cfof]
. cfwf 306fhltdf t /]ndf vfFbfvfFb eOxfNof] t/ ofq'x¿df vfln o'jf k'?if dfq lyP
. logLx¿ sfddf snsQf hfg] dflg;x¿ /x]5g\ . hlt eL8 eP klg a;df eGbf t /]nd}
;'ljwf .
o; /]nnfO{ sDo'6/ 6«]g eGbf /x]5g\ . ;a} l8Aafdf s';L{dfq
lyP . k/k/sf ahf/ / ufpFaf6 dxfgu/df sfd kqmg cfpg]sf nflu pknAw u/fOPsf]
6]«gnfO{ sDo'6/ 6«]g elgFbf] /x]5 .
xfj8f :6];gdf xfdL cf]Nof{}F . xfj8f :6];gsf] eL8 l5rf]n]/
aflx/ lg:s]kl5 ;a}eGbf klxn] 5ftf lsGof}F . 5ftf geP/ emGg} lahf]u ePsf] lyof]
xfd|f] . xftdf 5ftf ePkl5 cfTdljZjf; a9\bf] /x]5 . kfgL kl/xfn] klg ca xfd|f]
ofqf /f]lsg]jfnf lyPg . xfdL of]hgfcg';f/sf] 7fpFdf k'Ug ;Sg] ePsf lyof}F .
clg ;fOG; l;6L x]g{ uof}F . Tolt k/ xf]Og /x]5 . ;fOG;
l;6Ldf lj1fgsf rdTsf/ / dgf]/~hgsf ;fdfg /x]5g\ . Psbd /dfOnf] nfUof] . ;fOG;
l;6L 3'd]/ cfPkl5 P:Knfg]8 uof}F / lsgd]nsf nflu ahf/ 3'Dof}F . snsQfdf emf]nf,
h'Qf / sk8f lsGg' 7Ls x'g] /x]5 .
xfdL otf cfPb]lv xl/ ;/sf sfsf–;;'/f;Fu e]6 ug{ lgs} k|oTg
ul//x]sf lyof}F . aNn e]6 eof] . pxfF a8f] ;xof]uL dflg; x'g'x'Fbf] /x]5 . w]/}
jif{b]lv ot} sfd u/]/ a:g'ePsfn] snsQfsf s'gfs'gfsf] af/]df pxfFnfO{ yfxf /x]5
. pxfFsf] ;xof]udf xfdLn] lsgd]n u/]sf lyof}F . pxfFn] cfkm\gf] 8]/f hfcf}F
eg]/ w]/} l9kL ug'{eof] t/ ;dosf] cefjn] xfdL pxfFsxfF hfg ;s]gf}F . xfdLnfO{
o; s'/fdf w]/} v]b eO/x\of] .
xfdLn] af]6flgsn uf8]{g x]g'{ lyof] . af]6flgsn
uf8{]gleqsf] To; ljlrqsf] j/sf] ¿vd'lg uP/ kmf]6f] glvrL kms{]df xfd|f] snsQf
ofqf cw'/f] /xg] lyof] . xfdL ahf/sf] eL8ef8 5f8]/ a; r9L af]6flgsn uf8{]glt/
nfUof}F .
d';ndfg kj{ Obsf] lbg k/]5 of] . ck/fx\gdf ;x/el/ d';ndfg
g} d';ndfg b]lvP . o:tf] nfUYof] o; ;x/df d';ndfgs} hg;ª\Vof c¿sf] eGbf a9L 5 .
gofF klx/gdf ;lhPsf d';ndfgx¿ Ob d'af/s eGb} Ps–csf{nfO{ awfO{ / z'esfdgf
lbO/x]sf lyP . 5'6\6L dgfpg] logLx¿sf] tl/sf dnfO{ w]/} dg k¥of] .
kfs{df w]/} hf]8L s]6fs]6L a]Grdf, rp/df jf ¿vsf] km]bdf
a;]/ PsfGtsf] cfgGb n'l6/x]sf lyP . sltko s]6LnfO{ s]6fx¿n] ef8fdf klg NofpFbf
/x]5g\ . Ps 7fpFdf Pp6L s]6L df]ndf]nfO ub{} lyO{ . crDd} nfUof] .
