सिमलको भुवा
उड्दा
-१३ समीक्षा–सङ्ग्रह_
lbg]z kf}8]n
O6x/L
s[lt;dLIffx¿
!= cfdg]kfnL cfdfx?sf] syf M eLdfb]jL
l3ld/]sf] cfTdj[QfGt
@= eujtL bjf8Lsf] æaGwgÆn] afFWof] dnfO{
klg
#= sdnfsf] ælrtfdflysf] nf;Æsf] cjnf]sg
$= sdnf
k|;fO{Fsf] …l;dfgfÚdf k;]/ lrxfOx]bf{
%= sdnfsf]
æÅboleqÆ leq s] 5 <
^= 8g sfsL{sf] æk/b]zL dgÆ o;f] eG5
&= nLnaxfb'/ IfqLsf] l;dnsf] e'jf
k9]kl5
*= s[i0f s]b]dsf] æPp6f ufpFn] l76f]Æ sf]
;DkfbsLo
(= ;'Gb/k'/sf] cfw'lgs Oltxf;sf lgdf{tf -s[i0f bfxfn
:d[ltu|Gysf nflu_
!)= k|]dsf vfgL
-n]vgfy l3ld/] clegGbg u|Gysf nflu_
!!= s[lt–;dLIff M d'lStgfy kf]v/]nsf]
‘cg'e"lt’ -sljtf;ª\u|x_
!@= æIfdfbfgÆdf s] 5 <
!#= k"jf{~rnsf kxf8L ufpFaf6
-s[i0fljgf]b nD;fnsf] cjlzi6 ofqf_
!= cfdg]kfnL cfdfx¿sf] syf M eLdfb]jL l3ld/]sf] cfTdj[QfGt
cfTdj[QfGt
n]Vg' / k|sflzt ug'{ n]vgsfo{df ;a}eGbf hf]lvdsf] sfd xf] . ;To n]Vtf sltsf]
lrQ b'Vg k'Unf, t/ c;To n]Vg'kg{] x'G5 eg] To;af6 s] kmfObf / < ;dosf] ue{df
k;]sf, lj:d[ltsf] s'lx/f]df wldlnPsf, 5f]l8Psf :yfgx¿n] lgrf]/]/ b'Anf] kf/]sf
cg'ej, 36gf, kl/l:ylt / l;ª\uf] hLjg lrq0f ug'{ ;j{yf sl7g sfo{ xf] . o;sf nflu
zAbzlSt rflxof], cleJolStsf}zn rflxof] . cfkm}FnfO{ Gofo ug{ ;lsPg eg] s]sf]
n]vg < ;Tosf] k|lti7fkg ug{ ;lsPg eg] s]sf] cfTdj[QfGt <
n]vgdf
cfkm"nfO{ s]Gb|df /fvL cfkm\gf jl/kl/ 36]sf 36gf–b'3{6gfsf] oyfy{ j0f{g
ug'{, hlt;'s} tLtf] eP klg ;TonfO{ u'lnof] ld;fP/ k:sg ;Sg', :ki6 ;Demgf ug'{,
k|fyldstfsf] lgwf{0f ug{ ;Sg' cfTdj[QfGtsf nflu h?/L x'G5 . cfTdsyfn]lv;s]kl5 JolSt z'4 x'G5, d'St x'G5, /
Psk6s k'gM hLjgj[Qdf afFRg kfpg'sf] ;'vdf cfx\nflbt aG5 .
cfTdj[QfGt
of c6f]afof]u|fkmL–n]vgsf] d"ne"t p2]Zo s] xf] < cfTdsxfgLsf
cfwf/e"t a'Fbf / nIf0fx¿ s]s] xf]nfg\ < s'g pd]/b]lv cfTdsxfgL n]Vg
yfNg] xf] < o;af/] d]/f] cWoog sdhf]/ 5 . cfTdsxfgL klZrdL ;Eotf / ;flxTosf] b]g xf] .
;a}eGbf klxn] lxKkf]sf ;]G6 cul:6gn] cfTdsxfgL n]v]sf lyP . of] s'/f ;g\ $))
lt/sf] xf] . 8fo/Ln]vg JolStn] ;f]xL ldltdf ub{5 eg] cfTdsxfgLrflxF lgs}
jif{kl5 ;DemL–;DemL n]Vt5 . cfTd;+:d/0fn] s]xL 36gfx¿dfly k|sfz kf5{ eg]
cfTdsyfn] kms{]/ x]/L l;ª\uf] hLjgnfO{ lrlqt ug{ vf]H5 .
hLjgsf
dxŒjk"0f{ 36gf / rl/qx¿ 5'6\g'x'Fb}g eG7fG5' d cfTdj[QfGtdf . hLjgnfO{
hGdk"j{b]lv n]Vg yfNg' a]; xf]nf . k|l;4 b[li6ljxLg, >j0fzlStljxLg t/
s'zn n]vs x]n]g s]n/sf] cfTdsxfgL ‘b :6f]/L ckm dfO{ nfOkm’ a]hf]8 5 . dxfTdf
ufGwLsf] ‘Pg PS;k]l/d]G6 ljb 6« 'y’ klg ljlrqsf] n]vgL nfU5 xfdLnfO{ . g]x¿sf]
cfTdsyf ‘Pg c6f]afof]u|fkmL’rflxF hlt;'s} rlr{t eP klg ef/tLo /fhgLltsf] Ps
sfnv08sf] lj:tfl/t j0f{gem}F nfU5 s[ltsf] dWofGt/kl5 . ctM dnfO{ Tof] v08 clns
emsf{]nfUbf] eof], ga'em]/ xf]nf . cfTdsxfgL n]v]/ g]N;g dG8]nfn] ‘nª jfs 6'
lk|m8d’, hfF Hofs ?;f]n] ‘sGkm];G;’, cNa6{ km];Ln] ‘c kmr'{g]6 nfOkm’ h:tf cd/
s[lt lbP .
cfkm\gf]
hLjgdfu{df kmsL{ k'gM afFRg' ;xh x'Fb}g . hLjgdfu{df e]l6Psf ;'kfq / s'kfqx¿,
36gf / kl/36gfx¿ :ki6 / Odfgbf/Lk"j{s j0f{g ug'{ clt sl7g 5 . lj:d[ltsf]
ue{df k:t} uPsf JolSt / 36gfnfO{ hLljt kmsf{pg' ;lhnf] sxfF x'G5 / <
eLdfb]jLsf]
afNosfnnfO{ lbgx'F b'Mvsf] l;:gfn] kf]NYof] . cefj / ckdfgsf] cl/Fufnn] lrNYof]
. ;f}tfsf] 8;fO, nf]Ug]sf] a]jf:tf, cfkmGtx¿sf] c;xof]u / cfkm\g} ;Lldt Ifdtf /
1fgn] s}of}F kN6 hLjg cGwsf/k"0f{ ut{df efl;GYof] . cfzfsf lemNsfx¿ sd}
b]lvGy] . ;Defjgfsf TofGb|fx¿ sd} e]l6Gy] . ;'vsf] sNkgf ug{sf nflu klg ;'v
b]Vg'kg{] /x]5 . eLdfb]jLsf nflu ;a}lt/af6 lg/fzf, c;kmntf / c:jLs[lt ldNof] .
t/ ;fx; / lxDdtsf cufl8 hlt;'s} cUnf] kxf8 klg uNg] /x]5 .
s[ltsf]
k|f/Dedf hGdsyf 5 . gAa] ;fnsf] e'OFrfnfsf] sxfgL 5 . clg afNosfn / kfl/jfl/s
k[i7e"ld 5f]6s/Ldf lbOPsf] 5 . hGdsyfsf] Ps c+z x]/f}F–
æa'af laxfg} Aof8
agfpg eg]/ a]F;Llt/ nfUg'ePsf] lyof] . cfdfn] 3/sf ;a} sfdwGbf ;s]/ c¿
5f]/f5f]/LnfO{ cf–cfkm\gf nusf sfd c/fO{–v6fO{ ug'{eP5 . o;kl5 pxfF wfgsf] aLp
lnP/ a]F;Llt/ nfUg'eP5 . hfFbfhfFb} af6}b]lv cfdfnfO{ a]yf nfu]5 . t/ klg
;xFb}cf]b{} a]F;Lsf] Aof8df wfgsf] aLp k'¥ofpg'eP5 . a'afn] Aof8df wfgsf] aLp
xfGb} ubf{ cfdf s6]/fdf k'u]/ ;'Tg'eP5 .
a'afn] wfgsf] aLp
xflg;s]/ otfptf x]g'{eP5 . pxfFn] cfdfnfO{ st} b]Vg'ePg5 . ltvf{ nfu]/ st} kfgL
vfg kf] uPsL xf] ls eG7fGb} s6]/fdf k'Ug'eP5 . s6]/fdf uP/ x]bf{ t cfdf
kmœofs–kmœofs eP/ d8fl/O/xg'ePsf] . of] cj:yfdf b]v]/ a'afn] cfdfnfO{ kfgL
km's]/ vfg lbg'eP5 . o;kl5 d hlGdPsL c/]
.Æ
of]
syf cfheGbf gAa]–aofGgAa] jif{cl3sf] xf] . ;'Ts]/L Joyf nfUg] a]nf;Dd klg
sl:;P/ ef/L af]s]/ n]s–a]F;L ug'{kg{] p;a]nfsf cfdfx¿sf] afWotf . ædb]; vfg'
uf]?sf e/, kxf8 vfg' :jf:gLsf e/Æ To;} pvfg ag]sf] lyPg .
clg
eLdfb]jL x's{Fb} cfpg'eof] . lszf]/ jodf k|j]z ug'{cufj} lax] eof] . lax] klg
yfx} gkfO{sg x'Fbf] /x]5 p;a]nf . a]x'nLnfO{ cfkm\gf] lax] cfh xf] eGg];Dd yfxf
gx'g] hdfgf . gofF n'uf, vfgf / cfkmGtsf] hd36n] /dfOnf] nfUbf] /x]5 . ha
a]x'nL cGefP/ ef]lnkN6 laxfg 8f]nLdf r9fP, / cfdfrflxF ?g nflug\, aNn
cfkm"dfly s'g} uDeL/ ;ª\s6 cfpg nfu]sf] cg'dfg eof] a]x'nLnfO{ .
k':tsdf
p;a]nfsf u|fdL0f dT:oGofoh:tf] GofoJoj:yf, qm"/ / cdfgjLo ;fdflhs
cdgrogsf] k|aGw cflbsf] ;/n / 5n{ª\u a'lemg] ;ª\lIfKt aofg 5 . cfkm"nfO{
d'Vo kfq agfP/ j0f{g ul/Psf 36gf / kl/j]zsf] lrq0fdf p;a]nfsf] kfl/jfl/s
kl/j]z, nf]Ug]–:jf:gLsf] ;DaGw, cfly{s ultljlw, dlxnfsf] ;DklQdflysf] kx'Fr, ;f+:s[lts–;fdflhs
x}l;ot cflbsf] /fd|f] rrf{ 5 .
k':tssf]
kl5Nnf] v08df db]; a;fO;/fO, sf7df8f}F ofqf, cd]l/sf ofqf cflbsf] lrq0f 5 .
cd]l/sf ofqfsf] j0f{gdf 5f]/fx¿n] l6k]/ lbPsf :yfg, 36gf / ltgsf] j0f{gdf clns
Hofbf s[lqdtf nfu] klg cl3Nnf v08x¿ cToGt ‘cuf{lgs’ / /f]rs nfU5g\ .
eLdfb]jLn]
cfkm\gf] af]nL /]s8{ u/fP/, 5f]/fnfO{ d'v}n] eg]/ l6Kg nufP/ / 5f]/fx¿n] a'Fbf
l6kf]6 u/]sf ljifodf cfkm"n] b]v]sf] aofg u/]/ of] s[lt tof/ ePsf] xf] .
zAb / cfjfhnfO{ cIf/df ptfg{] sfd n]lvsfsf sfG5f 5f]/f s'zn n]vs 6Lsf
ldngn] u/]sf 5g\ eg] h]7f 5f]/f w'|jn]
o;sf] k|sfzg\–vr{ Aoxf]/]sf 5g\ . k':tssf] ;Dkfbgsfo{rflxF lbg]z kf}8]naf6
ePsf] 5 . Ps c;n 5f]/L, s'zn a'xf/L / kTgL clg ;kmn cfdfsf] clj/n, cljrn
;ª\3if{sf] syf xf] of] cfTdj[QfGt .
:ki6
5, :j= eLdfb]jL l3ld/] s'g} rlr{t gfd xf]Og . pgn] s'g} ;u/dfyf rl9gg\ .
eLdfb]jLn] /fhgLlt, k|zf;g, lzIff, wfld{s ;+:yf jf u'7L, Jofkf/–Joj;fo,
;dfh;]jf, e|d0f jf hLjgsf s'g} klg cfofddf ljlzi6tf xfl;n u/]sL xf]Ogg\ . pgsf]
syf w/tLsf] Ps s'gfdf afFr]sL Ps ;fwf/0f u|fdL0f cNklzlIft / lgDgljQ ls;fg
cfdfsf] syf xf] . w]/}h;f] g]kfnL cfdfsf] syf xf] .
xfdLh:tf
;j{;fwf/0fsf] ;a}eGbf 7"nf] ;ª\s6 kl/roxLgtf xf] / o; kL8fn] n]Vg x'6x'6L
hufpF5 sltnfO{ . n]lvsfn] of] s[lt cfkm\g} hLjgsfndf k|sflzt ePsf] x]g{ rfx]sL
lyOg\ t/ o:tf] ;Dej ePg . n]lvsfsf] d[To'kZrft\ dfq k|sflzt eP klg s[ltsf] dxŒj
sd ePsf] 5}g . b'u{d u|fdL0f gf/Lsf] of] hLjgufyf k7gLo, ;ª\u|x0fLo / rrf{of]Uo
s[lt ag]sf] 5 . !!@ k[i7df lrlqt of] hLjgsyfdf hLjgnfO{ k':ts g} dflgPsf] 5 .
n]lvsf elG5g\ M hLjg k':ts xf] / x/]sn] kGgfkGgf gk9L x'Fb}g . clGtd kGgf
kN6fPkl5 hLjgsyf ;lsG5 . eLdfb]jLsf] clGtd kGgf @)*) j}zfv @* ut] klN6of] / aGb
eof] .
-k':tssf
clGtd kGgfsf cIf/ n]vs–k'q 6Lsf ldngn] cfkm}F n]lvlbP . cfkm\gL cfdfdf ;dlk{t
6Lsf ldngsf] Pp6f sljtf k':tssf] cGTodf 5, Tof]rflxF plt ;fGble{s nfUb}g .
To;df dfwj l3ld/]sf] uf}/Lsf] emNsf] klg cfpF5 . a? Tof] sljtf /fVt} g/fv]sf]
eP x'g] .
6Lsf–w'|jsf]
e|ft[k|]d cg'kd nfU5 . ljdftfk6\l6sf bfh'–efOaLrsf] k|]d klg sd ;'Gb/ 5}g . o; s[ltsf] nf]sfk{0f sfo{qmd @)*! h]7 !* df
;xefuL x'g kfPF d klg . sjloqL 6Lsf cfq]on] pSt nf]sfk{0f ;df/f]xdf o; k':tssf]
;xL / pQd ;dLIff ug'{eof] ._
-@)*!
h]7 @#, O6x/L_
@= eujtL bjf8Lsf] æaGwgÆn] afFWof] dnfO{ klg
dfgj
ljsf;sf] ;'?df bGTo;flxTo dfq lyof] . dtna h] ;flxTo lyof] d'vdf, dgdf jf
:d/0fdf lyof] . To;}n] j]bnfO{ >'lt eg]sf] . ;'g]/ s07:y ug'{kg{] o'usf]
s'/f Tof] . p; ;dodf n]Vg] cIf/, sfut / ;Lksf] ljsf; eO;s]sf] lyPg . bGTo;flxTo
of >'lt;flxTodf syf / sljtf x'Gy] . cem eg"F sljtfdfq x'Gy], syf klg
sljtfdf elgGYof] . sljtf ufOGYof] . cg'k|f;, zAbsf] ljlzi6 k|of]u / u]ofTdstf
;fob sljtfsf nIf0f lyP .