af]6flgsn uf8{]g ;x/sf] aLrdf hª\unh:t} 5 . t/ ef/tLox¿n]
xfdLnfO{ o:tf kfs{df k|j]z z'Ns a9L lnG5g\ . ljb]zL ko{6s eg]/ Hofbf c;'n]sf
xf]nfg\, t/ xfd|f] Go"g qmozlStn] xfdL g]kfnLnfO{ oL ;'ljwfaf6 jl~rt
ul/lbG5 .
a? d t o:tf a]nfdf ef/tLo gful/sn] ltg{] z'Ns lt/]/ eP klg
k:5' . lsg ef/tLo x}g, g]kfnL x'F d eg]/ ef/tnfO{ a9\tf z'Ns ltg'{ eG7fG5' . ha;Dd
cfkm}Fn] /fd|/L kl/ro lbGgF d]/f] hLp8fn / af]nLsf] e/df sxLF klg ef/tLox¿n] dnfO{
ljb]zL 7fGb}gg\ . d sxfFsf] x'F nf} cGbfh nuf t eg]/ ;f]Wbf slxn] dnfO{
s0ff{6ssf] x'g'k5{ eg]sf 5g\ t slxn] pl8;fsf] xf];\ eg]sf 5g\ . To;}n] af]6flgsn
uf8{]gdf k:tf xl/ ;/ / d klg ef/tLo xf}F eGb} ltg}n] ltg{] z'Ns lt/]/ k:of}F .
af]6flgsn uf8{]gdf x]g'{kg{] s'/f w]/} g} lyP xf]nfg\ t/
xfdLn] k"j{lgwf{l/t sfo{qmdcg';f/ /]n kqmg' lyof] . To} eP/ xfdL ;/f;/
ToxL crDdsf] j/sf] ¿v x]g{ k'Uof}F, s]xL kmf]6f] lvRof}F / kmSof}{F . af]6flgsn
uf8{]gsf] ljljwtf, xl/ofnL, Jojl:yt 9ª\usf] j[If ljt/0f cflb x]g{ nfos 5 .
clg a]n'sf tf]lsPsf] ;doeGbf b'O{ 306f cufl8 g} lrtk'/
:6];gdf cfOxfNof}F . lrtk'/ :6];gdf cfP/ cfkm\gf] 6«]g e]6]kl5 Psvfn] 9'Ss eof]
. xfdLn] 6«]gdf cfkm\gf] l8Aaf e]6]/ a;]sf dfq lyof}F, /lGht / csf{] efO
xfdLnfO{ vf]Hb} cfOk'u] . pgLx¿;Fu e]6 ePkl5 t cfxf, slt /dfOnf] eof], s] eGg]
Û
kfFrf}F lbg M @)&)
;fpg @^ zlgjf/
!).*.)!# hf]uagL cfOk'Ubf laxfgsf] ;f9] gf}hlt ePsf] lyof]
. cl:t hfFbf vfPsf] xf]6nd} vfgf vfof}F . km]l/ df5feft vfg dg nfUof] . df5feft
vfFb} /dfOnf] u/L xl/ ;/ / d hf]uagLsf] gfsfaf6 cfkm\g} ;+;f/df lkm¥of}F .
xfdLsxfF aGbh:tf] z'esfo{ ug{] b]zeStx¿sf] sdL 5}g . wGg cfh
klg csf{] s'g} kf6L{n] aGb cfof]hgf ul/lbPsf] /x]5 / xfdLn] s[i0fhLsxfF 5f8]sf]
df]6/;fOsnsf] dxTTj a9]sf] lyof] . kfFrlbg] ofqf ;lsPsf] lyof] / o; ofqfn]
lbPsf ;'vb, cfZro{hgs tyf s7f]/ cg'e"lt x[boel/ ;fFr]/ xfdL 3/ cfOk'u]sf
lyof}F . ––)))))––––
-k|:t't 5 d]/f] lgofqf æsnsQf M @)&)Æ sf] rf}yf] c+z
xfdL b'O{ -xl/ ;/ / d_ sf] snsQfsf] kfFrlbg] 5f]6f] ofqfsf] qmdxLg uGyg eg]/
o;nfO{ a'em\g'eP x'G5 . of] 6'l/:6 ufO8 xf]Og, g t of] snsQfsf] Oltxf;,
e"uf]n of cGo ljifodflysf] cWoog xf] . :ki6 of]hgf / cWoogljgf ul/Psf]
cw'/f] ofqfsf] ck"/f] j0f{g xf] of] . hLjg ;w}F clglZrt / o;sf] JofVof
ckof{Kt x'G5 eG7fG5' d .