;do;Fu}
;flxTosf ¿k km]l/P M lgaGw, gf6s, pkGof;, ;dfnf]rgf hGd], c¿ ¿k klg hGd] . x'g
t ;flxTon] ;d:t ljifonfO{ ;d]6\5 M k|];/ s's/ jf df]afOn kmf]g lsGbf kfOg]
‘o'h/ Dofg'cn’ cyf{t\ pkef]Stfsf nflu lgb{]lzsfb]lv ;/sf/L cfb]zkq jf ;fj{hlgs
;"rgf klg ;flxTos} lsl;d x'g\ . 8fS6/sf] k|]l:qmK;gb]lv lr7L kq /
P;PdP;–d];]hx¿ klg ;flxTos} ¿k x'g\ .
t/
;flxTodf l;h{gfTds ;flxTosf] s'/f a9L ul/G5 h;df sljtf, syf, lgaGw / gf6sx¿
k5{g\ . l;h{gfTds ;flxTodf sljtfleq dxfsfJo / :km'6sfJo k5{g\ . km'6s/
sljtfnfO{ :km'6sfJo eg]sf] . km'6s/ sljtfleq klg cg]s ¿k b]Vg ;lsG5 . d t eG5'
uhn klg sljtfs} Ps ¿k xf] . u]ofTdstf uhnsf] ljz]iftf xf] . uLtx¿ klg sljtf g}
x'g\ .
cfh
d]/f] xftdf Pp6f clns leGg} :j¿ksf sljtfsf] k':ts 5 M 6'Ssf sljtfsf] . oL
b'O{x/km] sljtf emfkfsf] bdsdf a;]/ l;h{gfsd{df /dfO/x]sL eujtL bjf8Lsf l;h{gf
x'g\ .
8f=
b]jL kGyL o; k':tssf] kl5Nnf] uftfdf eG5g\– æ6'Ssf sljtf cg'k|f;sf] aGwgdf
slyg] Ps cfw'lgs t/ cg'zfl;t -cfw'lgs eP/ klg cg'zfl;t < x]x]_ sfJo pkljwf
xf] . ==== -of]_ n3'td t/ dd{:kzL{ ljwf xf] .Æ :ki6 b]lvG5 6'Ssf sljtfn] dfgj
;Eotfsf] ;'?df bGTo;flxTon] af]s]sf] rl/q 5f8]sf] 5}g .
k|f=
8f= 6ª\sk|;fb Gof}kfg], k|f= 8f= afnrGb| n'OF6]n, 6'Ssf k|jt{s tyf cleoGtf
tf/fk|;fb rfkfufO{F, pkk|fWofks sdnk|;fb bfxfn / bdssf ;flxTosf/ lji0f'
Gof}kfg]sf z'esfdgfn] !!^ k[i7df %($ j6f 6'Ssf sljtf ;d]6]sf] o; ;'Gb/ s[ltnfO{
;'zf]let kf/]sf 5g\ . k|sfzssf] tk{maf6 s]zjz/0f
clwsf/Lsf clg n]vssf] cfkm\g} tkm{af6 klg dGtJo /flvPsf 5g\ .
/fhgLlt,
lzIff, k|s[lt, ;+:s[lt, rf8kj{, s[lif, dfofk|]d, efg'eSt, a'4, c;f/, 6«flkms
Joj:yfkg, dlGb/, /Stbfg, :jf:Yo, e|i6frf/, dxFuL, /fi6«k|]d, gf/L, cWofTd–wd{
cflb ;a} ljifodf 6'Ssf sljtf /lrPsf 5g\ . ljifosf] ljljwtf klg rfvnfUbf] 5 .
hghLjgsf ;fgfltgf lrq klg 5g\ oxfF M
c;f/ df; kfgL x}
k¥of] u/fdf el/of]
v]tdf vfhf lnP/
hfFbf lrKn]/ nl8of] .
oL
cfzfjfbL slj Ps 7fpFdf elG5g\ M
nfUof] cfsfzdf
afbn sfnf]
kfgL k/]kl5 x'G5
pHofnf] .
o;
6'Ssfn] xfd|f] hLjgsf ;d:t cGwsf/, cefj, sl7gfO / b'MvnfO{ lrg]sf] / lr/]sf] 5
. b]zsf] b'/j:yf, lg/fzf / xtfzfnfO{ 5n{ª\u atfP/ lrg{ ;3fpg] of] ;'Gb/
cleJolSt xf] .
hLjg
aGwgd'St 5}g . la|l6; ;flxTosf/ 8LPr n/]G; eG5g\– ædflg; :jtGqtfsf] af/]df yfxf
gkfpGh]n;Dd ;a}eGbf :jtGq x'G5 . gf/fh'n';, xf]xNnf / lrRofx6 l;qmL -aGwg_ sf
cfjfh x'g\ .Æ
:jtGqtfsf
;a}eGbf rlr{t JofVoftf x'g\ k|l;4 k|mfG;]nL bfz{lgs, n]vs / /fhgLlts ljrf/s hfF
Hofs ?;f] . pgn] eg]sf 5g\ M ædflg;
:jtGq hGdG5 . t/ p;n] cfkm"nfO{ rf/}lt/af6 aGwgn] 3]l/Psf] kfpF5 .Æ
sjloqL
eujtL bjf8Ln] log} bfz{lgsn] eg]em}F hLjgnfO{ cg]s aGwgn] afFw]sf] kfOg\ ;fob .
k|]dsf aGwg, st{Josf aGwg, cefjsf aGwg, ;+:s[lt / sfg'gsf aGwg M ;j{q aGwg 5
xfd|f nflu . xfdL cfkm}Fn] l;h{gf u/]sf bz{g–b[li6sf]0f, cfu|x–b'/fu|x,
ljZjf;–e|d cflbn] g/fd|/L hsl8Psf 5f}F . ;a}eGbf s8f aGwg t xfdL cfkm}Fn]
l;h{gf u5f}{F .
emfkfsf]
bds ;x/df /ftf]lbg bf}l8P/ lzIf0f k];f, 3/wGbf, Joj;fo, ;fdflhstf, gftfuf]tf /
5f]/f5f]/Lsf aGwgaf6 yf]/}yf]/} eP klg ;do rf]b{} ;flxTosf] cWoog, l;h{gf /
k|sfzgsf nflu vr{ u/]sL 5g\ eujtL bjf8Ln] . pgsf] 3/nfO{ klg rf8af8,
lax]a6'nf], d/Ld/fp, k'/fg–j|taGwx¿sf] ;fª\nfn] a]/]s} 5 . oL ;d:t aGwgsf]
/ª–¿k klxNofP/, cfsf/–;fOh kQf nufP/ ltgnfO{ b'lgofF;fd' k|:t't ug{ ;kmn sjloqL
eujtL bjf8Ln] g]kfnL efiff–;flxTosf] ;]jfdf ljlzi6tf xfl;n u/]sf] b]Vg ;lsG5
6'Ssf sljtf–;ª\u|x æaGwgÆ s[lt k9]kl5 .
cfufdL
lbgdf snd cem ;lqmo agf];\ . cem ;zSt agf];\ . s[ltsf nflu awfO{ 5 . cl3 a9\gsf
nflu z'esfdgf / cfzLjf{b 5 .
-@)*! h]7 @#, O6x/L _
#= sdnfsf] ælrtfdflysf] nf;Æsf] cjnf]sg
lrtfdflysf]
nf;sf] s'g} ;f]r x'Fb}g, ;kgf x'Fb}g . lrtfdflysf] nf;sf] s'g} b'Mv x'Fb}g, ;'v
klg x'Fb}g . nf; eO;s]kl5 To;nfO{ hf8f]–udL{ x'Fb}g, 8/–e/ klg x'Fb}g . nf;sf]
Oltxf;dfq x'G5, syfdfq x'G5 . nf; x'g' hLjgsf] clGtd ;To xf] . kl5 t Tof] ;To
klg afFsL /xFb}g .
o;
gf6ss[ltsf] cfj/0flrqdf nf; lrtfdfly sf7kft / km"ndfnfn] 5f]lkPsf] 5 clg
5]pdf a;]/ /f]Olbg] Ps :qL–cfs[lt 5 . xfdLsxfF lrtf;Dd gkfpg] nf; klg 5g\ .
hLjg h]–h:tf] eP klg sd;] sd d[To' t k"0f{ jf Jojl:yt eP5 eg]/ nf;n]
olQsf] lrtf kfpg'nfO{ /fd|} dfGg'kg]{ x'G5 obfsbf . nf;g]/ a;]/ o;/L
/f]Olbg]sf] klg cefj x'G5 slxn]sfxLF . nf;nfO{ lrtfdf r9fPkl5 dflg;n] cfuf]
emf]:5g\, clg w]/}h;f] dnfdL t kmls{xfN5g\ klg . cGTodf lrtf kvfNg]x¿n] clnslt
b"w kf]vL ;]tf] whf] uf8]/ 5f8\5g\ . clg cfuf] gf£b} kl5 gkmsL{sg dnfdL
kms{G5g\ . cfkm"n] oltsf jif{ dfof u/]/ arfpg sf]l;; u/]sf] dflg; d[To'
x'gf;fy nf; aGb5, e"t / k|]t aGb5 . cfuf] gf3]/ cfPkl5 To; k|]tn] k5\ofpg
5f8\5 elgG5 .
hLjg
g xf], slxn]sfxLF xfdL cfˆg} sf/0fn] nf;em}F aGg k'U5f}F, slxn] nf; g} aGg
k'U5f}F . o:tf] a]nfdf hLjgk|lt clt w]/} u'gf;f] /xG5 . c¿sf sf/0fn] nf;em}F
aGg'kbf{ u'gf;f], b'Mv / cfqmf]zsf] cfofd ljzfn x'G5 . o:tf] u'gf;f], b'Mv,
cfqmf]z jf ljb|f]xdf slxn] c¿ Psb'O{ JolQm ;d]l6G5g\, slxn] ;–;fgf] ;fdflhs kl/j]z
;d]l6G5 t slxn] /fi6«sf] Joj:yf jf Jofks
ljZj g} nk]l6G5 . s;}n] O{Zj/, k/dfTdf jf ljlwsf] ljwfglt/ kms]{/ d"s k|Zg
u5{g\ . JolQm nf; alg;s]kl5 clGtd sfo{ lk|ohgsf] lhDd]bf/Lsf] ljifo aGb5 .
o;
gf6\os[ltsf] cfj/0f x]/]/ kf7sdf o:t}o:t} efjgfx¿ k}bf x'G5g\ .
sdnf
k|;fO{Fsf] afx| b[Zosf] k"0ff{ÍL gf6s xf] …lrtfdflysf] nf;Ú . cGt/f{li6«o
g]kfnL ;flxTo ;dfh -cg];f;_n] @)&& df k|sflzt u/]sf] o; gf6s s[ltnfO{
n]lvsfn] dftflktfdf ;dlk{t ug{'ePsf] 5 . s[ltnfO{ g]kfn k|1fk|lti7fgn] z'esfdgf
lbPsf] 5 eg] k|v/ ;dfnf]rs xf]dgfy ;'j]bL, 8f= uf]ljGb/fh e§/fO{ / k|sfz kf}8]n
dfOnfsf ;dLIff, dGtJo / z'esfdgfx¿ 5g\ .
cg];f;sf]
k|sfzsLo dGtJo /fVt} cWoIf ;GWof kxf8Ln] ;+:yfsf] p2]Zo, sdnf k|;fO{Fsf]
JolQmTj, l;h{gzLntf, gf/LjfbL l;h{gfwd{, …lrtfdflysf] nf;sf]Ú n]vg / d~rg
cflbaf/] ;lÍ\ifKt t/ dxŒjk"0f{ ;fdu|L /fVg'ePsf] 5 .
xf]dgfy
;'j]bLsf] lj:t[t ;dLIffTds cfn]vdf gf6ssf] d"n ljifo / ;Gb]z, n]lvsfsf]
JolQmTj / s[ltTj, 8fo:kf]/f n]vg, gf6ssf] ;fdfGo kl/ro / Oltxf;sf] Psbd 5f]6s/L
j0f{g 5 . o;kl5 ;'j]bLhLn] sdnf k|;fO{Fsf] gf6s …nf;dflysf] lrtfÚdfly yk k|sfz
kfg{'ePsf] 5 . o; gf6snfO{ pxfFn] ;Gb]zd"ns, r]tgfd"ns gf6ssf] ¿kdf
lng'ePsf] 5 . pxfF eGg'x'G5– ægf6ssf] clGtd b[Zo dfgjLo cfbz{sf] cg'kd sljtf
xf] .Æ
;'j]bLhL
k"jL{o gf6\ok/Dk/f / klZrd]nL gf6\ok/Dk/f b'j}sf] b[li6af6 o;nfO{ x]b}{
o;df tL b'j} k/Dk/fsf] cGwfg's/0f gePsf] o; gf6snfO{ dfS;{jfbL lrGtgn] k|efljt,
gf/LjfbL lrGtgn] cf]tk|f]t, lzIffn] g} ;dfhsf] kl/jt{g ug{ ;Sg] ljsf;] r]tjfbL
;Gb]zo'Qm gf6ssf] ¿kdf JofVof ug{'x'G5 . n]lvsf lzlIfsf x'g', gf/L x'g' / ;dfhsf
hl6ntd ;d:ofsf] d"n h/f] clzIff / ul/aLsf] b'Zrqm b]Vg'n] o;df n]lvsfsf]
lghL cg'ejsf] efje"lddf l;lh{t gf6s b]Vg'x'G5 ;dLIfs ;'j]bLhL .
k"jL{o gf6\ozf:qsf k|0f]tf e/t / lu|;]nL bfz{lgs c/:t'b]lvsf] gf6\ok/Dk/f,
ljZjsf k|d'v gf6\ol;4fGt, cª\u|]hL dxfg\
gf6ssf/ ;]S;lko/, hd{g gf6\osf/ atf{]Nt a|]Vt, gj]{lhog gf6ssf/ x]gl/s OA;]g
cflb ;a}sf] s;Ldf 3f]6]/ ;'j]bLhL sdnf k|;fO{FnfO{ Ps ef}ltsjfbL, hLjgjfbL,
oyfy{jfbL, gf/LjfbL, cfzfjfbL gf6ssf/sf] ¿kdf pEofpg''x'G5 . gf6sx¿ ;'vfGt /
b'MvfGt x'G5g\ t/ o; gf6sdf oL b'j} tŒjx¿ Ps;fy k|:t't ul/Psfn] of] gf6s
k|of]uwdL{ /x]sf] b]lvG5 .
g]kfnL
gf6\ok/Dk/fdf uf]kfnk|;fb k/fh'nLsf æd;fgÆ / æof] k|]dÆ clg afns[i0f ;dsf
æcGwj]uÆ / æd'6'sf] JoyfÆsf] ;Demgf ub}{ ;f]xL k/Dk/fsf] gf6\os[lt xf] eg]/
;'j]bLhLn] sdnf k|;fO{Fsf] ælrtfdflysf] nf;Æsf] :yfg b]vfOlbg'ePsf] 5 . cfw'lgs
gf6ssf/sf ¿kdf w'|jrGb| uf}td, cle
;'j]bL, cz]if dNn, uf]kfn k/fh'nL, df]xg/fh zdf{, cljgfz >]i7, ;?eQm, /fhj,
;'wf lqkf7L, lzj clwsf/L, z/b If]qL, ljKnj 9sfn, uf]kL ;fksf]6fn] cfˆgf ;zQm sndn] gf6\ok/Dk/f cl3 a9fPsf] s'/f ug{'x'Fb} sdnf k|;fO{FnfO{
;f]xL n:s/df pEofpg'ePsf] 5 .
;'j]bLhL
ljb]zL e"lddf g]kfnL gf6ssf] n]vg / k|bz{gsf ljj/0fx¿ k:sg'x'Fb} tL
gf6ssf] ;lÍ\ifKt kl/ro klg lbg'x'G5 . pxfF g]kfnL gf6\on]vgdf dfS;{jfbL
lrGtg–bz{gn] kf/]sf] k|efj / k|ultjfbL gf6ssf] Oltxf;nfO{ klg clnslt
lrxfpg'x'G5 . jf;' kf;f, lbn ;fxgL, vu]Gb| ;ª\u|f}nf, df]bgfy k|l>t, /fog,
pbo zdf{, hLjg zdf{ cflbn] cl3 a9fPsf] dfS;{jfbL k|ultjfbL gf6\owf/fsf] s'/f
lgsfn]/ ;'j]bLhL sdnf k|;fO{Fdfly lgikIf d"NofÍg ug{'x'G5 . lj:t[t Pjd\ ldxLg ljZn]if0faf6 xf]dgfy ;'j]bLhL sdnf
k|;fO{Fsf] of] gf6s ælrtfdflysf] nf;ÆnfO{ k|ultjfbL wf/sf] lsQfdf /flvlbg]
lg0f{odf k'Ug'x'G5 .
;'j]bLhL
eGg'x'G5– ælzIfs ef:s/sf] g]t[Tjdf lrtfdflysf] nf; cufl8 a9fP/ n]lvsfn] ;dfh
kl/jt{gsf] eljiojf0fL u/]sL 5g\ . ====kL8fsf] 38Ldf ;f; km]bf{ O{Zj/sf]
k'sf/sf] k|of]u ePsf] eP klg O{Zj/k|ltkfbg o;sf] ljifoj:t' xf]Og . lrtfdflysf]
nf;sf] p2]Zo t zf]ifs / zf]liftsf aLrsf] åGånfO{ phfu/ ug{' xf] ===.Æ
csf{
;dLIfs 8f= uf]ljGb/fh e§/fO{n] gf6ssf] d"n syfj:t' 5f]6s/Ldf /fVg'ePsf] 5
. gf6ssf kfqx¿sf] ;lÍ\ifKt rl/q lrlqt ePsf] 5 . ltnfb]jLsf] b'Mvsf] sf/0f
clzIff, v/fa ;fdflhs Joj:yf, ul/aL, cljsf;, zf]if0f / cTofrf/ b]lvG5 . ufpFsf]
;fdGtn] ltnfb]jLsf] c;xfo cj:yfsf] gfhfoh kmfObf p7fpFb} anfTsf/ u5{ . cfˆgf] ck/fw
n'sfpg Pskl5 csf{] kfqsf] xTof u5{ . xTofsf] o;} l;lN;nfdf pm klg dfl/G5 .