xfd|f] ofqfnfO{ d]/f 1fg, ?lr, cWoog, b[li6sf]0f / ;f]rsf
;Ldfn] afFw]sf 5g\ . t/ ah]6 / ;dosf] ;Ldfn] t o;nfO{ cToGt ck"/f], cw'/f]
/ ljsnfª\u agfOlbPsf 5g\ . n]vgsf] xtf/f], n]vglzNksf] cefj / n]vgsf nflu lbOg]
;dosf] ckof{Kttfn] o;nfO{ emg} la?k kf/]sf xf]nfg\ .
n]Vt} hfFbf d}n] cfkm\gf] ;Ldf a'em]F h:tf] nfu]sf] 5 .
lgofqfnfO{ d}n] ljleGg pkzLif{sdf n]v]sf] 5' . k|:6} 5, of]
lgofqf sf]xL gk'u]sf] b'u{d d'n's of a]nfOt jf cd]l/sfh:tf ;'b"/
e"ldsf] ofqf xf]Og . To;} eP/ klg dnfO{ of] lgofqf n]Vg sl7g k/]sf] b]lvG5
. ofqfsf l;lN;nfdf hLjg / hut\sf] JofVof ul/G5 t/ ddf Tof] ;fdYo{ 5}g eGg]df d
:ki6 5' . oxfF pkzLif{sx¿ lbP/ tTtt\ 7fpFdf k'Ubf pTkGg efjx¿sf] ;txL k|:t'lt]
ul/Psf] 5 . lgofqfel/ d]/f sdhf]/L, ;Ldf / ckof{Kt b[li6sf]0fx¿ htftt} 5Ns]sf
5g\ . tL klg 7Ls;Fu /fVg;s]F eg] d]/f] 7"nf] ;kmntf x'g]5 .
kf7s Û d}n] klxnf] v08df ofqf;DaGwL d]/f b[li6sf]0f, /x/ /
8/ kf]v]sf] lyPF, bf];|f] v08df d]/f] snsQf ofqfsf] tof/Ln] 7fpF kfPsf] 5 .
t];|f] v08n] d snsQf cfOk'u]sf] k|;ª\unfO{ p7fPsf] 5 .
d eG5', dflg; s'g} 7fpFdf hfFbf ;f] :yfgsf] ofqf dfq ub{}g .
dflg;n] cfkm";Fu lnP/ uPsf] b[li6sf]0f, 1fg, r]tgf, cWoog, ?lr / eo cflb
;a} kIfx¿n] p;sf] ofqfsf] :j?k tof/ ubf{ /x]5g\ .
x/]s ofqfcl3 / kl5 d
Pp6f cª\u|]hL g;{/L /fOd ;DemG5' M
Pussy Cat ! Pussy Cat
! Where had you been ?
I'd been to London to
look at the Queen.
Pussy Cat ! Pussy Cat
! What did you there?
I frightened a little
mouse under her chair.
x]gf{];\ t, a]nfotsL dxf/fgLsf] bz{g kfpg] df}sf kfPsf]
la/fnfn] ToxfF k'Ubf klg s';L{d'lgsf] d';f] t;f{pgd} lrQ lbPsf] Û la/fnf] g xf]
. /fgL;Fu slt dxTTjk"0f{ s'/f ug{ kfpg] cj;/ u'dfP/ To;n] d';fd} Wofg
lbof] .
xfdL hxfF uP klg xfd|f] Wofg ltg} s'/fdf x'Fbf] /x]5 h'g
xfd|f] ;kgf, hkgf, cfzf, 8/, e/f];f, qf;, ?lr jf rf;f]sf ljifo x'g\ . t;y{
b'O{hgf JolSt Ps} ofqfdf ;Fu} uP klg b]Vg] s'/f cnUu} x'g] /x]5g\, ef]Ug]
cg'e"lt a]Un} x'g] /x]5g\ . ofqfaf6 kmsL{ cfPkl5 ;Fufn]sf ofbuf/x¿ t emg\
cnUu} x'g] /x]5g\ . d}n] b]v]sf] snsQf / d;Fu} hfg'ePsf xl/ ;/n] b]Vg'ePsf]
snsQf slt km/s xf]nf < pxfFn] klg ;f] ofqfdfly n]]Vg'ePsf] eP slt km/s s'/f
cfpFy] xf]nfg\ eGg] nfu]/ cfpF5 .
No comments:
Post a Comment