;dfhsf] o;eGbf s'¿k cj:yf sxfF x'G5 < 8f= e§/fO{n] o; s[ltsf] ;dLIff ubf{
;dfgfGt/ ¿kdf c¿ klg gf6ssf] ;dLIff ug{'ePsf] 5 . of] Tolt ;fGble{s /
Gofok"0f{ nfUb}g .
gf6\oljwf
g]kfnL ;flxTodf sd n]lvg] / sl7g ljwf xf] eGg'x'Fb} sdnf k|;fO{F sljtf, d'Qms,
uLt, syf / gf6sdf ;d]t xft xfNg'x'g] n]lvsf ePsf] / pxfF lg/Gt/ n]vg, k|sfzg,
;flxlTos ultljlwdf ;lqmotf, ;ª\u7g cflbdf ;+nUg x'g'x'g] ;Todf k|sfz kfg{'x'G5
k|sfz kf}8]n dfOnf t];|f] ;dLIfssf] :yfgdf a;]/ . cGt/f{li6«o g]kfnL ;flxTo
;dfhsf cWoIf -@)@)–@@_ dfOnfhLn] n]lvsfsf] ;lqmotfsf] k|z+;f ug{'x'Fb} cfufdL
lbgdf cem ;lqmo / ;zQm n]vgsf] cfzf ug{'ePsf] 5 .
cGTodf
n]lvsf cfkm}Fn] æd]/f] egfOÆ df ;+;f/ b'v]sf] s'/f ug{'ePsf] 5 . pxfFn] gf6ssf]
kl/j]z, rl/qlrq0f, ljifoj:t' cflb clns cufl8sf] ;do;Fu ;DalGwt eP klg o;sf]
k|f;lª\ustf oyfjt\ /x]sf] b]Vg'ePsf] 5 . pxfFn]
n]vsLo wd{ s] xf] / n]vsn] cfˆgf] wd{ s;/L
lgefpg'kg]{ xf], cfˆgf] b[li6sf]0f
k|:6;Fu /fVg'ePsf] 5 . pxfFn] cfˆgf] s[lt d~rg
ul/Psf] k|;ª\u pNn]v ub}{ o; s[ltdf e"ldsf, ;dLIff, z'esfdgf / cfˆgf /fo
/flvlbg'x'g] ;a}nfO{ wGojfb / s[t1tf k|s6 ug{'ePsf] 5 .
s[ltsf]
cGTodf n]lvsfsf] a'Fbfut ¿kdf hLjgkl/ro, k|sflzt Pjd\ k|sfzf]Gd'v s[ltx¿, ;+nUg
;+:yfx¿, k'/:sf/ tyf ;Ddfgx¿sf] ;"rL cfˆgf] sfo{cg'ej / 7]ufgf;lxt k|:t't
ug{'ePsf] 5 .
nf;
/ lrtfdfly klg o;cl3 gf6sx¿ n]lvFb} cfPsf] b]lvG5 . ;DejtM nf; / lrtfn] dfgj
hLjgsf] If0feª\u'/tf / ;Tosf] qm"/tf k|bz{g ub{5g\ . csf{] s'/f, oL laDan]
dflg;nfO{ cltJolQmjflbtf, kfk, b'i6tf, ck/fw, zf]if0f, qmf]w cflb cdfgjLo
rl/qsf] cy{xLgtf b]vfpFb} k|]d, ;To, Gofo, ;xof]u, ;xgzLntf, bfglk|otfh:tf
;sf/fTds anx¿sf] k|z+;f u5{g\ . o:tf laDan] z"Gojfb of j}/fUotkm{ klg
kf7s–>f]tf–bz{snfO{ cfsif{0f u5{g\ . nf;x¿n] slxn] dnfdLsf] Åbodf ljb|f]x pdf5{g\ . ÅborGb|l;+x k|wfgsf] PsfÍL gf6s æuª\ufnfnsf] lrtfÆ s} kfOnfdf lxF8]sf] b]lvG5 sdnf k|;fO{Fsf] gf6s
ælrtfdflysf] nf;Æ, t/ uª\ufnfnsf] nf;nfO{
pgsf] d[To'sf] lsl;dn] cufl8 pEofPsf] 5 eg] k|;fO{FhLsf] gf6sdf ltnfb]jLsf]
nf;nfO{ To; kfqsf] hLjgsf] lsl;dn] cufl8 NofPsf] 5 .
;'?df
s[ltsf] cfj/0flrq x]bf{ ag]sf] efjt/ª\u gf6s k9\b} uPkl5
g/fd|/L layf]lnG5 . ltnfb]jLsf] b'Mvn] kf7s ltlNdnfpF5 . ef:s/sf] efjgf c;n t 5
t/ pm cfˆgf] efjgfnfO{ sfo{¿k lbg c;dy{
b]lvG5 .
bz{s÷dnfdLx¿
qm'4 5g\, Tof] qmf]w ;sf/fTds pmhf{df kl/0ft x'g], ;dfhn] o; 36gfz[Înfaf6 l;sL Gofo, ;To, ;dfgtf / ;'v lgdf{0fsf] dfu{ kqmg] cfzf dfq ug{
;lsG5 . o;eGbf :ki6;Fu hfGg gf6s g} x]g{'k5{ . d~rg gx'Gh]n jf dl~rt gf6s x]g{
gkfpg]n] of] s[lt k9]/ lrQ a'emfpg'kg]{ x'G5 .
s[lt
k7gLo, ;ª\u|x0fLo / rrf{of]Uo t 5Fb} 5, cem o;nfO{
d~rgsf] qmd k'gM ;'? ug{ ;s] s[ltsf] dxŒj cem pHoflng] lyof] .
s[lt
M lrtfdflysf] nf;
s[ltsf/
M sdnf k|;fO{F
k|sfzs
M cGt/f{li6«o g]kfnL ;flxTo ;dfh
;+:s/0f
M k|yd -@)&&_
k[i7;ª\Vof M !!@
d"No
M ?= @%).–
$= sdnf k|;fO{Fsf] …l;dfgfÚdf k;]/
lrxfOx]bf{
v} d s]
n]v"F <
lbg n]v"F ls
/ft n]v"F <
b]z n]v"F ls
k|b]z n]v"F <
dxfsfnL
n]v"F ls s0ff{nL n]v"F <
sf];L n]v"F
ls lnk'n]s n]v"F <
v} d s]
n]v"F <
ca d s]
n]v"F <
sjloqL
sdnf k|;fO{F 7"nf] b'lawf b]Vg'x'G5–n]Vg'x'G5 æl;dfgfÆ sljtf;ª\u|xsf] æv} Û d s] n]v"FÆ sljtfdf .
pxfFleqsf] b]zelQm h'?Ss hfU5, t/ lghL hLjgsf afWotfx¿n] YofRr a;fN5g\ .
æb]z
;DemFb}Æ zLif{ssf] csf{] sljtfdf pxfFsf] leh]sf] l;/fgLsf] lr;f]kg–cf]l;nf]kg
lrlqt 5 M
w]/} lbgx¿
;Demg}–;Demgfdf lat]
s}of}F /ftx¿ ;kgf
a'Gb}df lat]
o;/L g} b]z
;DemFb}
l;/fgLx¿ cfF;'n]
leHb} jiff{}F lat] .
xf]
klg Û k/b]zdf k'u]kl5 b]zsf] ;Demgfn] 5ftL lk/f]N5, b]zsf] ;Demgfn] l;/fgL leH5
cfF;'n] . ;Demg'afx]s s] ug{ ;lsG5 / 6f9faf6 < 8fo:kf]l/s n]vgsf] of] pRrtd
gd'gf xf] .
d]/f]
xftdf 5 sdnf k|;fO{FhLsf] @)&& ;fndf k|sflzt sljtf;ª\u|x æl;dfgfÆ s[lt . !#@
k[i7df cg]s sfnv08, e"uf]n, ljifo / zLif{ssf %) 5f]6f / dWod nDafOsf ;'Gb/
sljtf c6fPsf 5g\ . sjloqL d"ntM b]zk|]d, cfdf–a'af, klt, 5f]/f, ufpF3/, ;dfh, ef}lts–efjgfTds pGgltdf snd rnfpg'x'G5
. t/ h] n]Vg'x'G5 ;Dk"0f{ ;dk{0f, k|]d, cf:yf / ck]Iff;lxt n]Vg'x'G5 . oL
sljtf dgsf t/ª\udfq xf]Ogg\, æ:jfGtM ;'vfoÆ sf nflu dfq
n]lvPsf xf]Ogg\, g t z[ª\uf/sf] rdTsf/,
snfsf] ;':jfb' clegGbgsf] Gofgf]kg k:sg dfq x'g\ . a? 7f]; cfu|x, cg'/f]w,
hfu/0f / pTs07fsf ;'nlnt k|jfx x'g\ oL sljtf .
s[lts}
gfd kfpg of]Uo sljtf æl;dfgfÆ df rflxF o;f] elgPsf] 5 M
s:tf] l;dfgfsf]
aGwgdf 5f}F xfdL Û
s:tf] kvf{nsf]
3]/faGbLdf 5f}F xfdL <
g t To; 7fpFsf]
gfd g} 5
g t To; 7fpFsf]
v'n]/ kl/ro g} 5 .===
l;dfgf
eg]sf] s] xf] < slt vfnsf l;dfgf x'g ;S5g\ < sxfFsxfF x'g ;S5g\ <
l;dfgfsf] /ª, cfo', ¿k, cfofd, :jefj s:tf]s:tf] xf]nf < s;n] sf]5{ l;dfgf
< clwsf/ s;sf] xf] < st{Jo s;sf] xf] < l;dfgfsf kmfObf s] <
a]kmfObf s] < sjloqL s:tf vfnsf l;dfgf b]Vg'x'G5, s:tf l;dfgf sf]g{'x'G5,
of] yfxf kfpgrflxF sljtf;ª\u|x cfˆg} xftdf lng'k5{ / kGgfkGgf–s];|fs];|f
s]nfpg'k5{ . ;'vb s'/f csf{] klg 5M sdnf k|;fO{Fsf oL sljtf k9\g, a'‰g / :jfb lng hl6n ;dfnf]rsLo–zf:qLo cWoog–1fgsf] ef/L gaf]s]sf]
dflg;n] klg ;kmntfk"j{s ;dy{ x'G5 .
sjloqLsf
cfFvfdf sljsf nflu l;dfgf s] xf] < slj lsg l;dfgfsf] af/]df ;f]R5 <
kf7ssf ;Ldf s]s] x'g\ < xfdL s:tf ;Ldfn] ;Lldt ePsf 5f}F < s[lqd ;Ldf /
k|fs[lts ;LdfaLr s]s] cGt/ / ;dfgtf xf]nfg\ < slxn] b]lvg yfN5 jf 5f8\5 ;Ldf
< oL ;d:t k|Zgx¿sf] pQ/ kfpg sjloqL sdnf k|;fO{Fsf] s[lt vf]tNg tof/
x'g'k5{, oxfF d lbg ;lQmgF . hLjgsf u"9td /x:ox¿sf] ;/ntd JofVof xf]
l;dfgf, d olQrflxF elgxfN5' .
:jb]zdf
a:g]sf nflu l;dfsf] ef/L ux|f}F x'G5 ls ljb]zdf a:g]sf nflu < ;Ldf ef/L g}
xf] ls xf]Og <
cg]s
k|Zg p7\nfg\ < cg]s ts{ / pQ/ cfpnfg\ < ;Ldfsf] af/]df ;f]Rg klg
xfdLleq}sf ;Lldttfn] /f]Snfg\ klg .
hLjg
/ ;Ldfdfly sljtf n]v] s] x'G5 < slt sljtf n]Vg] ;Ldfdfly < sdnf k|;fO{Fn]
sljtf–;ª\u|x g} l;dfgf gfd /fv]/ k|sflzt u/fpg'ePsf]
5, lsg < s] 5 o;sf] /x:o < s] 5 o;sf] k|s6 / ck|s6 p2]Zo < dgdf gLnf]
uftfdf ;'Gb/ cfj/0fdf hafkm kfpg ;'? u5{ kf7sn] . PSnf] dflg; pHoflnFb} uPsf]
lIflthtkm{ a9]sf] 5, t/ af6f] ;dy/ 5}g, ;f]emf] klg b]lvFb}g . cfj/0flrqn]
b]vfpF5 dflg; ha cfkm"nfO{ kms]{/ x]5{, hLjgofqfdf pm PSnf]–PSnf] e]l6g]5
. c¿ dflg; t ;doqmddf cfpg] pksyfx¿dfq nfU5g\ .
klxnf]
aGg ;f}efUozfnL sljtf æd]/f] Kof/f] ;u/dfyfÆ df sjloqLsf] b]zk|]d x'?Ss
x's]{sf] 5, e'n'Ss pDn]sf] 5 M
g]kfnsf] sLlt{
rf/}lt/ ;lhof];\ eGb}
slxn] ltd|f]
dxfgtfsf] sb/ ub}{
slxn] ltd|f]
zLtntfsf] aofg ub}{
P d]/f] Kof/f]
;u/dfyf Û
ufpFb} lxF8]sL 5'
hxfF;'s} ltd|f] ufyf .
;'?df
g]kfn k|1fk|lti7fgsf] tkm{af6 uª\ufk|;fb pk|]tL
s[ltsf] ;kmntfsf nflu z'esfdgf lbg'x'G5 . o;kl5 æk|sfzsLoÆ n]Vt} ;GWof kxf8L eGg'x'G5– æslj sdnf k|;fO{Fsf] -of]_ sljtfs[lt l;dfgf ljleGg ;dodf /rgf ul/Psf
uBsljtfx¿sf] ;d"x xf] . b]z 5f8]/ k/b]zdf a;]sf] sljnfO{
b]z b'V5, b]zsf] l;dfgf b'V5==== . o:t} ljrf/x¿sf] OGb|]0fL e]l6G5 o; ;ª\u|xleqsf sljtfx¿df . oxfF st} gf/L :jfledfg / cl:dtfsf :j/x¿ e]l6G5g\ t st} lj;ª\ult / ljs[ltsf]
lrq0f ub}{ To;sf] cGTosf] vf]hL;d]t u/]sf] kfOG5 . slj sdnf k|;fO{Fsf sljtfx¿ ;/n / ;'Gb/ efiffz}nLn] ubf{ ;Dk|]io 5g\ / k7gLo 5g\ .Æ olt elg;s]kl5
sjloqLsf] n]vgz}nL, p2]Zo, cfofd / kl/j]zsf] yk JofVof cfjZostf kb}{g .
sdnfsf
sljtfdf sdgLotf e]6]sfn] xf], xf]dgfy ;'j]bL Psvfn] e"ldsf afFw]/ hLjgnfO{
;‹if{ xf] eGb} sdnf k|;fO{Fsf sljtfdf hLjg ;‹if{sf cleJolQm e]6\g'x'G5 . sjloqL
sdnf k|;fO{Fsf] hLjglrq k:sFb} pxfFn] b]zleq / cd]l/sfdf ug{'ePsf sfdx¿sf] :ki6
vfsf sf]g{'x'Fb} pxfF lgs} nfdf] n]v k:sg'x'G5 . cGt/f{li6«o dlxnf lbj;sf] cj;/
kf/]/ ;'j]bLhL k|;fO{FhLnfO{ u|Gysf/sf] ¿kdf ;kmntf ldnf];\ eGg] z'esfdgf
lbg'x'G5 .
k|f=8f=
vu]Gb|k|;fb n'O6]n sljtfsf] z'esfdgf kf]Vt}
sdnfsf] lghL hLjgsf] lrq sf]g{'x'G5 . ef/tL uf}tdrflxF o;} sljtf;ª\u|xleq k;]/ k|To]s sljtfsf] dd{ s]nfpg'x'G5, wd{sf] ljZn]if0f ug{'x'G5
. otf 8f= dw' dfw'o{sf] b[li6df df]km;n, 8fo:kf]/f jf d"nwf/sf elgPsf
l;h{gfx¿aLrsf ;Ldf/]vfx¿ la:tf/} d]l6Fb} uPsf] 5 . /fw]Zofd n]sfnLsf
z'esfdgfleq sdnf k|;fO{Fsf] ;dfh;]jL
JolQmTj, slj JolQmTj, uLtsf/ JolQmTj / ;flxlTos ;ª\u7s JolQmTj
lrxfOPsf] e]l6G5 . k|:t't sljtfx¿nfO{ uLtx¿ x'g\ / of] s[lt klg uLt;ª\u|x xf]
eG7fGg'x'G5 n]sfnLhL . sljtfdf no x'G5, o;sf] cy{ sljtf s'g} g s'g} lsl;dn]
u'Gu'gfOG5, ufOG5 . uLt klg u]o sljtf g} x'g\ . o;/L x]bf{ n]sfnLhLsf]
b[li6sf]0fdf ljdlt /fVg] 7fpF sd} 5 .
k|sfz kf}8]n dfOnf eg] k/b]zdf a;]sf] dflg;sf] b'lawf b]Vg'x'G5 oL
sljtfdf M Pp6f v'§f], cfFvf], xft, sfg b]zdf / csf{] v'§f], cfFvf], xft, sfg
k/b]zdf . xf] klg . sdnf k|;fO{Fsf] g]kfnL efiff–k|]dk|lt dfOnfsf] w]/} ;Ddfg,
k|z+;f / k|]d 5 .
sjloqL
sdnf cfkm}F æd]/f] egfOÆdf ;+;f/ b'v]sf] o; a]nf slj–snfsf/n] s'g} g s'g}
lsl;dsf] dNxdsf] cfljisf/ ug{'kg]{ bfloTj jxg ug{'k5{ eGg] b]Vg'x'G5 .
dfgjtfsf] wldnf] eP klg lrq b]vfpg] k|of; b]lvG5 of] ;ª\u|x . oL sljtf b]zk|]dsf lau'n x'g\ eGg'x'G5 pxfF . ædfG5] b]z 5f]8]/ hxfF uP klg 5ftLdf b]z af]s]/ afFr]sf] x'G5 .
cfkm" hGd]sf] df6fsf] dfofn] slxNo} 5f8]sf] x'Fb}g .Æ eGg'x'Fb} pxfF
sljtfdfkm{t cfˆgf nofn', ;'dw'/, ;':jfb', ;/n, lgikfk / c6'6 efjx¿nfO{ o;
s[ltdfkm{t ;fj{hlgs ug{'x'G5 .
s[lt M l;dfgf
-sljtf;ª\u|x_
s[ltsf/ M sdnf
k|;fO{F
k|sfzs M
cGt/f{li6«o g]kfnL ;flxTo ;dfh g]kfn
;+:s/0f M klxnf]
-@)&& k';_
k[i7;ª\Vof M !#@
d"No M ?=
@%).–
%= sdnfsf] æÅboleqÆ leq s] 5 <
—lbg]z kf}8]n
dflg;sf]
Åboleq s] x'G5 < lsg sljtf / uLtx¿df Åbosf] w]/} s'/f cfpF5 < dg sxfF a:5
< dflg;sf ;'v–b'Mvdf uLtsf] 7fpF s] 5 < sljtfsf] 7fpF s] 5 < Åbodf
uLt, sljtf, syf jf ;d:t ;flxTosf] :yfg s] 5 < æÅboleqÆ sljtf;ª\u|x lrxfpFbf dnfO{ cfkm}Fk|lt kms]{/ x]g{ dg nfu]sf] 5 . cfˆg} hLjgsf gofF–k'/fgf kGgf–kGgf kN6fO{ x]g{ dg k}bf x'g]x¿sf nflu xf] of]
s[lt . sdnf k|;fO{F klxnf] uLtdf n]Vg'x'G5–
oxfF h] x'g'
lyof]
Tof] ;a} g} eof]
ca s;sf nflu
kv{g' <
s]sf nflu kv{g'
<
xfdLnfO{
lbg, jif{ / dlxgf lat]sf] slxn]sfxLF yfxfkQ} x'Fb}g, jif{ lat]sf] klg kQf] gx'g
;S5 . t/ k|tLIffsf] 38L clt si6s/ x'G5, nfdf] x'G5 . k|tLIffsf] kL8f c;Xo x'G5
. To;dfly kvf{pg]sf] lgotdfly g} zÍf eof] eg] cem c;Xo x'G5, c;fWo x'G5 .
cg'xf/df k'hf/Lh:tf], cg'xf/df eujfGh:tf] b]lvg] dflg;n] Åbodf wf]sf–kfksf] hx/
n'sfPsf] ePdf p;n] lbg] rf]6sf] aofg zAbdf ug{ ;lsFb}g . pbo zdz]/sf] ;ª\uLt / od a/fnsf] :j/ kfPsf] of] uLt ægogsf cfF;'Æ
PNaddf ;d]l6Psf] 5 .
bf];|f]
uLtdf sdnf k|;fO{F Åbosf] kL8f o;/L kf]Vg'x'G5–
slt lg/; 5 of]
lhGbuL
s:tf] z"Godf
afFlwPsf] 5 d]/f] lhGbuL
s;sf] cf;df
clNemPsf] 5 of] lhGbuL <
ægogsf
cfF;'Æ PNadd} ;d]l6Psf] o; uLtn] /fds[i0f 9sfnsf] :j/ / pbo zdz]/sf] ;ª\uLt kfPsf] 5 . hLjg lg/;tfk"0f{ 5, pRrf6nfUbf] 5, lg/y{s aGb}
uPsf] 5, Joy{sf] emd]nfdf kmF;]sf] 5 / oL ;a s'/faf6 s;/L slxn] d'lQm ldNnf,
s;/L d'lQm ldNnf eg]/ uLtsf/n] x/]s Åbosf] 56k6L 5tf5'Nn kfl/lbg'ePsf] 5 .
b'Mvx¿ ;'lglbg], si6x¿df ;fy lbg] / kL8f afF8r'F8 ug]{x¿ clg dfgjLotfk"0f{
Åbosf] v8]/L kb}{ uPsf] 5 . :jfy{ / cltJolQmjfbL ;kgfdf bf}l8g]x¿sf] eL8df
pleg]sf] lg/fzfk"0f{ /f]bg 5 uLtel/ .
t];|f]
uLt x]/f}F—
afFRg rfxg]
lhGbuL
cfh d[To'
vf]lh/x]5
d[To'kl5sf
oftgfx¿
cl3 g} ef]lu/x]5
v}, s] xf] lhGbuL
<
oxfF
uLtsf/ hLjgsf] vf; kl/efiff vf]Hb} x'g'x'G5 . afFRg sf]l;;df lxF8]sf] dflg;
;dosf yKk8 vfFbf vfFbf hLjgeGbf d[To' ;xh / ;'vb b]Vg yfN5 . hLjg cfkm}Fn]
d[To' vf]Hg yfn]sf] 5 . t/ hLjgsf oftgfx¿eGbf d[To'kl5sf oftgfx¿ cem eofgs
b]lvG5g\ . d[To'n] klg oftgf g} lbg] xf] eg] d[To' lsg /f]Hg] eGg] klg s'/f
Åbodf v]Ng] /x]5g\ . ægla;{ dnfO{Æ PNaddf /fh' l;+xsf] ;ª\uLt kfPsf] o; uLtnfO{ jL/]G› emf / h'g'
l/hfnn] :j/ lbPsf 5g\ .
pgGrf;
uLtx¿sf] ;ª\u|x o; s[ltn] b]zelQm, k|s[ltk|]d, cfzf–ljZjf;, e/f];f–lg/fzf,
O{Zj/elQm, dfg–ckdfg, k|]d–wf]sf, ldng–la5f]8 cflb ;d]6]sf 5g\ . Åbo, cfF;', cfFvf,
5ftL, k|tLIff, cfuf], eujfg\, ;kgf, labfO, d':sfg, xfF;f], k/]nf, hx/, rG›dfh:tf j:t', zf/Ll/s cª\u, lqmof / efjx¿ ljDafTds ag]/ xfd|f] ;+j]bgfTds cj:yf / lqmofx¿sf] lrq0f ub{5g\ . x/]s uLtn] ;xL ;ª\uLt / no kfpg] xf]
eg] cd/ aGg] tfut /fV5g\ .
;dLIfs
g]q P6d eGg'x'G5– æsdnf k|;fO{Fsf uLtx¿ lg/fzfn] 5fPsf] dgsf] cFWof/f]df
h"gls/Lem}F rlDs/xg] cfzfsf lemNsf x'g\ .Æ lognfO{ afNg ;lsof] eg] hLjgdf
Gofgf] km}ng]5, pHofnf] km}ng] 5 . P6d km]l/ eGg'x'G5– æof] cfF;' e"lk
z]/rgsf] h"g /f]P/ r'lxPsf] zLth:tf] cfF;' xf] . l;h{gfsf] cfF;' ;'Gb/
s'nf] agfP/ zAbsf] nodf aU5, uLtsf x/kmx/km eP/ aU5 t/ cfFvfaf6 aUg] cfF;'h:tf]
ufnfdf s'¿k 8fd a;fn]/ aUb}g .Æ
k|f1
dfof 7s'/L sdnf k|;fO{FnfO{ z'esfdgf lbg] qmddf cToGt dfofn' cfdf jf lbbLsf]
e"ldsfdf b]lvg'x'G5 . ofbj v/]n sdnf k|;fO{FnfO{ æ:yflkt eO;s]sL uLtsf/Æ
eGg'x'G5 eg] 8f= kßk|;fb b]jsf]6f eGg'x'G5– æj;Gt Ct'df klg ;a} km"n km'Ng
;Qm}gg\, ;a} unfn] ufpg ;Qm}gg\ .Æ t/ pxfF sdnf k|;fO{Fsf] l;h{gfsf x/]s
xfFufdf km'n]sf] km"n / zAbsf] no kqm]/ ;xif{ z'esfdgf eGg'x'G5 . /fw]Zofd
n]sfnLn] sdnf k|;fO{Fleq gf6ssf/ / uLtsf/ b'j} 68\sf/f] b]Vg'x'G5 . pxfF sdnf
k|;fO{Fsf] n]vgdf cg'e"lt, r]tgf, b]zk|]d, df6f] / d'6'sf] s'/f e]6\g'x'G5
. 1fg]G› ubfnrflxF oxfF k/b]zL e"lddf
afFr]sf] g]kfnLsf] Åbo e]6\g'x'G5 .
k|sfz kf}8]n dfOnf eg] 8fo:kf]l/s n]vgnfO{ d"n e"ldn] lrGg]5 eGg]
ljZjf; ug{'x'G5 .
n]lvsf
eGg'x'G5– æolta]nf ;+;f/ b'v]sf] 5 .Æ
ljZjsf]
kof{j/0fdf sfa{g pT;h{g / k|b"if0fsf cg]s ¿kn] dflg;sf] cl:tTjdfly wfjf
af]n]sfn] sdnf k|;fO{Fsf] slj–dg cflQPsf] b]lvG5 . nf} g s]xL u/f}F, ul/xfnf}F
eGg] pxfFsf] cfXjfg 5 . dflg;sf Åboleq u'D;]/ /x]sf syfx¿nfO{ uLtsf] ?kdf aflx/
NofPsL x'F eGg'x'G5 pxfF . Åbosf] hlt s'/f ul/G5 uLtdf, ;fob cfF;'sf] klg Tolt
g} s'/f ul/G5 . To;}n] sdnf k|;fO{FhL oxfF klg cfF;' / ltgsf ;|f]tx¿ s]nfP/
Åbo;Fu To;sf] ;fOgf] b]vfOlbg'x'G5 ;+;f/nfO{ . uLtsf/ sdnf k|;fO{Fsf] snd
yfSg]5}g, Åbo kUng 5f8\g]5}g eGg] ljZjf; ug]{ 7fpF 5 .
hDdfhDdL
pgGrf; uLt ;d]l6Psf] of] ;ª\u|x !)* k]hdf
km}lnPsf] 5 . ufos oda'4nfO{ ;Dem]/ of] s[lt pg}nfO{ ;dlk{t ul/Psf] 5 .
n]lvsfn] cfˆgf dftf–lktf, ;f;"–;;'/f, u'?hg, >Ldfg\, 5f]/f, ;fyLefO ;a}nfO{ ;k|]d–;fb/ ;Demg'ePsf] 5 æd]/f] egfOÆ df .
k|sflzt s[ltx¿, k|sfzf]Gd'v s[ltx¿, ;Da4 ;‹;+:yf, ;Ddfg / k'/:sf/x¿, ;lÍ\ifKt
hLjgj[Q s[ltsf] cGTodf lbOPsfn] gofF kf7sn] klg sdnf k|;fO{FnfO{ ;lhn} lrGg
kfpg]5g\ . n]lvsfnfO{ s[ltsf] uxgtf / ;fj{hgLgtfsf nflu awfO{ Pjd\ z'esfdgf
.
s[lt
M Åboleq
ljwf
M uLt;ª\u|x
k[i7;ª\Vof M !)*
;+:s/0f
M k|yd -@)&& k';_
k|sfzs
M cg];f;
d"No
M @%).–
^= 8g sfsL{sf] æk/b]zL dgÆ o;f] eG5
cGt/f{li6«o
g]kfnL ;flxTo ;dfh n; PGh]n; zfvfsf p;a]nfsf k"j{cWoIf / xfnsf cWoIf 8g
sfsL{sf] sljtfs[lt xf] k/b]zL dg . æof] dg t d]/f] g]kfnL xf]Æ eGg] uLtn]
eg]em}F 8g sfsL{ o; s[ltel/ aofnL; sljtfdfkm{t cfˆgf] dgdf pln{O/xg] b]zelQm,
o'jf hf]z, hjfgL, ;‹if{, ;kmntf / c;kmntf ufpF5g\ . b]z, k/b]z, ufpF7fpF, ;do,
;dfh, ;+:s[lt–ljs[ltnfO{ zAbdfkm{t phfu/ ug{df logL ;kmn 5g\ .
;+jt\ @)&( df
cg];f;, PnP RofK6/, Soflnkmf]lg{of, o'P;Påf/f k|sflzt æk/b]zL dgÆ k/b]l;g'k/]sf
dflg;x?sf] dgsf pR5\jf;, xif{, zf]s, eo, zflGt / czflGtsf] :ki6, ;'Gb/,
zlQmzfnL / OdfGbf/ zAblrq xf] .
slj sfsL{ cf;fddf
hGd]–x's]{, k9]–a9] clg g]kfn cfP . :jb]ze"ldsf] ;]jfdf ;dlk{t eO{
hLjgofkg ug]{ pgsf] ;lbR5fdf cg]s afwf–Jojwfg cfP, clg pgn] cd]l/sf xflGgg]
c7f]6 ug{'kof]{ . t/ hxfF k'u] klg pgn] Åbodf g]kfn kfn], g]kfn af]s] . dflg;n]
efjgfsf] ;a}eGbf clgolGqt If0fdf k'u]kl5 dfq sljtf n]V5 . ;flxTosf] Oltxf;df
sljx?nfO{ kfun;Fu t'ngf ug{'sf] sf/0f dgsf] ToxL clgolGqt cj:yf xf] . t/ sljsf]
kfunkgdf l;h{gf x'G5, sNkgfsf] ld7f;, hLjgsf] sfnhoL ;To JofVof x'G5 . o;}n]
dflg;n] sljtf ;'G5g\, sljtf k9\5g\ . sljn] cfTdlgoGq0f u'dfpg ;s]g eg] To;df
efjsf] ueL/tf, sNkgfsf] k|r'/tf /
lrq0fsf] ;3gtf x'Fb}g . p;n] cfTdlgoGq0f u'dfpg ;s]g eg] Tof] ;dfrf/ aGnf,
;dLIff aGnf, ;dfnf]rgf aGnf, k|aGw aGnf .
æk/b]zL dgÆ
sljsf] ToxL lga{Gw jf lgoGq0fxLg dgf]bzf xf] hxfF l;h{gf, k|]d, b]zelQm,
cGofok|lt s7f]/ Joª\u\o / cfqmf]z,
cJoj:yfk|lt b'Mv k|s6 eO/x]sf] 5 . slj hxfF k'u] klg h:tf] cj:yfdf eP klg
g]kfnnfO{ 5ftLdf lnP/ lgbfpF5g\, g]kfnnfO{ 5ftLdf lnP/ lapFemG5g\, clg eG5g\–
ljb]zL xfjf afXo /afkm ha xfdL TofUgfn]
xfd|f] l:ylt ;'lw|G5 ta g]kfnL aGgfn] .
xfd|f] b]z xfd|f] ;+:s[lt ljZjdf cd/ 5
ge'nf}F xfdL slxNo} klg g]kfn cd/ 5 .
cd]l/sfsf] n;
PGhn;h:tf] ;'vL, Jojl:yt, pGgt / ;DkGg ;x/df a;]/ cfˆgf] cfly{s cj:yf w]/}
;'b[9 kf/]/ klg sljsf] Åbon] g]kfnsf] cj:yfnfO{ hltv]/} ;lDemO/xG5 . pgL km]l/ eGg yfN5g\–
b]zsf] sdhf]/ cy{tGqn]
xfd|f] d'6' rl:sG5
b]zsf] hfFu/ / xf};nf a9]
g]kfnL o'jf lkF9L kmls{G5 .
/fHo;+oGq
cg'zfl;t x'g] xf], e|i6frf/ sd x'g] xf], ;'zf;g rNg] xf], cfly{s cj:yfdf ;'wf/
ug]{ xf] eg] ljb]z knfog x'g afWo o'jfx? :jb]z kms{g]5g\ eg]/ sljn] eg]sf 5g\ .
xf] klg .
ha dg g} k/b]zdf
nxl;G5, d"n 3/l;tsf] ;fOgf] pQm JolQmn] la;{g yfN5 . 8g sfsL{sf] s[lt
æk/b]zL dgÆ kN6fpg'cl3 ;f]r]sf] lyPF, k/b]l;Psf] dgsf efjgfsf] axfj kf] xf] ls
of] . t/ ha o;leq k;]F, d]/f] ;+zo t'?Gt} d]l6of] . dg k/b]l;Psf] xf]Og,
k/b]l;Psfsf] dgsf] uLt xf] of] . o; s[ltleq g]kfn–k|]d 5tf5'Nn 5, g]kfnL
efiffelQm nafna 5 . k/b]l;Psfx?sf] dg k/b]zdf x'Fb}g /x]5, hlxNo} dft[e"ldd}
/xFbf] /x]5 . o; s'/fnfO{ 8g sfsL{sf] s[lt k/b]zL dgn] 5n{ª\u kf/]sf] 5 .
&= l;dnsf] e'jf k9]kl5
nLnaxfb'/ IfqLsf
kGw| lgaGwx¿sf] ;ª\sng l;dnsf] e'jf Ps lsl;dn] cg'e"lt–;Fufnf] nfU5 . o;df
n]vsn] eGg dg nfu]sf clg eGg} kg{] b'O{vfn] l6kf]6x¿ lbPsf 5g\ .
kljq k|]d k|sfzg
-u'jfxf6L <_ åf/f ;g\ @)!@ df k|sflzt of] ;ª\u|x w]/} sf/0fn] k7gLo 5 .
nLnaxfb'/sf] efiffdf h'g ld7f; 5, c;d]nL hghLjgsf] h'g ;'uGw 5, a|x\dk'qsf] h'g
x/s 5 Tof] cGoq kfpg sl7g 5 .
k|yd lgaGw
l;dnsf] e'jf g} s[ltsf] gfd /fVg of]Uo b]v]sf /x]5g\ nLnaxfb'/n] . hLjg km'6]/
p8]sf] l;dnsf] e'jf t xf] eG5g\ logL, l;dnsf] e'jf xfjfn] htf p8fof] pt} hfG5
clg 7fpFdf v;] To;leqsf] aLh pd|G5, s'7fpFdf v;] TolQs} ;8\5 .
bfª lahf}/Lsf
k|fWofks ldq u0f]z kf08]o / d ;'v{]tlt/ hfFb} lyof}F . @)^& j}zfv ^ ut]
laxfgsf] ;f9] 5 jf ;ft ah]sf] lyof], xfdL aaO{ gbLlsgf/df k'Uof}F . laxfg
gbLlsgf/sf] r}t] xfjf a]tf]8 alu/x]sf] lyof], jl/kl/ w'nf] / sl;ª\u/ p8fP/
cfFv} x]g{ gldNg] u/L . laxfg kfFr} ah] g]kfnuGhsf] aflkmFbf] udL{af6 pDs]/
oxfF cfPsf xfdLnfO{ lrofsf] tntn nfUg yfNof], t/ aaO{lsgf/sf lrofk;n]n] xfjfsf
sf/0f r'nfdf cfuf] afNg;d]t ;ls/x]sf lyPgg\ . r}t] xfjfn] gbLlsgf/sf cUnfcUnf
l;dnsf ¿vaf6 l3/f}Fnfh:tf sf];f v;fNYof], ¿vaf6 6'6\g]lalQs} tL km'6\y] /
xfjfdf ;'Gb/td b[Zo lgdf{0f ub{} e'jf cfsfzel/ km}nGYof] . ( ah]leqdf ;'v{]t
k'Ug'kg{] nIo la;{]/ xfdL To; b[Zosf] ;'Gb/tfdf /dfO/x]sf lyof}F . t/ nLnaxfb'/
IfqLn] eg]sf] s'/f Wofg lbP/ ;'Gbf t aLh cyf{t\ hLjgsf] k|;f/sf] Tof] ;'Gb/
tl/sfnfO{ t d[To';Fu klg t'ngf ug{ ;lsg] /x]5 . hLjg t xfjfn] p8fO/x]sf] ToxL
e'jfem}F /x]5– ;xf/fxLg / If0feª\u'/ .
lbNnLsf] n8\8'
vfP klNsG5, z/0ffyL{– w/fjf;Lsf] nLnf /rgf, u'jfxf6L dxfgu/Lsf] efg'hoGtL
k/Dk/f– :j0f{hoGtLdf k|j]z, a;fOF rnlrq cf]:sf/df gfdfª\lst, lgs} 5
xfOxfOx'Ox'O cflbh:tf lgaGw xfd|f nflu gofF em\ofn x'g\ pgsf] b'lgofF lrxfpg,
xfd|} b'lgofF lrxfpg klg . cfkm\gf k'/fgf ;fyLx¿sf] ;Demgfdf, k'/fgf 36gfx¿sf]
;Demgfdf, g]kfnL efiffsf] pTyfgdf pgsf n]vx¿ ;dlk{t 5g\ . k9\b} hfFbf pgsf]
;+:d/0f–Ifdtfdf cfZro{ nfUb5, pgn] h'g Odfgbf/L, ;bfzo / :ki6tfsf ;fy lj:tf/df
k|To]s 36gf / JolStsf s'/f u5{g\ To;n] xfdLnfO{ rlst kfb{5 . ;To af]Nbf s;}sf]
lrQ b'V5 ls eg]/ pgL ;ts{ 5g\ t/ em'6f] k|z+;f u/]/ s;}sf] ;fdLKo sdfpg pgL
rfxFb}gg\ .
…;+of]u–;+of]u} t
/x]5 hLjgÚdf ef/t l;nu8Lsf] Pp6f /dfOnf] k|;ª\u x]/f}F–
d]/f] 5]pdf Pshgf
jo:s JolSt pleP/ ;f]lw/x]sf 5g\– …slt k'Ug'ef] tkfO{F <Ú d o;f] pgsf] d'vlt/
x]5'{ . stf d}n] lrg]sf wgs'6flt/sf Pshgf k|fWofkssf] ememNsf] nfU5 dnfO{ .
/fd|/L lrGg eg] ;lStgF .
…tkfO{FeGbf t
h]7} x'Fnf lg d .Ú 3'df}/f] pQ/ lbG5' d .
…s] /] < deGbf
h]7f] /] < ;g\ !(%$–%% lt/} uf]vf{df tkfO{Fsf n]vx¿ 5fk]/ tkfO{FnfO{
;flxlTos aGg 6]jf lbg] d, clxn] deGbf h]7f x'g'ef] tkfO{F < d 6Lsf/fd zdf{
x'F a'em\g'ef] <Ú
d emNofF:; x'G5'
. 6Lsf/fd zdf{ . Ps ;do sflnDkf]ªdf uf]vf{sf ;Dkfbs . s'd'lbgL xfO{:s'nsf k|wfg
lzIfs . ;g\ !(^&–^* lt/ stf xf], pxfFl;t eb|k'/ pxfFs} jf; ejgdf e]6 ePsf]
xf] . cfh emG8} tL; aQL; jif{kl5 d}n] 7Dofpg g;Sg' c:jfefljs t xf]Og, t/ d}n]
KofRr s:tf] cjfRo af]n]F, tkfO{FeGbf d h]7} x'Fnf eg]/ .
d b'O{xft hf]/L
Ifdfofrgf u5'{ .
-cfkm"eGbf
b;afx« jif{n] h]7f 6Lsf/fd zdf{sf] :jf:Yo /fd|f] eP/ x6\6fs6\6f x'g'x'GYof] eg]
nLnaxfb'/ clns b'Anf]kftnf] x'gfn] c;dod} clns a"9f] b]lvg'x'GYof] ;fob .
_
lgaGw ;ª\sng
k|jf;L x'g' eg]sf] s] xf], efiff s] xf], s]Gb|df a:g' eg]sf] s] xf],
;flxTosf/sf] hLjg s:tf] 5, jfw{So s] xf], u'dfpg' eg]sf] s] xf] h:tf ljifon]
clws dxŒj kfPsf e]l6G5g\ . k7gLo s[lt . ;ª\u|x0fLo klg .
))))
*= s[i0f
s]b]dsf] æPp6f ufpFn] l76f]Æ
-;DkfbsLo_
–lbg]z kf}8]n
tfKn]h'ªsf] ;fGyfqmf ufpFdf hGd]sf s[i0f s]b]dn] :s'n uP/ w]/}
k9\g kfPgg\ . sIff kfFr k9]kl5 To;eGbf dfly pSng pgsf] kl/l:ylt cg's"n
/x]g . tfKn]h'ªsf] leqL ufpFsf] lnDa" ;dfhdf pgL x's{]–a9] . t/ lah'nL,
df]6/h:tf cfw'lgs ;'ljwfaf6 k"0f{ jl~rt kl/j]zk|lt pgsf] s'g} u'gf;f] lyPg
. cljsf;, ul/aL, clzIff / cGwsf/nfO{ pgL g ;d:of b]Vy] To;af6 g pgL b'MvL /xGy]
.
ToxL cefjdo, cljsl;t / ;kgfxLg kl/j]zdf ;xif{ afFr]sf pgLleq
la|l6; nfx'/] aGg] /x/ k}bf eof] . ufpFsf c¿ dflg; etL{ hfGy], aLraLrdf cfpFy]
/ ltgsf klx/g, k};f, efiff / ltn:dL syfn] c¿
w]/} u|fdL0f ;/n o'jf cfslif{t x'Gy] . 36gfljxLg ufpFdf Pp6f ufpFn] o'js
k/b]zaf6 tLgrf/ jif{kl5 kms{g'n] klg 7"n} t/ª\u k}bf uYof{] . aflx/L
b'lgofFsf] lemlnldnL / rdsbdssf] syf clg nfx'/]x¿n] ;fydf Nofpg] k};f / k]G;g
;a}sf nflu nf]enfUbf], cf;nfUbf] / O{iof{nfUbf] ljifo aGYof] .
kxf8L ufpFdf psfnf]–cf]/fnf] / eL/kfvfdf ljr/0f u/]/ /dfO/x]sf
ltg} lszf]/ josf s[i0f s]b]dn] log} sf/0fn] ubf{ nfx'/] aGg] ;kgf b]v] . nfx'/
uP/ k};f sdfpg], tSdf leg{] ;kgf b]v] . nfx'/] aGg w/fg cfpFbf pgn] lah'nL
b]v], df]6/uf8L b]v], ;xl/of lemlnldnL b]v] / /ª\uLg ;+;f/ lrxfP . w/fgl:yt
3f]kf SofDkdf cfP/ la|l6; uf]vf{ ;}lgs aGg k|lt:kwf{ ul/x]/] . klxnf] ;fn c;kmn
eP klg csf]{ ;fn pgL 5flgOxfn] .
clg ;'? eof] lgolGqt, Jojl:yt / cfw'lgs ;}lgs hLjg . jgkfvfdf
pl8lxF8\g] :jtGq kG5L ;}GohLjg ef]Ug Aof/]sleq aGbL eof] . oxL aGbL hLjgn]
pgnfO{ b]zb'lgofF b]vfof], 3'dfof] / lrgfof] . r]tgf, 1fg, cWoog / ;kgf e¥of] .
s]b]dn] hLjgsf] o; v08nfO{ cfkm\gf] afNohLjgnfO{ hlQs} dxŒj lbP/ s[ltdf aofg
u/]sf 5g\ . xªsª, a|'g]O{, kmf]sNofG8, a]nfot cflb b]zdf ;}Go ;]jf ubf{ pgn]
;}Go ;ª\u7gsf] k'hf{ ag]/ sfd u/] . t/ pgn] oltdfq u/]gg\ . tt\–tt\ b]zsf]
hghLjgnfO{ ldlxg tl/sfn] lgofn] . Ps lh1f;', l;h{gzLn, cWoogzLn / tLI0f cfFvfn]
ToxfFsf] pGglt, k|ult, ;'v / ;DkGgtfsf sf/0fx¿ a'em] . Aof/]saflx/ lg:s]/ pgn]
hLjgsf cg]s kf6fx¿ 5f]P–5fd] .
;}GohLjgaf6 lgj[Q ePkl5 klg pgL lghL tl/sfn] ljZjsf cg]s
s'gfdf ;'/Iff clwsf/Lsf] ¿kdf sfd ug{ k'u] . la|l6; dflg; s'g ljz]iftfn] c¿
b]zsf dflg;eGbf km/s 5, lrlgofF dflg; s'g lx;fan] c¿eGbf km/s 5 < xªsª,
a|'gfO{, ch{]lG6gf / clk|msfsf dflg; xfdL g]kfnLeGbf s]s] s'/fdf km/s 5g\ yfxf
kfP . s[i0f s]b]d x[bodf ko{6s x'g\, slj x'g\, syfsf/ x'g\, s'zn afa' x'g\, c;n
gful/s x'g\, ;kmn JolSt x'g\ . pgnfO{ wgn], k};fn], zf/Ll/s ef]sltvf{n] eGbf
Hofbf 1fgn], a'l4n], r]tgfn], lhDd]jf/Ln] / pT;fxn] 8f]¥ofof], cl3 a9fof] .
hLjgsf] ;lqmo pd]/ k/b]zdf latfP klg pgn] cfkm"nfO{
b]zleqsf] hLjgaf6 slxNo} 6f9f /fv]gg\ . pgLleqsf] kl/jf/k|]d, ;dfhk|]d, ;+:s[lt
/ ;Eotfk|]d, wd{ / b]zk|]d cg'kd 5, cg's/0fLo 5 . o:t} uDeL/ gful/saf6 cleJoSt
;f]r / ;kgfx¿sf] k|sfzg xf] æPp6f ufpFn] l76f]Æ s[lt .
o; s[ltleq hLjgsf ;a} kf6fx¿df lrxfOPsf] 5 . klxnf] v08rflxF
n]vsn] lszf]/ jodf ef]u]sf] u|fdL0f hLjgsf] ;'Gb/ lrq0f xf] . n]vssf] cfkm\gf]
u|fdL0f hLjgsf] Ps/;tf, s7f]/tf / ;ª\3if{sf] of] ;/n, ;/; / OdfGbf/ lrq0f xf] .
bf];|f] v08df n]vs jo:stfdf k|j]z;Fu} hLjgsf hl6ntf, pmxfkf]x
/ b'¿xtfdf k|j]z u5{g\ . pgL h'emf? cfTdf, sf]dn x[bo / ;"Id cWoog ug{]
t]lhnf cfFvf lnP/ ljZje/ k'U5g\ . dflg;sf 5ftLleq a:g] cfTdf lrxfpF5g\ / ltg}
d'n'ssf dflg; eP/ o; ;+;f/nfO{ x]5{g\ . hLjg ;ª\3if{ xf] . o; ;TonfO{ pgL
ef]U5g\ .
;]jfaf6 lgj[Q ePkl5 pgsf] cfTdfdf a;]sf] ofqL–dfgj ;zSt eP/
lapFemG5, hfU5 / af6f] nfU5 . pgL k':tssf] t];|f] v08df ljZjsf cg]s b]zdf k'Ubf
b]v]sf] b'lgofFnfO{ ko{6sLo cfFvfn] ljZn]if0f u5{g\ . hLjg ofqf xf] eGg]
bfz{lgs ;f]rnfO{ cfkm\gf] hLjgdf k|of]u u5{g\ . g]kfn, ef/t / cGo sltko b]zsf
s'gfs'gf rfxf5{g\ . To;df klg cfkm\gf] hGde"ldsf cg]s 8fF8fkfvf, eL/kx/f,
kmfF6–d}bfg / lxdfnx¿nfO{ :kz{ ug{ k'U5g\ . tf]Sk]uf]nfb]lv d'lStgfy;Dd,
knfGrf]s eujtLb]lv g'jfsf]6;Dd pgsf] x[bo bf}8G5 . Ps b]zeSt g]kfnLn] ug{]kg{]
xf] b]zbz{g . pgL st{Jolgi7tf, k|]d / cfbz{ af]s]/ ;kmntfk"j{s b]zbz{g
ub{} hLjg lgjf{x ul//x]sf 5g\ .
pgn] klxnf] k':ts 3/hUuf sf/f]af/ ljifodf n]v]sf lyP . To;
k':tsdf pgn] 3/hUuf cyf{t\ kf]k6L{ lsga]r ug'{cl3 s]–s] s:tf–s:tf s'/fdf Wofg
lbg'k5{ eGg] ljifodf cfkm\gf] ;"Id cjnf]sg, uDeL/ cWoog / s'zn ljZn]if0f
;kmntfk"j{s / ;s];Dd ;ª\lIfKtdf ;antfk"j{s j0f{g u/]sf lyP .
o; bf];|f] s[ltdf pgleq /x]sf] snfTds cleJolSt, rt'/ /fhgLlts
r]tsf] k|bz{g / hLjgsf] bfz{lgs JofVof 5 . xfdLn] pgsf] ;+;f/nfO{ Ps b]zeSt
g]kfnL lnDa" cfFvfn] x]g{ kfpF5f}F, b]zb'lgofF b]v]sf] lrGtgzLn g]kfnL
k|f}9sf cfFvfn] x]g{ kfpF5f}F . cfkm\gf] ;+:s[lt, wd{, k/Dk/f / hLjgz}nL b'lgofFnfO{
b]vfpgdf pgL oxfF k"0f{ ;kmn ag]sf 5g\ .
ljBfnoLo lzIffaf6 jl~rt eP klg pgLleqsf] k':tsk|]d cg'kd lyof]
. oxL k':tsk|]dn] pgnfO{ h'?Ss p7fpg ;dy{ aGof] . cf}krfl/s lzIff gkfpg'
hLjgsf] 7"nf] b'ef{Uo b]V5g\ pgL, / x/]snfO{ pgsf] ;Gb]z 5 M ljBfnoLo
lzIff, ljZjljBfnoLo lzIffnfO{ hLjgdf 7"nf] dxTTj lbP/ u|x0f u/f}F .
cf}krfl/s lzIffn] xfdLleq r]tgf / ;fdYo{sf] 9f]sf vf]N5 .
s[i0f s]b]dsf] snd cem cl3 a9f];\ . pgsf] x[bodf u9]/ /x]sf
efjx¿n] c¿ yk s[ltdfkm{t cem Jofks ¿kdf km}lng / k|sflzt x'g kfpmg\ . z'esfdgf
.
))))
(= ;'Gb/k'/sf] cfw'lgs Oltxf;sf lgdf{tf
-s[i0f bfxfn
:d[ltu|Gysf nflu_
–lbg]z kf}8]n
æca'O{ Û xf]Og xf]nf . dfG5]x¿ klg s'/}
ga'emL h] kfof] ToxL s'/f km];a'sdf xfN5g\ .Æ ;Ltf lrRofOg\ . @)&&
;fnsf] c;f]h kRrL; ut] a]n'sf kfFr–;f9] kfFr ah]sf] s'/f xf] .
ælsg < s] ef] <Æ cf]5\ofgdf cf/fd;Fu
9Ns]sf] d pgsf] cft]; b]v]/ h'?Ss p7]F .
æs[i0f bfO === ÛÆ pgL clns lzlyn ePsL
lyOg\ . Psl5gkl5 pgn] km]l/ ylkg\– æ/xg'ePg c/] .Æ
s/]G6sf] s8f em6\sf k/]em}F ePF d .
sf]le8n] 9n]sf lyof}F xfdL, ev{/} tª\lu|g nfu]sf] a]nf csf{] em6\sf nfu]sf]
lyof] . s[i0f bfO eGg]lalQs} d]/f cfFvfcufl8 pxfFsf] xFl;nf] cg'xf/ gfRg yfNof]
. c¿ sf]xL s[i0f bfO lyPg xfd|f] .
æs] eG5\of} ltdL <Æ sf]/f]gfsf sf/0f
dflg;sf] cfjthfjt Psbd 36]sf] lyof] . s[i0f bfO;Fu e]6 gePsf] c9fO{ dlxgf
eO;s]sf] lyof] . e]63f6 dfq lsg, xfd|f aLr kmf]g gePsf] klg xKtf lbg gfl3;s]sf]
lyof] .
ætkfO{FnfO{ s:tf] 5 ca < ;Ltf
alxgLnfO{ s:tf] 5 <Æ pxfFn] ;f]Wg'ePsf] lyof] .
æw]/} 7Ls eO;s]sf] 5 bfh' . xh'/x¿nfO{
s] 5 lg <Æ
cf}krfl/s ;Grf]–la;Grf]sf] ;f]wvf]hkl5
p; lbg kmf]gdf O6x/Lsf Pshgf hLljt JolStsf] hLjgsyf n]Vg] ljifodf dl;t nfd}
5nkmn ug'{ePsf] lyof] pxfFn] .
æO6x/LnfO{ ;x/ agfpgdf 7"nf]
of]ubfg ug{]df pxfF klg Ps x'g'x'G5 .Æ Ps hgfsf] gfd lnP/ eGg'eof] .
pxfF dx]Zj/ ;'Aafsf] hLjg / of]ubfgdfly k':ts k|sflzt u/]kl5 o:tf ljifodf cem
pT;flxt b]lvg'ePsf] lyof] .
æbfO, xfdL sf]/f]gfaf6 ev{/–ev{/ p7\t}
5f}F . z/L/df cem} kof{Kt tfut el/Psf] 5}g . 7Ls ePkl5 d xh'/nfO{ ;Dks{ ug{]5'
.Æ
clg xfdLaLr s'/f 6'ª\luof] .
O6x/LnfO{ ;x/ agfpgdf of]ubfg lbg]
JolStsf] hLjgsyf n]Vg] of]hgf klg ToxLF :ylut eof] .
æpxfFnfO{ klg sf]/f]gfn] ===Æ d}n] jfSo
k"/f ug{ kfOgF, ;Ltfn] elgg\–
æx}g, df]6/;fOsn b'3{6gf xf] ===.
;f]gfk'/df ===. l6Kk/n] xfg]sf] c/] . o:tf] n]v]sf] 5 .Æ
km];a's x]/]F . km];a'ssf leQfdf lgs}
hgfn] o:tf] b'Mvb va/ /fVg'ePsf] /x]5 . bfOsf] d':s'/fO/x]sf] zfGt kmf]6f] klg
5 .
h;/L xftv'6\6f efFlRrbf ;'?df vf;}
b'vfO cg'ej x'Fb}g, Psvfn] c;lhnf], nf6f]kg jf Kof/fnfOl;;h:tf] x'G5 . To:t}
eof] dnfO{ . s] ePsf] xf] / o; b'3{6gfsf] kl/0ffdsf] cfofd slt xf], ;Demg ;Dej
ePg . hlt pxfFsf] kmf]6f] x]b{} uPF plt d ylst, ulnt, kLl8t / leqleq} vf]qmf]
kb{} uPF .
s[i0f bfO /xg'ePg < ca s] x'G5 <
s[i0f bfOnfO{ hgkIfLo pDd]bjf/ ag]b]lv
lrg]sf] x'F . d]/f] :yfoL 7]ufgf O6x/f xf] . p;a]nf O6x/fdf dbg e08f/LnfO{
hgkIfLo pDd]bjf/ agfOPsf] lyof] . hgg]tf dbg e08f/L x}g, cs{} dbg e08f/L .
r'gfjdf k/fho eP klg r'gfjL cleofgn] oxfF ;'Gb/k'/df h:t} u/L O6x/fdf dfn]
kf6L{sf] k|rf/k|;f/ / ;ª\u7g lgdf{0fdf 7"nf] sfd u¥of] .
;'Gb/k'/]x¿sf] hgjfbL b]p;Le}nf]
sfo{qmddf d pgGrfnL; ;fnb]lv a;{]lg lqrfnL; ;fn;Dd ldl;Psf] 5' . d]/f efGhf
uª\uf / sdn l3ld/]n]] dnfO{ pSt b]p;Ldf ;xefuL agfpg nUy] . æls:g bfxfnÆsf]
3/sf] 7"nf] cfFugdf hgjfbL b]p;Le}nf] 6f]nLn] vfgf agfP/ vfPsf] ofb 5 .
kfnf]kfnf] u/]/ vfOPsf] lyof] . d}g6f]nsf] pHofnfdf . ;fn la;{]F . sfnf] bfn,
l3/f}Fnfsf] t/sf/L lyof] . dnfO{ l3/f}Fnf dg gkg{], t/ To; ;fFem Tof] klg v'a}
dL7f] nfu]sf] lyof] afkm x/x/ p8\b} ePsf] tftf] eft;Fu .
d]/f efGhLx¿ sdnf / d]g'sf l3ld/] klg
;xefuL x'Gy] . efO6Lsfsf] cl3Nnf] /ft d x/]s jif{ kfFr–;ft 306f ToxfFsf] b]p;L
6f]nLdf ldl;Gy]F . ufpg ghfGg], gfRg] 9ª\u k6Ss gePsf], t/ klg c¿x¿sf] :j/df
:j/ yKg, yk8L dfg{, d}g6f]n, afhfufhf, emf]nf cflb af]Sg / eL8 7"nf] agfpg
sfd nfUy]F . efGhfefGhLsf] v';Ldf ;xefuL x'g kfpFy]F, To;}n] d cfkm"nfO{
pkof]uL g} 7fGy]F b]p;L 6f]nLdf . k~rfotL qm"/ zf;gsf] a]nf, ;do g}
c;lhnf] lyof]– lrgfkrL{ ug{], enfs';f/L ug{] x'Fb}gYof] . t}klg ef]nf a/fn,
;Ltf a/fn, rqm bfxfn, efjgf u'/fufO{F, afns[i0f l;Ub]n cflb;Fu xNsf lrgf/L
ePsf] lyof] . ;'/Iffsf sf/0f sDo'lg:6x¿sf aLr Hofbf kl/ro jlh{t lyof] . 6f]nLdf
rf}w/L, /fO{, lnDa", g]jf/, afx'g, 5]qL ;a} hfltsf o'jf–o'jtL Ps kl/jf/
eP/ b]p;L v]Ny] . clt /dfOnf] x'GYof] . /f]df~rs klg .
pgG;f7L ;fndf O6x/Laf6 ;flxlTos
sf];]9'ª\ufsf] k|sfzg ;'? eof] . To;df ;Dkfbssf] ¿kdf ;+nUg ePsfn] d]/f]
;flxTodf ;+nUgtf clns a9]/ cfof] . ;'Gb/k'/sf] efg'–;femf k':tsfnosf
sfo{qmdx¿df k|bLk nD;fn, jL/]z /fO{, k'/g /fO{x¿n] dnfO{ klg af]nfpg'x'GYof],
;xefuL u/fpg'x'GYof] . ;'Gb/k'/] sljx¿sf hd36df ?lrk"j{s hfg yfn]F .
efg'–;femf k':tsfnodf s[i0f bfO slxn]sfxLF sfo{qmdsf] cjlwe/ a:g'x'GYof] .
pxfFsf] 5]pdf cltly ag]/ a:g kfpFbf cfkm" klg 7"n} dfG5] ePF5' h:tf]
nfu]/ cfpFYof] .
s[i0f bfO / d ;f]em} ;Da4 ePsf] rflxF
cl:d hLjgwf/f k|f= ln= :yfkgf ubf{b]lv xf] . Tof] ;+:yf gfddf sDkgL eP klg
gfkmf sdfpg] p2]Zon] vf]lnPsf] xf]Og . xfd|} a'9\of}nLsf] s'zn Joj:yfkgsf nflu
clg ljleGg sf/0fn] cfkm\gf 5f]/f5f]/L;Fu a:g gkfpg] c¿ afa'cfdfsf nflu Tof]
;+:yf vf]n]sf xf}F . 5f]/f5f]/L ljb]z uP/, b]zleq} klg 6f9f6f9f 5l/P/,
5f]/f5f]/Lsf] :jf:Yo jf cGo sf/0fn] afa'cfdfnfO{ cfjZos ;+/If0f lbg g;Sg]
cj:yfdf k'u]df o; ;+:yfdf ;'ljwfhgs, ;Ddfghgs / cy{k"0f{ a;fO agfpg] k|oTg
5 xfd|f] . s[i0f bfOnfO{ ;+:yfsf cWoIf vu]Gb| l;St]nn] cg'/f]w u/]kl5 gfOF eGg
g;s]/ o;sf] ;]o/ ;b:otf lng'ePsf] xf] . t/ ha pxfF o; ;+:yfdf k|j]z ug'{eof]
hlxNo} ;sf/fTds, l;h{gfTds, Jofjxfl/s / pkof]uL ;Nnfx lbg'eof] . sDkgLsf]
;~rfns ;b:osf] ¿kdf pxfFsf] e"ldsf hlxNo} ;zSt / ;lqmo /x\of] .
sDkgLsf ljleGg sfuhft tof/ ug{, ldl6ª /
e]nfx¿sf] cfof]hgf ug{ cfjZos k"j{tof/Lsf] l;lN;nfdf pxfF xfd|f] 3/df
w]/}k6s cfpg'ePsf] 5 . s[i0f bfOsf] ;'dw'/ af]nLjrg, ljgd|tf / dfofn' Jojxf/sf
sf/0f ;Ltf xfd|f] 3/df pxfFsf] cfudgdf cToGt uf}/jflGjt / v';L x'lGyg\ .
pxfFn] ;'Gb/k'/df ;8s, k'n, afFw–k}gL /
cGo ef}lts lgdf{0fdf dfq xf]Og dfgjLo ljsf;, ;'wf/ / r]tgfsf] If]qdf cd"No
of]ubfg k'¥ofpg'ePsf] 5 . ;'Gb/k'/sf] cfw'lgs Oltxf;sf lgdf{tf s[i0f bfO ca
/xg'ePg . o; tLtf] ;Ton] lrdf]l6/x]sf] o; If0fdf d pxfFsf] af/]df n]Vg vf]H5'
t/ snd nfl6P/ cl3 a9\g ;St}g . pxfFsf] zfnLg JolStTj, s'zn ;do–kl/kfng /
;f}Do–zfGt Jojxf/ d]/f] x[bodf cfhLjg /xg]5 .
))))
!)= k|]dsf vfgL
-n]vgfy l3ld/] clegGbg u|Gysf nflu_
–lbg]z kf}8]n
olta]nf d]/f] snd
lanvaGbdf 5 . d]/f] sndsf] cj:yfsf] ;xL lrq0f ug{sf nflu Pp6f cd]l/sL ;}lgssL
>LdtLsf] kq oxfF k|:t't ub{5' . >Ldfg\ leotgfdsf] o'4 -lj=;+= @)!! b]lv
@)#@_df ePsf] a]nf, p;sL >LdtLn]
3/af6 n]vL x'nfsdfkm{t k7fPsf] kq x]/f}F M
lk|o klthL,
u'8 dlg{ª .
d xh'/nfO{ of] kq n]lv/x]sL 5', lsgeg]
d]/f] c¿ sfd s]xL 5}g . / kq oxLF cGTo ub{5', lsgls n]Vg' kg{] s'/f] klg s]xL
5}g .
dfof ug{] kTgL
dfl/of .
efiff–;Dkfbs
x'g'sf xhf/ v';L 5g\ . ;a}eGbf klxnf] s'/f t w]/}w]/} lstfa k9\g kfOG5 . lstfa
kl9lbPafkt, k9\bf e]l6g] eflifs c:ki6tf d]l6lbPafkt, lxHh] ldnfOlbPafkt clnslt
k};f] klg kfOG5 . h'g lstfa k9] klg d]xgtk"j{s / ;do nufP/ k9\5
efiff–;Dkfbsn] . d}n] hLjgdf kfFr ;ohlt lstfasf] efiff ;Dkfbg u/]F x'Fnf,
/ftf]lbg ToxL sfd u/]sf] aL; jif{ gf3]5g\ . ;DemFbf v';L nfU5, uj{ nfU5 . yf]/}
eP klg dft[efiffsf] ;]jf ug{ ;s]F eGg] eP/ cfpF5 .
lgs} cufl8,
kf]xf]/ ;fnsf] s'/f, clgn kf}8]n bfh'sf] gfdaf6 x:tfIfl/t Pp6f kq cfof] M
n]vgfy l3ld/]sf] clegGbg sfo{qmd x'g], clegGbgu|Gy k|sflzt ul/g] / To;
u|Gydf cfkm\gf] tkm{af6 s]xL n]Vg] eg]/
. d}n] t'?Gt b'O{ k]hhlt n]lvxfn]F . zLif{s tof/ eof] M æn]vgfy l3ld/] /
pxfFsf] g]kfnL efiff–;flxTodf of]ubfg .Æ
s]xL lbg Tof]
5f]6f] n]v d}n] cfkm";Fu} /fv]F . kl5 km]l/ To;df yk36 u/]/ csf{] zLif{s
agfPF M æn]vgfy l3ld/] / pxfFsf] lzIff–If]qdf of]ubfg .Æ ef]lnkN6 uDeL eP/
;f]r]F, n]vgfy ;/ cfwf ztfAbL lzIf0fdf s'zntfk"j{s latfpg'ePsf] dflg;,
o:tf] ljifodf t c¿ w]/}n] ldnfP/ n]Vg'xf]nf, d]/f] n]vg c¿sf ljrf/sf] k'g/fj[lQ
dfq eof] eg] s] cy{ / . o; ljifodf t pxfFsf ljBfyL{, ;xsdL{ / glhsdf nfdf]
;do;Dd sfd u/]sf JolStx¿n] cem ;'Gb/ 9ª\un] n]lvxfNg'x'g]5, kSs} . km]l/ ljifo
km]/abn u/]/ n]v]F– æn]vgfy ;/sf] O6x/L gu/ agfpgdf of]ubfg .Æ
d ca ;Gt'i6 ePF,
n]vgfy ;/n] O6x/Lsf] ljsf;lgdf{0fdf k'¥ofpg'ePsf] of]ubfgsf] af/]df d]/f]
n]vgn] s]xL g s]xL gofF s'/f k|:t't u/]sf] cfTdljZjf;;lxt . xf] klg, of] ljifo
lnlka4 ug'{ h?/L 5 . o; ;x/nfO{ agfpg of]ubfg ug{]x?nfO{ Oltxf;df ;d]6\g'k5{ .
To;sf] b'O{rf/
lbgdf km]l/ ;f]r]F– o:tf] sfd t O6x/Ldf c¿ w]/}n] u/]sf 5g\M ;8s, k'n, ;8s–aQL,
gu/ ;/;kmfO, hfu/0fh:tf If]qdf O6x/Ldf aL;f}F cleoGtf 5g\ . n]vgfy ;/nfO{ c;n
dflg;sf] eL8df dfq /fVg] xf]Og, pxfFn] c;n dflg;x¿sf] g]t[Tj ub{} lxF8\g'ePsf]
;To phfu/ ug'{k5{ eGg] nfu]/ cfof] . clg pxfFn] O6x/Ldf ef}lts ljsf;lgdf{0fdf
ug'{ePsf] sfo{sf] km]xl/:t tof/ ug{k6\l6 gnfu]/ g]kfnL ;flxTodf, vf;u/L
afnaflnsfnfO{ ;flxTo / efiffsf] ;]jfdf cfslif{t ug{ ug'{ePsf sfdx¿nfO{
;"rLa4 u/]/ n]v]F . of] n]v lgs} /fd|f] eof] .
s]xL lbgkl5
pxfFsf] ofqfk|]d, :jf:Yo /x:o, cfWoflTds r]tdfly klg n]lvx]/]F . of]rflxF n]v
cw'/f] / ck"/f] /x\of] . lrQ a'em]g . clg km]l/ To; n]vgnfO{ tf]8df]8 u/]/
n]vgfy ;/sf] kfl/jfl/s syf n]Vg a;]F . To; ljifodf klg nfd} n]v tof/ eof] t/
of] klg lrQ a'em]g, of] eGbf /fd|f] n]vgsfo{ t glhssf gft]bf/x¿n] ul/xfNg'x'g]5
eGg] eof] .
d cndNndf k/]F .
pxfFn] ljBfyL{, ul/a, cgfy, /f]uL / cnkq k/]sf dfG5] clg hftLo lje]bdf
k/]sfx¿nfO{ ug'{ePsf d2tsf] syf klg ;f]r]F . of] klg dxŒjk"0f{ ljifo /
k7gLo ;fdu|L x'g]5 eGg] nfUof] . d}n] hlt;'s} hfgsf/L kfPsf] eP klg o; ljifodf
pxfFaf6 nfeflGjtx¿n] g} n]v]sf] k|efjsf/L x'G5 eGg] 7fg]/ Tof] ljifo klg 5f8]F
.
n]vgfy l3ld/]
;/sf] kl/jf/ / d]/f] kl/jf/sf] lrgf/L, ;xsfo{ / k|]dsf] syf ;of}F jif{ k'/fgf]
5 . d]/f xh'/afsf xh'/afx¿ / pxfFsf xh'/afsf xh'/afx¿sf kfnfb]lvsf] syf x'G5 of] . pxfFsf] tfd|fª /
d]/f] 7f]6\g] jfl/kfl/sf ufpF x'g\ . kxf8L e]udf Ps–;jf 306f k}bn af6f] Psbd
glhs dflgG5 . aL;f}F kfl/jfl/s ;fª\nf /
gftf–TofGb|fn] hf]l8Psf 5f}F xfdL . of] syf klg rfvnfUbf] x'g]5 . n]vgfy ;/
xfd|f] 7f]6\g] ufpF sltkN6 k'Ug'eof], pxfFn] g} lx;fa /fVg ;Sg'x'Gg . oL ;a}
s'/fx¿ ld;df; kf/]/ Pp6f n]vg tof/ kf/]F .
clg clgn kf}8]n
bfOn] Ps lbg ;f]Wg'eof]– æn]Vg'eof] t <Æ
d v';L ePF .
xtf/xtf/ elgxfn]F– æn]v]F lg . t/ cfkm\g} n]vfO lrQ a'em]sf] 5}g .Æ
ælsg / <Æ
æd]/f] n]vg
cGwfn] xfQL 5fd]h:tf] eof] . n]vgfy l3ld/]sf] ax'cfoflds JolStTj / pxfFn]
k'¥ofpg'ePsf Toltsf ;fy{s of]ubfgsf] km]xl/:t Pp6f n]vdf ;d]6\g sl7g eof] .Æ
æhDd} n]Vg] xf] /
< cfkm";Fu hf]l8Psf], cfkm\gf] If]q;Fu ;/f]sf/sf] clnslt s'/f n]v] eOuf] lg, c¿c¿n] c¿c¿
ljifodf n]lvxfNg''xf]nf lg, x}g t aGw' <Æ
clgn bfh'n] o;/L
dnfO{ ;lhnf] kfl/lbg'eof] . clg d}n] O6x/Ldf ;fOgaf]8{ n]vgdf ckgfpg'kg{]
eflifs ;ts{tf / ;fOgaf]8{df k|o'St lxHh];DaGwL ;flxTo;~rf/n] rfn]sf] cleofg
;Dem]F . @)%^ ;fnlt/ xf]nf, ;fn e'n]F, ;flxTo;~rf/ ;d"xsf] gLnf] Aofg/
af]s]/ O6x/Lsf d'Vo ;8stkm{ kmsf{P/ /flvPsf ;fOgaf]8{df b]lvPsf lxHh] q'l6 /
nfkaf{xL ;Rofpg cg'/f]w ub{} xfdL ;DalGwt ;+:yf / JolStx¿;dIf k'u]sf lyof}F .
o; cleofgdf ;flxTo;~rf/ ;d"x;Fu ;Da4 s]xL o'jfx¿ lyof}FM dg' dlGhn, 6Lsf
;'j]bL, >Lw/ zdf{ s6\6]n, s'd'b clwsf/L, /Ltf tfd|fsf/, d's'n bfxfn, zld{nf
bfxfn / d . c¿ klg lgs} hgf x'g'x'GYof], gfd clxn] e';'Ss} e'n]F .
o; cleofgdf
n]vgfy ;/sf] ;fy / ;xof]usf] ljifo oxfF pNn]v ug{ rfxG5' . pxfF To;a]nf
ljZjcfbz{ sn]hsf k|frfo{ x'g'x'GYof] . n]vgfy ;/ eP7fpF, sn]hsf] clkm;df, of]
ljifo p7fg ug{ xfdL k'u]sf lyof}F . To; lbg xfdLn] p7fg u/]sf] ljifosf sf/0f
n]vgfy ;/sf] dgdf pTkGg xif{sf] af9Ln] xfdL cfx\nflbt eof}F . pxfFleqsf] v';L
pxfFsf cfFvf / xfpefpdf 5tf5'Nn kf]lvPsf] lyof] .
æpQd cleofg ÛÆ
pxfFn] eGg'eof] . cfkm"n] s]–s;/L ;xof]u ug{ kfpg] xf] Tof] klg ;f]Wg'eof]
. n]vgfy ;/sf] ;fy kfPkl5 xfdL alnof ePsf lyof}F . To;kl5 xfdLn] O6x/Ldf
;fOgaf]8{ agfpg] snfsf/x¿nfO{ eflifs z'l4;DaGwL b'O{306] cled'vLs/0f tflnd lbof}F
. w/fg / O6x/L gu/kflnsfsf sd{rf/Lx¿nfO{ cfkm"n] n]Vg] sfuhkqx¿df
ckgfpg'kg{] eflifs ;ts{tf / z'l4sf ljifodf 5f]6f cled'vLs/0f tflnd lbof}F . d
ca klg o:tf sfddf nflu/xg kfP x'GYof] eG7fG5' .
cfh cfP/ o;
clegGbg u|Gysf] klg efiff x]g{] df}sf h'¥of] . clgn bfOn] eGg'eof]– ætkfO{Fs}
lhDdf xf] efiff x]g{] t . c¿nfO{ sxfF lbg] <Æ
clg d}n] o;sf]
efiff–;Dkfbg u/]sf] x'F . ;Dkfbgsf] l;lN;nfdf ;a} hgfsf n]v ldlxg tl/sfn] k9]F
. clg d lvl;|Ss k/]F, lsgeg] d}n] n]v]sf, n]Vg vf]h]sf ;a} ljifox¿ d}n] eGbf
w]/} lj:t[t ljj/0f;lxt a8f] rfvnfUbf] kf/]/ c¿n] g} n]lv;Sg'ePsf] /x]5 . d]/f]
n]v t sfd g sfhsf] ;txL ukmdfq eP5 .
d}n] ;'?d} eg]F
lg, efiff ;Dkfbs x'g'sf kmfObf / v';Lsf] s'/f . t/ o; sfdsf s]xL a]v';L /
gf]S;fg klg /x]5g\ . o; u|Gydf k/]sf n]vx¿n] d]/f] cfTdljZjf; v'DRofOlbP . d
klg n]Vg;S5', n]Vg] ljifodf clnslt vf]h–cg';Gwfg ug{ ;S5', n]v]sf] ljifosf ldlt
/ :yfg 7Ls7Ls n]Vg ;S5' eGg] d]/f] e|d oxfF Wj:t ePsf] 5 .
clg cfkm"n]
Toltsf lbg nufP/ n]v]sf] n]v ;'6'Ss n'sfPF . km]l/ ;Dem]F, t/ n]vgfy ;/n] dnfO{
ug'{ePsf] k|]d, dfof / d]/f] af/]df ug'{x'g] ;f]wLvf]hL t c¿n] n]Vg ;St}gg\ .
lgZro u/]F– of] ljifo g} n]Vg' pko'St 5 . km]l/ ;f]r]F– dh:tf xhf/f}FnfO{
pxfFn] k|]d ug'{ePsf] 5 / tL ;a} syfx¿ n]Vg] xf] eg] o:tf ;oj6f clegGbg u|Gydf
c6fpg]5}gg\ .
o; n]vsf] ;'?df
k|:t't ul/Psf] To; cd]l/sL dlxnfsf] kqdfly km]l/ ljrf/ u/f}F . To; dlxnfn]
cfkm\gf 5f]/f5f]/L s]s;f] ub{} 5g\, s] eGb} 5g\ n]Vg ;Sg] lyO{ . cfkm\gf
gft]bf/ / 5/ldd]sLsf s'/f n]Vg ;Sg] lyO{ . klt k/b]zsf] o'4e"lddf ePsf]
a]nf cfkm\gf] dgdf cfpg] lrGtf / 8/sf]
ljifodf n]Vg ;Sg] lyO{ . nf]Ug]k|ltsf] cfkm\gf] k|]d, k'/fgf ;'vb cg'ejx? / c¿
klg cg]s ljifo x'g] lyP p;n] cfkm\gf] kltnfO{ n]Vg nfos, clg h] n]v]sf] eP klg
kltsf nflu Tof] k7gLo x'g] lyof] . t/ p;n] cy{ g ay{sf] lr7L n]v]/ k7fO{ . ToxL
kqn]vs gf/Lsf em}F d]/f] of] snd nfl6Psf] 5 n]vgfy ;/sf] ljifodf n]Vg a:tf .
n]vgfy ;/sf nflu
d]/f] dgdf cyfx >4f, c6"6 k]|d, ckl/d]o ljZjf;, c6n e/f];f clg cJoSt,
cgGt / cgGo ;'vb efj 5g\ . pxfF x'g'x'G5 / d}n] e/kbf{ ;fyL, gft]bf/, dfu{bz{s
cleefjs / u'? kfPsf] 5' . pxfF x'g'x'G5 / d}n] h] ubf{ klg pxfFaf6 cf8e/f];f
kfPsf] 5' . pxfF x'g'x'G5 / d}n] c;n sfds'/f ubf{ hlxNo} jfxjfxL / sfd laufbf{
uDeL/ lhDd]jf/L af]w u/fpg'ePsf] kfPsf] 5' . pxfF x'g'x'G5 / of] ;x/ pHofnf]
nfU5 .
dfGoj/ n]vgfy
l3ld/] ;/sf] cem ;lqmo, ;kmn, ;Gt'i6 / ;'vb jfw{So Pjd\ cem :j:y, tGb'?:t
bL3{hLjgsf] sfdgf ub{5' .
-gf/fo0fuf]kfn 6f]n, O6x/L–$, @)*)_
!!= s[lt–;dLIff M d'lStgfy kf]v/]nsf] ‘cg'e"lt’
-sljtf;ª\u|x_
;+jt\
@))# ;fndf ;ª\v'jf;efdf hGd]sf slj d'lStgfy kf]v/]n k];fn] lgj[Q lzIfs x'g\ .
O6x/Lsf] cR5f /fO{ /l;s k|lti7fgn] pgsf] klxnf] sljtf;ª\u|xsf] k|yd ;+:s/0f
@)&( c;f]hdf k|sfzg ug{] cj;/ kfPsf] 5 . 8f= bLks Gof}kfg]n] efiff z'l4
x]l/lbg'ePsf], slj clgn kf}8]nsf] ;lqmotf / sljsf ljBfyL{ a]nfotjf;L h]aL
-hLtaxfb'/_ yfkfsf] ljz]if ;xof]udf 5flkPsf] of] sljtf;ª\u|x ;'Gb/ sn]j/df 5 .
c7f;L
nfdf–5f]6f 5Gbf]a4 sljtfx¿sf] o; ;ª\u|xdf ljleGg b]jLb]jtfsf] dlxdf, a'9\of}nL
hLjgsf sxfgLx¿, k|hftGq–nf]stGq, dfofk|]d, ldqtf, rf8kj{x¿, dlxgf–dlxdf,
b]zk|]d, ;Gtltk|]d nufot cg]s ljifo ;d]l6Psf 5g\ . aL;eGbf a9L 5Gbdf /lrPsf oL
sljtfx¿sf] af/]df slj clgn kf}8]n eG5g\– æcToGt} lvlkPsf / s'FlbPsf 5Gbf]a4
sljtfx¿sf] ;ª\u|x k|sflzt ePsf] 5 . Pp6f hLjgn] g]6f] sf6\t} ubf{ s]–s:tf
psfnL–cf]/fnLx¿af6 u'lh|g'kbf{] /x]5 / ltgLx¿nfO{ s;/L kf7s;dIf ;Dk|]lift ug{
;lsFbf] /x]5 eGg] s'/fsf] cg'e"lt o; k':tsn] u/fPsf] 5 .Æ
slj
kf}8]n cem cufl8 eG5g\– æsljtfx¿ b'¿x 5}gg\ . nobf/ 5g\, /;bf/ 5g\ . sljtfsf]
zlSt eg]s} oxL xf] . sljsf] Psdfq rfxgf
dfG5] aGg] /x]sf] 5 . ToxL rfxgfnfO{ pxfFn] sljtfdf o;/L pb\3f]if ug'{ePsf] 5 M
;f/f b\j]if /
nf]en] hsl8PF 5f]8\b}g s]xL u/L
;f/f :jfy{ e'n]/
:jR5 dgsf] dfG5] ag"F s] u/L <Æ
sfuh
/ 5kfO x]/L d"No sd g} xf] eGg'k5{ . sljtf;ª\u|x k7gLo / ;ª\u|x0fLo 5 .
s[lt M cg'e"lt -sljtf;ª\u|x_
ljwf M sljtf -zf:qLo 5Gbx¿df_
k[i7;ª\Vof !&$, k]k/Aofs
d"No M @%).–
k|sfzs M cR5f /fO{ ‘/l;s’ ;flxTo–k|lti7fg, O6x/L
))))
!@=
æIfdfbfgÆdf s] 5 <
–lbg]z kf}8]n
æclg s] ljifodf /x]5 lg pkGof; <Æ
d}n] u0f]zk|;fb nf7sf] gofF pkGof; ‘Ifdfbfg’ kl9;s]sf] yfxf kfPkl5 ;Ltfn]
;f]lwg\ .
kTgL ;Ltf ;fdfGotof o;/L d}n] k9]sf]
lstfasf] cf}lrTosf] vf]hL ulb{glyg\ t/ cfhsf] pgsf] o; ck|Toflzt k|Zgn] dl:tis
kmgkmgL 3'dfof] . slxn] r'krfk ;f]kmfdf a;]/ / slxn] sf]7fdf otfptf 3'Db}
k9]sf] b]v]/ ;f]w]sL x''g'k5{ . ;f]r]F, ;fFRr}, Ifdfbfg s'g ljifodfly n]lvPsf]
5 < s] Pp6f pkGof; s'g} vf; ljifodfly s]lGb|t x'g'k5{ < l;ª\u} hLjgsf]
lrq0f x}g / pkGof; < ;dLIfssf cfFvfn] of] pkGof; k9]sf] lyOgF, cndNn k/]F .
t/ d'vaf6 km'Q km'l:sof]– æhLjgsf w]/} cfofd 5g\ oxfF, t/ of] vf;df :qL–k'?ifsf
;DaGwx¿sf] JofVof xf] .Æ
æ:qL–k'?ifsf ;DaGwx¿sf] s:tf] JofVof
/x]5 t < :qL–k'?ifsf ;DaGwx¿sf slt cfofd 5g\ lg pkGof;df <Æ ;Ltfsf]
pT;'stf cem d'vl/t eof] .
æ:qL–k'?ifsf cGtlg{e/tf /
cGtlj{/f]wsf] syf 5 oxfF . :qL–k'?if cfk;df slt :jtGq / slt k/–k/ jf c;DalGwt
5g\ eGg] klg syfn] b]vfpF5 .Æ
ælsg k9\g'k¥of] o:tf] syf tkfO{Fn]
<Æ
æIfdfbfg klt–kTgLaLrsf] k|]dsf] a]hf]8
syf xf] . xfdL em6\6 x]bf{ j}jflxs ;DaGwdf :qLsf] k'?ifk|ltsf] lge{/tf b]V5f}F,
:qLn] cfkm\gf] ;Dk"0f{ ;'/Iffsf] cfwf/ k'?ifnfO{ agfPsf] b]V5f}F . o;
PsfsL ;f]rnfO{ lr/]/ pkGof;n] k'?ifsf] kTgLlge{/tf To;eGbf w]/} ulx/f] 5 eg]/
b]vfPsf] 5 . :qL–k'?ifaLr of}g Ps ;DaGw–;]t' xf], t/ o; pkGof;df cfk;L
of}g–lge{/tfeGbf c¿ cfofdsf] lr/kmf/ 5 . dflg;sf ;DaGwx¿sf cfofd slt Jofks 5g\
of] pkGof; k9]kl5 a'em\g ;lhnf] k5{ . Hof]T:gfsf] Pslgi7 k|]dsyf klg xf] of] .Æ
o;f] eg] klg syf ;lsg nfUbf
Hof]T:gfsf] hLjgdf km0fLGb| cfO;s]sf] cg'dfg ug{ ;lsG5 . xf] klg, km0fLGb|x¿
gcfOlbg] xf] eg] hLjg /ªxLg, /;xLg x'g]5 ¤ hLjgdf ;sf/fTdstfsf] /ª 3f]lnlbg
km0fLGb|, u'?df, ljgLyfx¿ cfpg}k5{, cfpF5g\ klg .
ptf s'kfq vnkfq 5 k'is/g . hLjge/
c¿nfO{ u/]sf] cljZjf; / wf]sfsf] kl/0ffd dfg] klg gdfg] klg k'is/g cfkm\g}
;fem]bf/ k6j4{gsf] if8\oGqsf] l;sf/ eP/ h]n k5{ . wf]sf lbg] p;sf] Psnf}6L
clwsf/ ;dfKt x'G5 / pm cfkm\gf] hLjgdf u/]sf s'sd{x¿sf] kmn ef]U5 .
æPP .Æ ;Ltfn] ;ª\lIfKt k|ltlqmof
hgfOg\ . pgn] km]l/ ;f]lwg\– æk|]ddf Ifdfsf] s'/f sxfF cfpF5 < k|]d cfkm}Fdf
k"0f{ 5}g / <Æ
d}n] eg]F– æk|]d O{Zj/Lo xf] jf
O:6«f]h]g–k|f]h]:6]/f]g–6]:6f]:6]/f]gh:tf /;fogsf] s'/f xf], h] eP klg k|]d
kof{Kt 5 . hLjg k|]ddo eP klg h;/L caf]wuDo 5, k|]d p;}u/L / plQs} caf]wuDo
s'/f /x]5 . clg hLjgdf Ifdf ug{ ;Sg' clt sl7g s'/f /x]5 . cfkm"eGbf lga{n
/ ;ª\s6df km;]sfnfO{ Ifdf ug'{ cem sl7g s'/f /x]5 . k|]ddf dfq o:tf] ;Dej x'g]
/x]5 .Æ d]/f] dgdf k'is/g, ;'/~hg, d[b'nf, Hof]T:gf / ;'nf]rgf 3'ld/x] .
k'is/gsL ddtfsL d"lt{ dftf ljgLyf, d[b'nfsf lktf s'ne"if0f klg
3'ld/x] .
ljgLyfsf] SofG;/lj?4sf] o'4,
Hof]T:gfsL cfdf ;'nf]rgfsf cGtå{Gå, xh'/cfdf jGbgfsf dfgl;s pmxfkf]xx¿ a8f]
cfZro{nfUbf 5g\ . n]vsn] kfqx¿nfO{ cg]s 7fpFdf 3'dfP/ kf7snfO{ pt}pt}
8f]¥ofpg'ePsf] 5 . rLg, ef/t, cd]l/sf / sxfFsxfF . b]zsf cg]s ufpFdf k'U5 kf7s .
d k'u]F . d}lynL, cª\u|]hL, lxGbL;d]t dhf;Fu ;xh} k|of]u ul/Psf] 5 . o;n]
syfnfO{ cem /f]rs / oyfy{jfbL agfPsf] 5 . /f]d, x\o':6g, l;/xf, hgsk'/, 8f]8f
dNn'/, uf]/vf, a]qfjtL / uf];fOFs'08, w'lnv]n c:ktfn, sf]8fOsgfnsf] cfo'j{]lbs
c:ktfn, sf7df8f}Fsf] h]n tyf pkGof;df jl0f{t ;a} :yfgx¿ xfd|f] ;f]r–dgd} ePsf
ljleGg :yfgx¿ x'g\ .
;Ltf d]/f] cg'xf/df cfPsf kl/jt{gx¿
x]l//x]sL lyOg\ . d}n] km]l/ eg]F– æd}n] pkGof;el/ cfkm"nfO{ vf]h]F, hxfF
klg d}nfO{ e]6]F . c+zd} ;xL, d k'is/g x'F, Hof]T:gf x'F, d[b'nf x'F, km0fLGb|
x'F, sdngfyg x'F, ;'/~hg x'F / jGbgf klg x'F . hLjge/ d}n] ltdLdfly lyrf]ldrf]
u/]sf] 5' ;fob– clwsf/ eG7fg]/ xf]nf, st{Jo eG7fg]/ xf]nf, ltdLeGbf alnof] /
7"nf] 7fg]/ xf]nf . oL ;asf nflu pkGof;sf] r:df nufP/ d}n] k5fl8 kms{]/
x]/]F . ltdL jGbgf, u'?df, ljgLyf, ;'nf]rgf, Hof]T:gf, d[b'nf ;a} xf} . Ifdfbfg
ltd|f]–d]/f] syf xf] . cd]l/sf, c:6«]lnof / o'/f]ksf ;x/x¿df ef}Ftfl/O/x]sf
xfd|f gfgLx¿sf] syf klg xf] .Æ
@*! k[i7df km}lnPsf] pkGof;n] hLjgsf
hGd–d[To', xif{–zf]s, ljZjf;–wf]sf / ;kmntf–c;kmntfsf ;'Gb/ / hLjGt lrqx¿
ptf/]sf] 5 . ;du|df :jflbnf], k7gLo / ;ª\u|x0fLo 5 æIfdfbfgÆ . cfh d}n]
hLjgbz{gsf] nfdf] JofVof lbPF ;Ltfsf nflu . vf;df tL ;a d cfkm}FnfO{ elg/x]sf]
/x]5' . ptf ;Ltf cndNn k/]/ dnfO{ x]l//]sL lyOg\, otf drflxF cfkm"n]
lrxfpg kfPsf] ;+;f/af6 kms{]/ gofF r]t, gofF 1fg / gofF hfu/0fn] ;Gt[Kt ePsf]
lyPF . hLjgdf Ifdf ug{ ;lsof] eg] cyfx ;'v x'g] /x]5 . dfwj l3ld/]sf] cd/
sfJos[lt uf}/Laf6 Ps x/km k}Frf] lnP/ Ifdfbfgk|ltsf] d]/f] kf7sLo k|ltlqmof
k|s6 u¿F–
ækm]l/
hLjg kfOFb}g, lk|osf] ;fd" Ifdf dfu x] ¤Æ
-@)&* h]7 !*, O6x/L_
!#= k"jf{~rnsf kxf8L ufpFaf6
s[i0fljgf]b
nD;fnsf] o; pkGof;n] tkfO{FnfO{ s'g} sNkgfnf]ssf] ljr/0f u/fpg]5}g . syf
oxLFsf] xf], xfd|} xf] . kf]:6k|;fb, /]dgfy, ;Gbe{, z/b, /d]z, gGbnfn,
lgTofgGb, uh/fh, k|ofu/fh, l;4]Zj/, ;f]let], lnnfDa/ / ;To/fhx¿ ot} xfd|f
ufpF3/lt/ 8'Nb} u/]sf e]l6g]x¿ x'g\ . sltko k'?ifkfqn] 3/7]ufgf, afa'afh]sf]
gfd jf h]7f], dflxFnf] cflbsf] ¿kdf kl/ro kfPsf 5g\ . ld6\7L, DofprL, ;'eb|f,
s'd'lbgLnufotsf gf/Lkfqsf] pkl:ylt ;ª\VofTds ¿kdf dgUu] eP klg ltgsf]
e"ldsf 5fofkfq dfq 5 . gf/Lx¿ klg cfkm\gf] k'?ifsf] y/ jf gfd cflbn]
kl/lrt ePsf 5g\ . kfqx¿ k"/f kl/ro;lxt cyf{t\ gfpF7fpF, y/uf]q, x}l;ot;lxt
cfPsf klg e]l6G5g\ . o;/L of] pkGof; xfd|f] k'/fgf] ;fdGtL :j¿ksf] kxf8L
lgDgljQ u|fdL0f kl/j]z cf} ;dfhsf] oyfy{lrq0f xf] eÌ] emNsG5 .
pkGof;nfO{
;+jfbfTds z}nLdf cufl8 a9fOPsf] 5 t/ ;+jfbnfO{ n]vsn] ;a} 7fpFdf p4/0flrx\gleq
/fVg cfjZos g7fg]sf] kfOG5 . pkGof; gful/sr]tgf, 5'jf5't / ul/aL–clzIffnfO{
d'Vo s]Gb| agfP/ dfcf]jfbL cfGbf]ng x'Fb} cl3 a9\g vf]h]sf] 5 . syftGt' o;}sf]
;]/f]km]/f]df ;/n /]vfdf plgPsf] 5 . syfj:t', efiff / kfqx¿sf] j}rfl/s :t/
x]bf{ clg oftfoft, ;"rgf / ;~rf/sf cTofw'lgs ;fwgn] st} tflTTjs k|efj
kf/]sf] gb]lvFbf xfd|f] g]kfnL u|fdL0f kl/jt{g / ljsf;sf] cldNbf] ¿k cufl8
pleG5 . ;fdflhs ljv08g, o'jf c;Gt'li6, /fhgLlt / hflu/] dgf]j[lQ pkGof;sf syftGt'nfO{
Ps;"qdf pÌ k|oTg/t 5g\ . kfqcg's"n efiffsf] sd k|of]u ul/P tfklg
cf~rlnstf kl:sg kof{Kt k|of; b]lvG5 .
lgs} jif{ tkfO{F
cfkm\gf] ufpFaf6 aflxl/g'eof] / ;Dks{ljxLg x'g'eof] . tkfO{F cfh kms{Fb}
x'g'x'G5 . tn af6fsf] rf}tf/fdf n]vs;Fu e]6 ePsf] 5 . tkfO{Fn] ;Grf]la;Grf]
;f]Wg} gEofO{ n]vs tkfO{FnfO{ ufpF3/sf] ;dfrf/ lbg of] lstfa xftdf ykSs
/flvlbg'x'G5 . n]vsnfO{ yfxf 5, of] tkfO{F cfkm}Fn] ef]u]sf] ufpF7fpFsf] sxfgL
xf], To;}n] kl/j]zsf] lrq0fnfO{ n]vsn] dxTTj sd lbPsf] x'g;S5 . t'lDnª6f/,
sf7df8f}F, lj/f6gu/, O6x/Lnufotsf s]xL :yfg / s]xL JolStx¿ oyfy{ x'g\ . vf;df
of] ef]hk'/ lhNnflt/sf] s'g} Pp6f ;fgf] a]gfd] ufpFsf] /fhg}lts 8fo/L xf] .
oxfFg]/ cfd
ljZn]ifs / /fhgLlt1x¿n] g]kfnL jfd/fhgLltdf b]Vg g;s]sf] Ps s6' / lg0ff{os
oyfy{ n]vsaf6 pb\3f6g ePsf] 5 . pSt s6'
oyfy{ n]vssf efiffdf x]/f}F M
======tL o'jfx¿n] cfj]zdf cfP/ Pshgf ;fsL{ hftsf 3/df
ev{/} kf/]sf] /S;L vfP .
s;}n] xTs]nfdf b'O{tLg yf]kf r'xfP/ ;'?Kk kf/]sf lyP .
s;}n] o;f] crfPsf dfq lyP .
-cjlzi6 ofqf, efu Ps, v08 %, k[i7 ====_
g]kfnL jfd/fhgLltsdL{x¿n] cGwk/Dk/fsf] lj/f]wsf] gfddf
/S;L vfP . o'jfx¿n] …hgtfsf] /fhgLlt ug{ hgtfs} vfgkfg ug{Ú ;'? u/]sf]
/S;Lkfgn] cGTodf pgLx¿sf ;kgf, pT;u{, b]zk|]d, qmflGt, d'lSt cflb ;a} lkOlbof]
. ;+;f/ abNg lxF8]sf ljb|f]xLx¿sf] hLjgsf] p2]Zo hfF8/S;L / df;'sf] hf]xf]df
uP/ 6'ª\luof] . rfx] ;ft ;fn, kGw| ;fn, c6\7fO; ;fn, 5QL; ;fn, 5ofnL; ;fn jf
clxn]sf] dfcf]jfbL cfGbf]ng g} lsg gxf];\ jfd/fhgLltnfO{ tx;gx; kfg{] Ps k|an
zlSt /S;L klg b]lvPsf] ;TonfO{ n]]vsn] o; pkGof;dfkm{t phfu/ u/]sf 5g\ . Ps
;fdGt kfq uh/fhsf] ;+jfb x]/f}F M
–æx]/ 7"n] Û ltdLx¿n] ljb|f]xsf
gfpFdf, cfGbf]ngsf gfpFdf /S;L vfP/ Psk6s ufpFdf e'OFrfnf] Nofof} . =======
======= ljb|f]xsf gfpFdf of] ufpFnfO{ /S;Ldf 8'afP/ lxF8]sf] dfG5]n] s]xL
/fd|f] sfd u¥of] xf]nf eg]sf] t ToxL /S;Ls} sf/f]af/ ul/;\ xf]Og < c¿ sfd
e]l6Fb}gYof] ls s;f] ============<Æ -cjlzi6 ofqf, efu tLg, v08 !, k[i7
======_
pkGof;df ;f7Lk6s eGbf a9L /S;Lsf] k|;ª\u
cfPsf] 5 . oxfF cfw'lgstf, :jtGqtf, ;dfgtfh:tf dL7f gf/fsf] cf8df w]/} o'jfx¿
/S;Lsf] b'Jo{;gdf km;]/ cg'zf;gxLg, cg'Q/bfoL, kye|i6 / b'/frf/L aGb} hfG5g\ .
pkGof;n] /S;L / /fhgLlt, /S;L / lghL hLjg, /S;L / ;fdflhs ljv08g cflb cg]s
kIfnfO{ lr/kmf/ u/]sf] 5 .
dfcf]jfbL ;z:q
ljb|f]x / cfGbf]ngnfO{ d[ud/Llrsfsf] ¿kdf lnP klg syfj:t'n] ;fdflhs oyfy{nfO{ lg/Gt/
;dflt/x]sf] 5 . hgljb|f]xsf] bdgdf k|x/Lansf] htftt} e"ldsf b]vfOP klg
ufpFdf ePsf] peokIfsf] ;}Gopkl:ylt / o'4sf] ljeLlifsfnfO{ n]vsn] x]g{ grfx]sf]
efg x'G5 . k/Dk/fut z}nLd} n]v]/ kf7snfO{ cGTo;Dd afFWg ;kmn / gofF–k'/fgf
pksy}pksyfx¿sf] z[ª\vnfem}F nfUg] Pp6f gofF 9ª\usf] ultnf] pkGof; xf] of]
cjlzi6 ofqf .
lbg]z kf}8]n
k|wfg;Dkfbs M
;flxlTos sf];]9'ª\uf
O6x/L
No comments:
Post a Comment